Металдарды қорғаудың пассивті әдістері
Коррозия – табиғи үрдіс болғандықтан, ол металдардың пайдалану шарттарының термодинамикалық тұрақсыздығынан болады, металл бұйымдарының жұмыс жасау мерзімі қысқа болады.
Оның мерзімін ұзарту тәжірибеде кең қолданылатын 4 әдіспен жүргізіледі:
– металл бұйымдарының бетін агрессивті ортадан оқшаулау;
– металды, оның коррозияға қарсылығын күшейту үшін әсер ету;
– қоршаған ортаның агрессивтік мақсатымен оған әсер ету;
– металдың қышқылдануы термодинамикалық тұрғыдан мүмкін болмауы немесе қатты тежелуі үшін металдың энергетикалық қалпын сақтап тұру керек.
Бірінші әдіс - пассивті қорғау деп аталады. Оған келесі әдістер кіреді.
Металға тән оның бетіне химиялық инертті, жоғарғы диэлектрик шарты бар зат жағу. Бұл әдіс ең көп таралған болып саналады. Мұнда түрлі мастик, бояу, лак, эмаль және пластмасс қолдануды ұсынады, қолдану уақытында сұйық түрде болады, кейіннен қатты қабықшаға айналады, бұл қабықша металл бетімен мықты байланысады (адгезия). Осы әдіске тағы арнайы қалау әдісін жатқызу керек, олар қалалар мен зауыттар аймағындағы жерасты құрылғыларды қорғауға қолданылады (мысалы, коллекторлық төсеніш, бұл кезде жерасты құбыр желілер арнайы каналдарда орналасады, осындай жағдайда құбыржелі қабырғасы мен канал арасындағы ауалық қабатындағы саңылау оқшаулағыш қабат болып табылады).
Бұйымдарды арнайы қышқылдатқышпен өңдеу нәтижесінде металл бетінде аз еритін коррозия өнімдері қабықшасы пайда болады. Мысал ретінде болат бұйымдарының (фосфаттау) бетінде ерімейтін фосфаттардың түзілуі немесе алюминий ерітіндісінен жасалған бұйымдарда алюминий қышқылының пайда болуын келтіруге болады.
Берілген ортада коррозияға аз жылдамдықпен түсетін металдардың жұқа қабатынан тұрақты металл бұйымдарын жасау (мысалы, мырыштау, хромдау немесе болат бұйымдарын никельдеу).
Металл қабатын белсенді күйден пассивті күйге ауыстыру үшін металл бұйымдарын қышқылмен (пассиватор) өңдейді, мұндай жағдайда металл иондарының ерітіндіге өтуі күрт төмендеп, коррозия үрдісінің интенсивтілігі азаяды.
Достарыңызбен бөлісу: |