Д. Б. Абулкасова (қолы) (аты-жөні)



бет48/93
Дата05.02.2022
өлшемі1,19 Mb.
#16438
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   93
2 апта.
Дәріс №2
Тақырып: І д.ж. соғыстан кейінгі халықаралық қатынастар және Қытайдағы революциялық күрес.
Дәрістің мақсаты: Екі д.ж. соғыс аралығындағы Қытайдың саяси, әлеуметтік-экономикалық дамуы.
Тірек сөздер: 1925-1927 ж.ж., азамат соғысы, Гоминьдан, «ықпал ету аймағы», Париж конференциясы, Чан Кайши.
Негізгі сұрақтар мен қысқаша мазмұны:

  1. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Қытайдың саяси-экономикалық жағдайы.

  2. 1925-1927 ж.ж. революция және азамат соғысы.

  3. Буржуазиялық-помещиктік Гоминьдандық диктатураның орнатылуы.

Дүниежүзілік тарихтың қазіргі заман кезеңі басталған уақытта Қытай экономикалық жағынан артта қалған жартылай феодалдық және отар ел ретінде қала берді. Империалистік державалар Қытайды жартылай отар елге айналдырып, оны «ықпал ету» аймағына бөліп алды. Ел экономикасында шетел монополиясы үстемдік құрды. Фабрика-завод өнеркәсібі өнімі Қытай экономикасының азғантай ғана бөлігін құрады. Қазіргі жобадағы өнеркәсіп орындары негізінен Шанхайда, Тяньцзинде, Циндаода, Гуанчжоуда (Кантонда), Ханкоуда және басқа бірнеше қалаларда орналасты.


Европалық империалистік державалар І д.ж. соғысқа тартылған мезгілде Қытай ұлттық өнеркәсібі салыстырмалы түрде жылдам дамуға мүмкіндік алады. Нәтижесінде Қытай өнеркәсіп пролетариатының саны өсіп, 1918 жылы ол шамамен 2 млн. адамды құрады. І д.ж. соғыс жылдары Қытайда шетелдік империализм мен феодалдық құрылыс үстемдік еткен жағдайда ұлттық өнеркәсіптің дамуы елдегі қарама-қайшылықтарды шиеленістерді. Қытайда революциялық жағдай қалыптасады. 1919 жылы патриоттық қозғалыстар басталып, оған Париж бейбіт конференциясының Шаньдун провинциясына қатысты шешімі себеп болады. Бұл Қытай провинциясы ХІХ ғ. аяғында Германияның «ықпал ету аймағына» айналған болатын. І д.ж. соғыс жылдарында Шаньдунға жапон империалистері орнығады. Қытай халқы соғыс аяқталған соң Шаньдунда Қытай суверинететі орнайды деп үміттенеді. Алайда АҚШ, Англия, Франция империалистері Қиыр Шығыста Кеңестік Ресейге қарсы күш ретінде пайдалану үшін Шаньдун провинциясын Жапонияға береді. Париж конференциясының Шаньдун туралы шешімі Қытай халқының наразылығын туғызады. Алғаш болып 1919 жылы 4 мамырда Пекин студенттері демонстрацияға шығады. Маусым айының басында патриоттық интеллигенция мен студенттердің қозғалысы халықтың басқа да топтарын, оның ішінде жұмысшылар тобын қамтып, одан әрі кеңейе түседі.
1925 жылдың жазында революциялық жағдай Қытайдың басты орталықтарын қамтиды. 1925 жылы 30 мамырда ағылшын полициялары демонстрацияға қатысушыларға оқ атып, империалистермен арадағы қатынас шиеленісе түседі. 30 мамырдағы атыс толқу туғызып, 1925-1927 ж.ж. революция басталады.
1927 жылғы төңкерістен кейін гоминьдан буржуазияның, помещиктердің, «жаңа милитаристердің» көзқарасын жақтаған, жұмысшылар мен шаруалардың революциялық қозғалыстарына қарсы күрескен басты партияға айналады. Елді біріктіру деген ұранды желеу еткен Чан Кайши 1927 жылы жазда Солтүстік қытайды бақылап отырған ескі милитаристерге қарсы жорығын жандандырады. 1928 жылы маусымда гоминьдан әскері Пекинді алады. 30 ж. І жартысында барлық Қытайдағы саяси жағдайға ықпал еткен маңызды фактор – Орталық және Оңтүстік Қытайдағы гоминьдан мен компартия арасындағы азаматтық соғыс болды.

Каталог: dmdocuments
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1
dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет
dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат
dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы
dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205
dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   93




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет