Бөж тақырыбы: Сақтардың грек-парсы соғыстарына қатысуы Қабылдаған: Жолсейтова. М. А орындаған: Луцет Мария Тобы: фад-412 б (F) Түркістан-2024 жоспар
Сақтардың көршілерімен қарым-қатынастары
жүктеу/скачать 66,28 Kb.
|
Сақтардын грек парсы соғыстарына қатысуы
- Бұл бет үшін навигация:
- Сақтардың Ахеменидтер империясымен байланыстары
- Ахеменидтер әскеріндегі сақтар
- Мәдени және сауда байланыстары
| Сақтардың көршілерімен қарым-қатынастары
1. Массагеттер мен савроматтар: Сақтардың шығысында массагет және савромат тайпалары өмір сүрді. Олардың арасында тығыз экономикалық және мәдени байланыстар болды. Бұл тайпалар бір-бірімен сауда жасады, кейде әскери одақтар құрды. Кейбір деректерге қарағанда, массагеттер сақтармен туыстас тайпалар болған және ортақ жауынгерлік дәстүрлерді бөліскен. 2. Скифтермен қарым-қатынас: Батыста сақтар скифтермен шектескен. Скифтер мен сақтар ұқсас өмір салтын ұстанғандықтан, олардың арасында мәдени және экономикалық байланыстар болды. Екі халық та көшпелі мал шаруашылығымен айналысқан және бір-бірімен жауынгерлік тәжірибе алмасқан. Сонымен қатар, скифтермен кейбір қақтығыстар да орын алған болуы мүмкін, бірақ олар көбінесе бейбіт сауда қарым-қатынастары орнатқан. 3. Қытаймен байланыс: Сақтардың шығыстағы көршілері Қытай мемлекеті болды. Сақтар мен Қытайдың арасында да сауда қатынастары орнаған. Кейінірек Ұлы Жібек жолы арқылы сақтар мен Қытай арасында мәдени және экономикалық алмасулар жүріп отырды. Сақтардың Ахеменидтер империясымен байланыстары Сақтар мен Парсы патшалығының (Ахеменидтер империясы) қарым-қатынасы сақтардың тарихында ерекше орын алады. Ахеменидтер империясы Орталық Азияға таралу кезеңінде сақтармен жақын байланыс орнатты. Бұл қарым-қатынастар кейде бейбіт сипатта болса, кейде соғыстармен ұштасып отырды. 1. Ахеменидтермен алғашқы байланыстар: Сақтар мен Ахеменидтер арасындағы алғашқы байланыстар б.з.д. VI ғасырда басталды. Бұл кезеңде Ахеменидтер империясының негізін қалаушы Кир II Орта Азия аумағын басып алуға тырысты. Бірақ сақтардың қарсылығына тап болды. Ең белгілі оқиға — сақ патшайымы Томирис пен Кир арасындағы шайқас. Геродоттың жазбалары бойынша, Кир II массагеттердің патшайымы Томириспен шайқасқа түсіп, сақтар тарапынан жеңіліс тапты. Бұл оқиға сақтардың әскери күші мен тәуелсіздігін сақтап қалғанын көрсетеді . 2. Дарий I және сақтар: Кир II жеңіліс тапқаннан кейін, парсы патшасы Дарий I сақтарға қарсы жаңа жорық ұйымдастырды. Б.з.д. 518 жылы Дарий сақтарға жорық жасады. Дарийдің сақтарға қарсы жорығы кезінде, парсы әскері Еділ өзеніне жетті. Сақтар Дарий әскеріне қарсыласып, көшпелі өмір салтының артықшылығын пайдаланып, парсыларды қиын жағдайға ұшыратты. Бұл жорық сақтардың парсыларға қарсы тұра алатынын және олардың әскери шеберлігінің жоғары екенін дәлелдеді . 3. Ахеменидтер әскеріндегі сақтар: Сақтар мен Ахеменидтер арасындағы қарым-қатынас тек соғыспен шектелмеген. Кейінгі кезеңде сақтар Парсы патшаларының әскерінің құрамына кіре бастады. Дарий I және оның ұлы Ксеркс сақтардың жауынгерлік қабілетін жоғары бағалап, оларды әскерлеріне шақырған. Сақтар парсы армиясының құрамында грек-парсы соғыстарына қатысты. Мысалы, Фермопиль және Платея шайқастарында сақтар парсы әскерінің құрамында болды. Олардың жылдам маневрлік қабілеті және садақ ату шеберлігі парсылар үшін үлкен артықшылық болды. 4. Мәдени және сауда байланыстары: Ахеменидтер империясы сақтармен әскери одақтар құрғаннан басқа, олармен мәдени және сауда байланыстарын да дамытты. Сақтар мен парсылар арасында алтын, мал, жүн, және басқа да тауарлармен сауда жүргізілді. Сақтардың кейбір элементтері парсы мәдениетіне енді, ал парсылардың кейбір басқару тәжірибелері сақ қоғамына әсер етті . жүктеу/скачать 66,28 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|