Жоспарланған функция.
Мектепке дейінгі
кезең жақындаған сәтте
баланың сөзі алдын ала жоспарланған және
оның практикалық мінез - құлқына айналады.
Осыған сәйкес екінші функциялық сөз
қалыптасады. Бұл функцияны орындау
баланың ойлау қабілетімен бірге жүреді.
Баланың
ойлау қабілеті оның балалық
шағында практикалық іс - әрекетімен
байланысты. өзіне байланысты айтылған және
іс -әрекет кезінде пайда болатын байланыс
эгоцентрикалық байланыс деп аталады.
Мектепке дейінгі кезеңде өзгеріп отырады.
Онда практикалық
іс- әрекетке дейін ой пайда
болыды. Жоғарғы мектеке кезеңге келгенде
бұл байланыс өте жиі өте байқалады. Гегер
бала осы кезеңде ешқандай адаммен
араласпаса,
онда ор жұмысты ішінен
орындайды. Эгоцентрикалық байланыс ішкі
және сыртқы байланыстың аралық түрі болып
табылады.
Экспрессивтік функция
-
жоғарғы деңгейдегі
жануарларға арналған
ең көне гететикалық функция болып табылады. Эмоционалды
функцияның барлығы оның барлық жақтарын қамти отырып,
экспрессивттік функцияға қызмет атқарады. Экспрессивті функция
автономды
функциядан бастап, барық функцияға ұқсас болып келеді.
Сенсорлық даму.
Мектепке дейінгі кезең
баланың сенсорлық даму кезеңі болып
табылады .Қозғалмалы заттарды тани
отырып,
бала заттың формасын, түрін
түсін, салмағын, температурасын дұрыс
ажырата алады. Ол музыканы тыңдай
отырып, дыбыстың жоғарылығын, әуенді
ажыратуды үгренеді . Сенсорлық
даму екі
жақты байланысты қарастырады.
Сенсорлық эталон адамның тарихи даму
кезеңінде пайда болған Табиғатта
көптеген әр түрлі түстер мен формалар
бар солардың
негізінде адам қоғамдық
өмірдегі заттарды ажыратуға мүмкіндік
алды.
Мектепке дейінгі балалар әдетте ойынды, сурет салғанды жақсы
көреді, ересектермен және өзі қатарлы балалармен лезде тіл
табысып кетеді. Мектепке дейінгі шақтың әсіресе, алғашқы үш
жылы психологияда «қауіпті» кезең аталып, өзіне зерттеушілердің
үлкен зейінін аударуда. П. Бадалян «...осы уақытта сәби арнайы
үйрету мен тәрбие көрмесе, кейін ол өте қиынға түсіп, тіпті кеш
болуы да мүмкін» деген. Дер кезінде тәрбие мен үйрету көрген бала
бес жасында еш қиындықсыз таза сөйлей білуі тиіс .
Сонымен мектепке дейінгі жас - ерте онтогенез кезеңіндегі ең ұзақ
және күрделі психикалық даму көрінісі болып табылады. Мұның өзі
психологиялық зерттеулердің объекті ретінде қосылды және ол
ғылыми әдебиеттерде оқиғалардың
әр алуандығылығы ретінде
көрсетіледі.