Ақпараттың сандық құрылғыға берілуі.
Дәріс сабағының құрылымы:
Сандық құрылғыда екілік жүйесіне ауыстыру.
Екілік ақпараттың жазылуын қысқарту үшін микропроцессорлық техникада колдану.
Сандық құрылғыда ақпаратты өңдеу ереже бойынша есептелудің екілік жүйесінде жүзеге асырылады. Ондық санды екілікке ауыстыру бөлу әдісі арқылы орындауға болады. Ізделініп отырған сан бөлінгеннен кейінгі қалған қалдық түрінде, соңғысынан бастап жазылады. Мысалға:
Ақпараттың кіріс және шығыс құрылғысында, жазу үшін кез-келген ондық санның төрт екілік разряд берілетін, ондық сандардың екілік-ондық түрлері кеңінен қолданылады:
4710 =0100 01112-10
Екілік ақпараттың жазылуын қысқарту үшін микропроцессорлық техникада оның оналтылық берілуі қолднылады. Бір оналтылық символға екілік тетрада сай келеді.
Сандардың әр түрлі санау жүйесіндегі сәйкестігі
Ондық сан
|
Оналтылық сан
|
Екілік сан
|
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
|
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
|
0000
0001
0010
0011
0100
0101
0110
0111
1000
1001
1010
1011
1100
1101
1110
1111
|
Сегіз еклік разряд (бит) бір байты құрайды. Микропрцессорлық құрылғысының жадысы әдетте байттік ұйымдастық болады.
Байт көмегі бойынша мәндердің әртүрлі ақпаратын беруге болады:
Ешқандай белгісі толық сан (0 ден 255 дейін);
0 ден 99 дейінгі сан екілік-ондық кодта;
Микропроцессорлық командалардың кодтық берілуі;
Сегіз датчиктің күйі;
Көрсету үшін жеті кіші разряд қолданылатын Х кодтағы тура,кері және қосымша белгісі бар екілік, Х-сан модулі (0-ден 127-дейін) Сегізінші разряд – белгісі бар (0 – тұрақты сандар үшін, 1 – айнымалылар үшін).
Мысалы:
|
+16
|
|
-16
|
|
Тура код
|
0,Х
|
00010000
|
1,Х
|
10010000
|
Кері код
|
0,Х
|
00010000
|
1,
|
11101111
|
Қосымша код
|
0,Х
|
00010000
|
1, +1
|
11110000
|
Ассемблер тілінде сандарды жазу үшін В, Q, H суффикстары қолданылады:
Оқытылған тақырып бойынша келесілерді есте сақтаған пайдалы:
тұрақты сандардың тура, кері және қосымша кодтары сәйкес келеді;
айнымалы санның қосымша кодын алу үшін тұрақты сан кодын терістеп және бірді қосу керек;
Санның қосымша кодын тураға түрлендіру үшін,сол ереже бойынша жүзеге асырылады, яғни тура кодты қосымша кодқа;
оналтылық сан A-F әріптерінен басталады, ассемблер тілінде жазылу кезінде сол жақтан нөлмен толықтырылады.
Бақылау тапсырмасы
1. 137 санының екілік кодын анықтаңыз.
2. 137Q санының екiлiк кодын жазыңыз.
3. 0ВСН санының екiлiк кодын анықтаңыз.
4. 93 қосу санының қосымша кодын жазыңыз.
5. Минус 125 санының қосымша кодын жазыңыз.
6. 58 санын екiлiк-ондық код түрiнде жазыңыз.
7. Санның тура кодын көрсетiңiз,егер қосымша коды 9ЕН болса.
8. Санның қосымша коды 7АН. Санның тура кодын жазыңыз.
9. +100 және 55 санының қосымша кодының қосындысын анықтаңыз
10. 55 және + 95 санының қосымша кодының қосындысын анықтаңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |