Э л еум еттж таным теориясы
мотивациясын арттырады. Бул уш жагдай да ез1ндш т т м д ш к пен жетютакке 61рдей
эсер ете алган, демек, улгшерд1 бакылаудын нэтижесшде накты тапсырманы орындау
т т м д ш п бастапкы тш мдш ктен асып тускен.
Курдастарын улп ретшде кабылдау элеуметшшдш мшез-кулыкты арттыра
ды. Стрейн жэне т.б. (1981) жасты балаларга вербалды белгшер (мысалы, «кубик-
пен ойнайык») мен кимыл-козгалыс жауаптарын (балага ойыншыгын беру) колдана
отырып, оларды шеттетшген баламен элеуметпк ойын ойнауга уйретедг Балаларга
ыкылас бшд1руд1 уйрету ушш кеп уакыт кажет болганымен, бул аса тшмд1, себеб1
элеуметпк тургыдан шеттетшген (бекгту) баланы ортага косу ушш мугал1мнщ удайы
араласып отыруы кажет. 4.5-косымшада замандастарды улп тутудын кейб1р жолдары
керсетшген.
^имыл-козFалыс даFдылары
0зшд1к тш мдш ктщ кимыл-козгалыс дагдыларын игерш, юке асыруда каншалыкты
кажет екенш айттык (Bandura, 1997; Poag-DuCharme & Brawley, 1993; Wurtele, 1986).
Гоулд пен Вейсс (1981) улгшердщ уксас болуынын пайдасы бар екенш аныктады.
Университетте окитын кыздарга булшык еттерш дамытуга арналган тапсырма орын-
дап жаткан, ездерше уксайтын (еш атлетикалык бшм1 жок студент кыз) жэне укса-
майтын (дене шыныктыру пэншщ ер жаттыктырушысы) улпш керсетедг 0здерше
уксамайтын улпш керген студенттерге караганда, уксайтын улпш керген студенттер
жаттыгуды жаксы орындап, езшдак тш мдш ктерш жогары деп багалайды. Тэсшдщ
турл1 болганына карамастан, ез1ндш т т м д ш к эрекетке он эсер етп.
Джордж, Фельтц жэне Чейз (1992) университеттщ студент кыздары мен аягын
созу жаттыгуын орындап жаткан улгшерд1 пайдалана отырып, осы эксп ер и м ен т
кайталап кередг А т л е т бакылаушылармен салыстырганда, карапайым ер немесе
эйел улпш бакылаушылар аяктарын жаксы соза алумен катар, езшдак тшмдшктерш
жогарырак багалаган. Еш дагдысы жок осынау бакылаушылар ушш улгшердщ кабь
летшен гер1, олардын жынысы маныздырак болган.
Лиргг пен Фельтц (1991) алтыншы сыныпта окитын кыздарга сатымен ермелеу
тапсырмасын орындап жаткан б ш к п жэне одан б ш к т ш п темешрек, сондай-ак езде-
р1мен жасы шамалас баланы керсетедг Бакылаушы топтын кыздарына ешкандай улп
керсетпейдг Кыздардын эркайсысы сатымен жогары кетершу мумшнд1ктерш тексе-
рш кередг Yлгiмен кездескен окушыларга караганда, бакылап отыргандардын нэти-
ж е с темешрек болады. Yлгiлердi бакылагандардын ш ш ен жаксы жаттыккан улпш
(ересек адам немесе курдасы) бакылагандар, жаксы дагдыланбаган улпш бакылаган-
дарга караганда, тапсырманы жаксы орындап шыккан. Дагдыланган улп-кыздар езш-
дш тш мдш ктерш жогары багалаган.
Достарыңызбен бөлісу: