Болып бөлінеді. Халықаралық әуесқойлық жеңіл атлетика федерациясы (иааф) 1912 жылы құрылған. Оған қазір 200-ге жуық ұлттық ассоциациялар біріккен
жүктеу/скачать 20,01 Kb.
|
Аманғалиева Аяжан Дене шынықтыру
|
Жеңіл атлетика, спорттың ең көп тараған түрі. Оған әр түрлі қашықтықтыққа жүгіру мен жүру, ұзындық пен биіктікке секіру, спорттық снарядтарды лақтыру, жеңіл атлетикалық көпсайыстар енеді. Жеңіл атлетикалық жарыстар ашық және жабық (манеж) алаңдарда өтетін жеке, командалық және эстафеталық жарыстар болып бөлінеді. Халықаралық әуесқойлық жеңіл атлетика федерациясы (ИААФ) 1912 жылы құрылған. Оған қазір 200-ге жуық ұлттық ассоциациялар біріккен. Олимпиялық ойындар 1896 жылдан (1-Олимпиялық ойын), дүниежүзілік чемпионат 1983 жылдан өткізіліп келеді. Жеңіл атлетика ойындары өте көнеден белгілі. Ол ежелгі Олимпия ойындарының бағдарламасына енген. Жеңіл атлетиканың Қазақстанда дамуы Қазақстанда алғашқы ресми жеңіл атлетикалық жарыс — Бүкілқазақстандық 1-спартакиада 1928 жылы Петропавл қаласында өтті. Республикада жеңіл атлетикадан тұңғыш рет КСРО-ның спорт шебері атағын Ш.Бекбаев алды (1943). Қазақстанның жеңіл атлеттері Олимпия ойындарында, дүниежүзілік чемпионаттар мен халықаралық жарыстарда жоғары нәтижелерді көрсетіп, жеңімпаздар мен жүлдегерлер атанды. Олар: Е.Кадяйкин, Ұ.Қосанов, Ә.Тұяқов, В.Савинков, Л.Кононова, С.Исабаев, Б.Күреңкеев, В.Муравьев, В.Савин, В.Солдатенко, Л.Микитенко, А.Бадранков, т.б. Қазақстандықтар арасында Олимпиялық ойындарға тұңғыш қатысқан спортшы Е.Кадяйкин болды. Тәуелсіз елімізге тұңғыш алтын медальді 2000 жылы Сиднейде (Австралия) өткен 27-Олимпиялық ойындарда кедергі арқылы жүгіруші О.Шишигина әкелді. Қазақстанда жеңіл атлетика - дене тәрбиесінің мемлекеттік жүйесінің бір бөлігі.Жеңіл атлетика жаттығулары денсаулыққа пайдалы. Сабақтар ауада жасалады, жаттығулар барлық бұлшықет топтарына әсер етеді: мотор аппаратын нығайтады, тыныс алу органдарының, жүрек – тамыр жүйесінің жұмысын жақсартады.Көптеген балаларды жеңіл атлетикамен айналысуға тарту тәрбиенің негізгі мақсатына қол жеткізуге ықпал етеді: балалардың физикалық денсаулығын нығайту, толыққанды және дені сау жас ұрпақты қалыптастыру.Жеңіл атлетика өсіп келе жатқан ағзаны қалыптастыру, жас ұрпақтың дене тәрбиесі үшін өте маңызды. Жеңіл атлетиканың теңдесі жоқ. Қасиеттер-шыдамдылық, күш, жылдамдық, ептілік, икемділік қиындықтарды жеңе білу. Дағдылар-жүгіру, секіру, лақтыру. Еңбек қызметінде де, әскери қызметте де кеңінен қолданылады.Тәрбиелік мәні мынада: жеңіл атлетикамен айналысу мінезді қалыптастырады, адамның ерік-жігерін шыңдайды, оны қиындықтардан қорықпайды, бірақ оларды батыл жеңуге үйретеді.Ұжымда жеңіл атлетикамен айналысу, командалық жарыстарға қатысу алған ісі үшін жауапкершілікті тәрбиелейді.Спорттық жаттығулар жеңіл атлетикадан жарыс қызметі мүмкіндік береді, оқушыларға өз әлеуетті қабілетін, өзін жеке тұлға ретінде қалыптастыру, сипаты мен оңтайлы психикалық саласы.