Бизнеске кіріспе


сурет. Қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі бағыттары



Pdf көрінісі
бет100/131
Дата12.12.2023
өлшемі2,36 Mb.
#196382
түріОқулық
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   131
Байланысты:
Kadirbergenova1

11 сурет. Қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі бағыттары 
 
Коммерциялық құпия – бұл кәсіпорынды немесе кәсіпкерді тікелей 
шығынға ұшырататын мәлімет немесе ақпараттың саналы немесе 
ойламаған жерден ашылуы. Мұндай ақпаратқа ең жаңа ғылыми-
техникалық әзірлемелер мен өнертабыстар (ноу-хау), қаржылық 
операциялар мен кәсіпорынның төлем қабілеттілігі, фирманың құрылымы 
мен персоналы туралы және т. б. мәліметтер жатады. Қорғауға мұқтаж 
ақпараттың үлгі тізімі кестеде келтірілген. 
Кесте 24. Қорғауды қажет ететін ақпараттар тізімі 
Өнеркәсіптік ақпарат 
Коммерциялық ақпарат 
● ғылыми өнертабыстар, оларды әзірлеу 
және ресімдеу сатысындағы патенттер 
туралы ақпарат 
● кредиттер және банк операциялары 
туралы ақпарат 
● конструкторлық құжаттама (жүргізілген 
ҒЗТКЖ 
сипаттамалары, 
схемалары, 
сызбалары) 
● келісімшарттар туралы мәліметтер 
(шарттар, мәмілелер) 
● қандай да бір құрылғының электрондық 
схемасы 
● өнімді өткізу жоспарлары 
● бағдарламамен қамтамасыз ету 
● клиенттер тізімі 
● тағам дайындау рецепті 
● бәсекеге қабілеттілікті талдау 
● мата өндіру процесі және т. б. 
● маркетинг бойынша іс-шаралар жүйесі 
● іскерлік хат алмасу 
● қызметкерлердің еңбекақысы 


153 
Ақпаратты талдау мәліметтерді коммерциялық құпия қатарына 
есепке алу үшін негіз бола алады, оған байланысты қандай да бір 
мәліметтерді жария ету қаупі туралы қорытынды жасалады. Осыдан кейін 
оны қорғау бойынша кешенді іс-шаралар жүргізіледі. 
Қорғау шараларын әзірлеу кезінде: 
o
қорғауға қандай ақпарат қажет; 
o
ол кімді қызықтыра алады; 
o
оның қандай элементтері ең құнды; 
o
бұл құпиялардың өмір сүру мерзімі қандай; 
o
оларды қорғауға қанша шығын жұмсалады. 
Ақпаратты қорғаудың сенімді жүйесін ұйымдастыру үшін оның 
шығатын
 
арналары туралы нақты түсінік болуы қажет, олардың ең 
ықтималдары: 
o
ақпаратқа тікелей рұқсаты бар персонал; 
o
осы ақпаратты қамтитын құжаттар (тасымалдаушылардың 
барлық түрлері); 
o
техникалық құралдар және ақпаратты өңдеу жүйелері, оның 
ішінде ол берілетін байланыс желілері. 
Кәсіпорынның іскерлік ақпаратының қауіпсіздігін қамтамасыз ету 
қағидаларын нақты атап өткен жөн: 
1.
Қорғаудың қарапайымдылығы. Қарапайым қорғау әдістері ең 
сенімді болып табылады. 
2.
Ақпаратқа қол жеткізу бойынша артықшылықтарды азайту 
3.
Рұқсатсыз әрекеттерді арандату үшін тұзақтарды орнату 
4.
Пайдаланушылар үшін қорғаудың қолайлылығы, әйтпесе оны 
айналып өту әрекеттері жасалады 
5.
Қорғау жүйесінің бақылануы 
6.
Ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етеін жеке адамдардың 
ерекше жауапкершілігі
7.
Қорғау объектілерін оқшаулау және топтарға бөлу олардың 
біреуінің қорғанысының бұзылуы басқалардың қауіпсіздігіне әсер 
етпейтіндей. 
8.
Қорғау жүйесінің сенімділігі. 


154
9.
Қорғаныс жүйесінің икемділігі мен бейімделуі 
10.
Бақылау құралдарының болуы көзге түспеуі керек және олар 
қолданылатын адамдардан жасырын болуы керек. 
Коммерциялық құпияны қорғау жолындағы алғашқы қадам оны 
құрайтын мәліметтер шеңберін анықтау және осы мәліметтерді кәсіпорын 
үшін ақпараттың құндылығына байланысты санаттарға бөлу болуы тиіс. 
Коммерциялық ақпаратты құпияландыруға арналған шығыстар ықтимал 
шығындарға барабар болуы тиіс. Өнімді өткізу нарығын кеңейтуге, оның 
сапасын жақсартуға, серіктестермен аса тиімді мәмілелер жасасуға 
мүмкіндік беретін ақпараттың бір бөлігін ғана коммерциялық құпия 
ретінде қорғау орынды. 


155 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   131




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет