Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 11,8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Alternaria alternata (Fr.) Keisl, (A. tenius)
- Дәнді
- Бидайдың
- Базальдық
- Арпаның
| Зәйтүн зеңі. Қоздырғыштары: Cladosporium herbarum L. (Deuteromycetes класы, Hyphomycetales ќатары). Жаппай таралған, дамуына салқын,сызды ауа-райы қолайлы. Бидай мен арпаны залалдайды.
Ұзақ, сызды ауа-райы жағдайында піскен масақтарда, масақ қабыршақтары мен дәнде, оның ұрық бөлігінде өңезденген қара дақтар пайда болады. Масақ қабыршақтарында ашық, зәйтүн-қоңыр түсті барқыт сияқты зат түзіледі. Ауру жапырақтар мен сабақтарда да зәйтүн-қара түсті, барқыт сияқты өңез түрінде білінеді. Қоздырғыш өсімдік қалдықтарында, дәндерде сақталады. 
Күреу шаралары: септориозды жоятын фунгицидтер зәйтүн зеңіне де әсер етеді.
Гельминтоспориоз тұқымды зақымдап, олардың егіс сапасын төмендетеді. Саңырауқұлақ перикарпта, эндоспермда және ұрықта дамиды. Зақымданған дән солып қалады. Bipolaris sorokiniana дәннің ұрығының маңайын қарайтып жібереді. Мұндай дәннің өсу күші төмен болады. Зақымданған дәннен дамыған өсімдіктер тамыр шірігімен ауырады. Alternaria alternata (Fr.) Keisl, (A. tenius) дән қабығын, эндоспермді және алейронды қабатты зақымдайды. 
Ауруға жоғары ауа ылғалдылығы (95-97%) мен 22-26° С температура қолайлы. Күресу шаралары: ауыспалы егісті пайдалану; тұқымды себу мерзімі мен себу мөлшерін сақтау; тұқымды тазарту; оны ауамен жылыту және «Тізім....» бойынша фунгицидтерді пайдаланып дәрілеу қажет.
Ауру өсімдіктердің өсуі тежеледі, жапырақтары мозайкаланып, тамырлары әлсірейді. Түптенуден бұрын зақымданғанда өсімдік аласа болып өседі де көп сабақтанады. Гүл шоқтары дамымайды, масақ болмайды. Ауру жабайы дәнді дақылдардың қыстайтын мүшелерінде, қара цикадканың дернәсілінің денесінде сақталады. Аурудың дамуына ауыспалы егісті сақтамау, күздік дақылдарды жаздық дақылдардан алыс егу тәртібін бұзу, цикадалардың болуы ықпал етеді. 
Бидайдың жолақ мозаикасы. Қоздырғышы Wheat striate mosaic вирусы. Жаппай таралған. Бидайды, сұлыны, жүгеріні, тарыны қатты, ал арпаны шамалы залалдайды. Жапырақта, оның торларына параллель орналасқан ашық-жасыл түсті сызықшалар, жолақ дақтар пайда болады. Өсімдіктің бойы аласа, масағы толықтай немесе жартылай стерильді, ал дәндері солғын болады. Тұқым және топырақ арқылы вирус тарамайды. Вирус бір өсімдіктен екіншісіне механикалық зақымдану кезінде жұғады, таратушылары кенелер мен бітелер. Қоздырғыш таратушыларда, арамшөптерде, қодыраңда сақталады. 
Бидайдың қара бактериозы. Қоздырғышы Xanthomonas campestris бактериясы. Ауру өсімдіктің барлық жер үсті мүшелерінде байқалады. Масақ қабыршағында ұзына бойына, қара-қоңыр, қара жолақ дақтар пайда болады. Ауру жапырақта, сабақта алғашқыда сулы, ашық-жасыл түсті, кішірек дақ түрінде байқалады. Кейін қара-қоңыр түсті болады. Ауру зақымданған тұқымда және өсімдік қалдықтарында сақталады. 
Базальдық бактериоз. Қоздырғышы – Pseudomonas atrofaciens бактериясы. Негізінен бидайды, қара бидайды, ал арпа мен сұлыны сирек залалдайды. Масақтың қабыршақтары бас жағынан бастап қоңырланады. Жапырақтарында сулы, кейін қоңыр түсті болатын дақтар болады. Аурудың дамуына жауын-шашынның көп болуы мен жылы ауа райы қолайлы. Ауру өсімдік қалдықтары мен зақымданған тұқымда сақталады. 
Арпаның жолақ бактериозы. Қоздырғышы – Xantomonas translucens бактериясы. Жаппай таралған. Аурудың белгілері гельминтоспориозға ұқсас. Жапырақта торлардың бойында орналасқан майлы, ұзынша дақтар пайда болады. Кейін споралардан тұратын ашық-қоңыр немесе сарғыш түсті экссудатқа (шырышќа) айналады. Ауру тұқымда, өсімдік қалдықтарында сақталады. 
Тары дәнінде мөлшері және боялуы әр түрлі қотыр дақтар пайда болады. Өнім сапасы нашарлап, түсім азаяды. Егіс сирейді.
жүктеу/скачать 11,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|