Бірінші бӛлім Кӛркем мінез туралы
жүктеу/скачать 0,96 Mb. Pdf көрінісі
|
ÐÓ©Ñкем ÐÑнез
- Бұл бет үшін навигация:
- Дініміздегі достық пен жолдастықтың мәні
| Үшінші бӛлім
Достық және жолдастық «Адам жолдасының дініне қарай. Олай болса әрқайсысың кіммен жолдас болғандарыңа назар аударыңдар» (хадис). Адам – әлеуметтік болмыс. Ӛмір сүруі үшін басқа адамдарға мұқтаж. Бұл бір иләһи заңдылық. Аллаһ адамды солай етіп жаратқан. Сондықтан да адам ӛмір жолында кездесуі мүмкін материалдық−рухани кедергілерден ӛте білуі үшін адамдарға мұқтаждық сезеді. Бұл адамдардың ішінде кейбіреулері бар, оларға ӛзімізді жақын сезінеміз. Ӛйткені, олар біздің дос және жолдастарымыз. Басымызға қиындық туса солар жанымызға жетіп, кӛмек қолдарын созады. Иә, олар біздің алғашқы жол кӛрсетушілеріміз. Дініміздегі достық пен жолдастықтың мәні Дос «сүйікті адам» мағынасында парсы тілінен алынған сӛз, діни әдебиетте адалдық, бауырластық, сұхбат сияқты сӛздермен түсіндіріледі. Адалдық пен достық танытқан адамды жолдас деп атайды. Достық − адамдар арасында сүйіспеншілік және адалдыққа сүйенетін кең мағынадағы бағыныштылық. Доссыз, жолдассыз ӛмір болмайды. Ӛмір достықпен, достармен мәнді болады. 1. Құран Кәрімде дос және жолдас Құран Кәрімге қарайтын болсақ дос және жолдас мағынасында ең кӛп «уәли» сӛзінің кездесетінін байқаймыз. «Мүмін ерлер мен мүмін әйелдер бір−біріне дос» деп бұйырған Раббымыз достықтың барша мүміндердің сипаты екенін (болуы керектігін) айтады 34 . Ӛйткені, барлық мүміндер шынында бір−біріне бауырлар 35 . Осы жерде пайғамбарымыздың кезеңіндегі әнсар−мұхажыр бауырластығы туралы айтуға болады. Құран Кәрім осы айтулы бауырластықты олар бұрын бір−біріне жау кезде олардың кӛңілдерін Аллаһтың жібітуімен дос болғаны түрінде түсіндіреді 36 . Құран Кәрімде тағы бір достық мағынасына келетін «хулле» деген сӛздің кездесетінін кӛреміз. Хулле жүректің түбіне еніп, тамыр жайған достық деген мағынаны береді. Осы сӛзді қолдана отырып Аллаһ Хаз.Ибрахимді дос (халил) еткенін айтады 37 . Біз үшін нағыз дос − Раббымыз бен пайғамбарымыз разы болатын жолдас. Хақ Тағала Құран Кәрімде мұндай адамдарды «қандай жақсы дос» деп кӛрсетеді: «Кім Аллаһқа 34 Т ә убе, 9\71 35 Хужурат, 49\10 36 Ә ли Ғ ымран, 3\103 37 Ниса, 4\125 27 және расулына мойынсұнса, міне, солар Аллаһтың нығметтеріне қол жеткізген нәбилер, сыддықтар, шәйіттер, салих адамдармен бірге болады. Олар не деген жақсы жолдастар!» 38 Сол себептен де жолдас таңдағанда дұрыс адамдарды таңдауымыз керек. Мұны бізден Раббымыздың ӛзі сұрайды: «Ей, иман келтіргендер! Аллаһтың бұйрықтарына қарсы келуден сақтаныңдар және дұрыс адамдармен бірге болыңдар» 39 . Достарымыз қайырлы адамдар болуы тиіс. Жолдас таңдағанда олардың қайырлы адамдар болуы керектігін Раббымыз бізге мынадай дұғамен түсіндіреді: «Иа, Раббым! Маған даналық бер және мені қайырлы құлдардың арасына қос!» 40 Иә, жолдастарымыз жақсы адамдар болуы керек. Шайтан адамды ӛзімен және ӛзі сияқты шайтан сияқты адамдармен жолдас болуға шақырады. «Малдарын халыққа кӛрсету үшін жұмсап, Аллаһқа және ақырет күніне иман келтірмеген адамдарды Аллаһ әрине жақсы кӛрмейді. Шайтан кімнің жолдасы болса, енді ол жолдастардың ең жаманына айналды деген сӛз» 41 деген аят осы ақиқатты кӛрсетеді. Ал, басқа бір аятта шайтанның жолдасы болған адамдардың басқа адамдарды әр түрлі ойындармен алдап, оларды жолдан тайдыратыны туралы айтылады 42 . жүктеу/скачать 0,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|