Білім беру бағдарламасы тыңдаушыға арналған нұСҚаулық
жүктеу/скачать 2,25 Mb. Pdf көрінісі
|
Тыңдаушыға арналған нұсқаулық 10.09.2019 каз
| Коммуникация қақтығысы
Коммуникацияны ақпарат берілетін белгі-сөйлеу жүйесі ретінде анықтауға болады. Осылайша, қарым - қатынаста вербалды – сөйлеу және вербалды емес-маңызды коммуникация бөлінеді. Вербалды коммуникация сөйлеу арқылы жүреді. Вербалды коммуникация құралы - қоғамдық тәжірибеде бекітілген мағыналары бар сөздер. Сөздер дауыстап, өзі туралы айтылуы мүмкін, саңырау адамдарда ерекше қимылмен жазылуы немесе ауыстырылуы мүмкін (әрбір әріп саусақтардың қозғалысымен белгіленген дактилология және қимыл тұтас сөзді немесе сөздер тобын ауыстыратын ымдау тілі). Сөз И. П. Павлов "сигналдардың сигналы" деп атаған еді. Өйткені сөз адамның эмоциялық жағдайында үлкен роль атқарады. "Жанды жаралайтын да сөз, емдейтін де сөз" – дейді халық мақалы. Қарым-қатынас барысында сөйлесушілер алмасатын репликалар, қарсыласының артынан фразалар мен жекелеген сөздерді қайталау, тек сөйлеушілерге түсінікті сұрақтар, толықтырулар, түсініктемелер, әртүрлі көмекші сөздер мен аралықтар қолданылады. Бұл сөздердің ерекшеліктері әңгімелесушілердің өзара түсіністік дәрежесіне, олардың өзара қарым-қатынасына байланысты. Өте жиі, педагог отбасылық жағдайында диалогті сыныпта оқушылармен қарым-қатынас жасағандай құрмайды. Әңгіме кезінде эмоционалды қозу дәрежесі үлкен маңызға ие. Именген, таң қалған, қуанған, ызаланған адам тыныш күйдегідей сөйлей алмайды, ол басқа интонацияларды ғана емес, басқа сөздерді, сөйлеу айналымын жиі қолданады, бұл қақтығысқа әкелуі мүмкін. Вербалды емес коммуникация - сөйлеу сөздерін қимылмен, мимикамен, позамен, күлкімен, жасымен және т.б. сүйемелдейтін эмоционалдық қатынас. Вербалды емес коммуникация вербалды коммуникацияны толықтыратын және күшейтетін, кейде алмастырушы құралдарды - сөздерді құрайтын белгі жүйесін құрайды. Бұл ақпарат алмасудың ерекше, бейвербалды емес аспектісі. Адамдардың сөйлесуіне белгілі бір түрде коммуникацияға да және қарым-қатынасқа тартылғандарға да қатысты қарым-қатынастың эмоцияларының енгізілгені заңды екен. Вербалды коммуникацияның әрекетін күшейту үшін сөйлесушілердің кеңістіктік орналасуы маңызды. Иық артынан тасталған реплика коммуникатордың реципиентке қатынасын анық көрсетеді. Оқытудың кейбір түрлерінде (атап айтқанда, шет тілдерінде "сөйлеуді" оқыту кезінде) мұғалім оқушыларды сыныпта қабылданғандай "бір-бірінің артына" емес, шеңбер бойынша бір-біріне бетпе-бет орналастыруды қалайды, бұл байланысқа бейімділікті едәуір арттырады және шет тілінде қарым-қатынас дағдыларын меңгеруді қарқындатады. Бейвербальды емес коммуникация құралдарына коммуникатор өзі үшін маңызды бір нәрсе туралы ықтимал реципиенттерді хабардар ететін әртүрлі шартты белгілерді жатқызуы мүмкін. жүктеу/скачать 2,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|