Жеңіл атлетика-адам үшін табиғи физикалық жаттығуларды біріктіретін спорт түрі: жүру, жүгіру, секіру, лақтыру. Жеңіл атлетикалық жаттығулардың әртүрлілігі және жүру, жүгіру, секіру, лақтыру кезінде жүктемені өзгерту мүмкіндігі бұл жаттығуларды әр түрлі жастағы балалар мен жасөспірімдерге және дене шынықтырудың әртүрлі деңгейлеріне қолдануға мүмкіндік береді.Сондай-ақ, көптеген жаттығулар арнайы қымбат жабдықты қажет етпейді және қарапайым сайттар мен жерлерде орындалуы мүмкін. Осылайша, жеңіл атлетика сабақтары аз қамтылған отбасылардан шыққан балалар үшін қол жетімді және ең демократиялық спорт түрі болып табылады. Жеңіл атлетика дене тәрбиесінің негізі ретінде. Жеңіл атлетика — әр түрлі қашықтықта жүру мен жүгіруді, ұзындыққа және биіктікке секіруді, диск лақтыруды, найза, балға, граната (негізгі итеру), сондай-ақ жеңіл атлетика көпсайысы-декатлон, бессайыс және т.б. біріктіретін негізгі және ең танымал спорт түрлерінің бірі.Қазіргі Олимпиада ойындарының бағдарламасында жеңіл атлетика ерлер үшін 24, әйелдер үшін 14 нөмірден тұрады. Жеңіл атлетикалық жарыстар Еуропа чемпионаттары, Африка, Азия, Балқан, Британдық, Панамерикалық ойындар және т. б. ірі континентальдық спорт жарыстарының бағдарламаларына кіреді.Жеңіл атлетиканың негізі-адамның табиғи қозғалысы. Жеңіл атлетика сабақтары жан-жақты дене дамуына, адамдардың денсаулығын нығайтуға ықпал етеді. Жеңіл атлетиканың танымалдығы мен бұқаралық сипаты жеңіл атлетикалық жаттығулардың қол жетімділігімен және алуан түрлілігімен, орындау техникасының қарапайымдылығымен, жүктемені өзгерту және жылдың кез-келген уақытында тек спорт алаңдарында ғана емес, сонымен қатар табиғи жағдайда да өткізу мүмкіндігімен түсіндіріледі.Жеңіл атлетика-дене тәрбиесінің мемлекеттік жүйесінің бөлігі. Жеңіл атлетикалық жаттығулар оқушылардың, оқу орындарының барлық түрлеріндегі оқушылардың дене тәрбиесі бағдарламаларына, спорттың барлық түрлеріндегі жаттығу жоспарларына, үлкен жастағы еңбекшілердің дене шынықтыру сабақтарына кіреді. Жеңіл атлетика секциялары дене шынықтыру ұжымдарының, спорт клубтарының, ерікті спорт қоғамдарының қызметінде жетекші орын алады.Осы спорт түрінің тарихына тоқталайық. Қызықты оқиғаларға толы әңгімелер, олармен танысу ежелгі уақытта адамның физикалық мүмкіндіктері қандай болғандығы және біздің замандастарымыз осыған байланысты қандай биіктерге жеткені туралы түсінік алуға көмектеседі. Жеңіл атлетикалық спорттың кең шежіресінде үлкен жеңістер мен керемет рекордтық жетістіктермен байланысты көптеген даңқты есімдер бар. Өткеннің чемпиондары мен чемпиондары уақыт пен Кеңістікті жаулап алып, өз ізбасарларына жол ашты, адамзаттың жалпы прогресінің құрамдас бөліктерінің бірі — физикалық жетілу жолында одан әрі алға жылжу үшін бағдарлар белгіледі. жүктеу/скачать 20,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|