Микроальбуминурия (МАУ) мен протеинурияның диагностикалық критерийлері. Анықтау әдістеріне тәуелді, ақуыздардың келесідегідей деңгейлері диагностикалық болып есептеледі. (4 кесте).
4 кесте–Альбуминурия мен протеинурияны анықтау
Көрсеткіштер
|
Анықтау әдістері
|
Қалыпты
|
Микро-
альбуминурия
|
Альбуминурия немесе клиникалық протеинурия
|
Протеин-урия
|
Тәуліктік экскреция
Тест сызықтар
Ақуыз/креатинин қатынасы
|
<300мг/тәу
<30 мг/дл
<200 мг/г
|
|
>300 мг/тәу
>30 мг/дл
>200 мг/г
|
Альбумин-урия
|
Тәуліктік экскреция
Тест сызықтар
Жынысына тәуелді* ақуыз/креатинин қатынасы
|
<30 мг/тәу
<3 мг/дл
<17 мг/г (Е)
<25 мг/г (Ә)
|
30-300 мг/тәу
>3 мг/дл
17-250 мг/г (Е)
25-355 мг/г (Ә)
|
>300 мг/тәу
>250 мг/г (М)
>355 мг/г (Ж)
|
*Әйелдер мен ер адамдарда бірдей мәнді қолдану әйелдерде бүйрек зақымдалуының гипердиагностикасына әкеледі. Америкалық диабет ассоциациясының ұсыныстары жынысқа тәуелсіз МАУ мен протеинурия 30 және 300 мг/г, қалыпты жағдай арасындағы шектеулі мәнді анықтайды.
|
Cr экскрециясы әйелдерге қарағанда, ерлерде жоғары болғандықтан, зәрде Аl/Cr қатынасының деңгейі әйелдерге қарағанда ерлерде төменірек. Жүрек-қантамыр асқынулары үшін МАУ-дың болжамдық мәні жоғары, сондықтан зәрмен альбумин экскрециясының деңгейін анықтау қажеттілігіне орай «төмен деңгейдегі альбуминурия» термині ұсынылды.
Ересектер мен балаларға арналған ұсыныстар:
Ересектер мен балаларда протеинурияны анықтау және оның мониторингі үшін көп жағдайларда ыңғайлы уақытта (“spot”) жиналған зәр үлгісін қолдану қажет.
Ересектерде де, балаларда да оны бағалау үшін белгілі бір уақытта (түнгі уақытта немесе 24 сағат ішінде) жиналған зәр үлгісін алудың қажеттілігі жоқ.
Алғашқы таңертеңгі зәр үлгісі ең ыңғайлы болып табылады, алайда алғашқы таңертеңгі порциясы болмаған жағдайда, тәулік ішінде бөлінген кез-келген зәр үлгісі де жарайды.
Көп жағдайларда протеинурияны анықтау үшін зәр жолақтарының (urine dipsticks) көмегімен жасалатын скрининг ыңғайлы: стандартты жолақтар зәрдегі жалпы ақуыздың жоғарылауын анықтау үшін ыңғайлы.
Альбуминдік жолақтар альбуминурияны анықтау үшін ыңғайлы.
Науқаста сынама нәтижесі оң болса (1+ немесе одан көп) 3 ай ішінде 1 рет сандық әдістермен (ақуыз/Cr қатынасы немесе Аl/Cr) протеинурияны нақтылау қажет.
БСА бар науқастарда протеинурия мониторингі сандық өлшемдермен анықтайтын әдістер арқылы жүзеге асырылғаны дұрыс.
Қант диабеті жоқ балаларға арналған арнайы ұсыныстар:
Келесілерді қолдану арқылы, БСА-ң бар-жоғын анықтау үшін балаларды тексергенде зәрдегі жалпы ақуызды еркін жиналған зәр үлгісінде өлшеуге болады:
Стандартты зәр жолақтары;
Жалпы ақуыз/креатинин қатынасы.
Егер кездейсоқ зәр үлгісінде алғаш рет протеинурия анықталса, алғашқы таңертеңгі зәр үлгісінде қайталап анықтау арқылы ортостатикалық протеинурияның бар-жоғын тексеру қажет.
БСА бар балаларда протеинурия мониторингі кезінде жалпы ақуыз/креатинин қатынасын кез келген зәр үлгісінде өлшеу қажет.
Протеинуриядан басқа бүйрек зақымдалуының маркерлеріне зәр тұнбасындағы өзгерістер мен визуалды зерттеулер кезіндегі ауытқулар жатады. Маркерлердің жиынтығы БСА-ң кейбір түрлерінің клиникалық көріністерін анықтайды. БСА-ң басқа түрлерінде ШСЖ төмендеуіне дейін бүйректік зақымдалуды анықтау үшін жаңа маркерлер қажет.
БСА-мен науқастарда және БСА даму қаупі жоғары адамдарда эритроциттер мен лейкоциттерге зәр тұнбасын тексеруді өткізу немесе тест-жолақтарын (dipstick) қолдану қажет.
БСА-мен науқастарда немесе БСА даму қаупі бар адамдарда бүйректің визуалды зерттеуін өткізу қажет.
Бірнеше жаңа зәрлік маркерлерді қолдану (тубулярлы және төмен молекулярлы ақуыздар сияқты және арнайы мононуклеарлы жасушалар) үміттендіретін нәтижелер көрсеткенімен, қазіргі уақытта оларды клиникалық шешім шығару үшін қолдану әлі ерте.
25>17>3>30>200>30>
Достарыңызбен бөлісу: |