Әдістемелік нұсқау:
Астыңғы ерінді тістерге тартпау керек.
Бетке ауа толтырмау керек.
Балаларға «Ф» дыбыстың орнына «Х» дыбысын айтқызбау , ауа ағыны енсіз болуын қадағалау керек.
Тісті тазалау Мақсаты: балаларға тілдің ұшын астыңғы тістердің артында үстап тұруын үйрету.
Бейнелеуі: күлімдеп, тістерді көрсету, ауызды ашынқырап тілдің ұшымен астыңғы тістерді «тазала». Әуелі тілді оңнан солға қарай, содан соң астынан үстіне қарай қозғау керек.
Әдістемелік нұсқау:
1. Ерін қозғалмай,күлімдеп тұру керек.
2. Тілдің ұшын оңнан солға қарай қозғағанда тістің қызыл шетінде болу керек.
3. Тілді астынан үстіне қарай қозғағанда тілдің ұшы жалпақ болып, қозғалуын астыңғы тістердің түптерінен бастау керек.
2 комплекс (Ш, Ж, Ч, Щ дыбыстарына арналған). Ш, Ж, Ч, Щ дыбыстарын айту үшін тілдің күрделі және нәзік қимылдары керек: жалпақ алдыңғы тілдің шеті қатты таңдайдың алдыңғы жағына қарай көтеріледі, сол кезде тілдің ұшы және таңдайдың арасында саңылау пайда болады (Ч дыбысын айтқанда тілдің ұшы таңдайға тийіп сосын саңылау пада болады); тілдің шеттері үстіңгі азу тістерге тиіп тұрады; ерін алға қарай созылып және дөнгеленіп тұрады; астыңғы жақ сүйегі сәл түсіп тұрады; ауа ағыны тілдің ортасымен шығады. Тілдің керекті қимылдарын істеп шығару үшін мынадай жаттығулар мүмкіндік жасайды.
«Бағынбайтын тілді жазала»
