Ацпаратты енд еу теориясы: еске TYcipy жене умы ту

Ацпаратты енд еу теориясы: еске TYcipy жене умы ту
жен. Мысалы, мугал1м еткен аптада, 6ейсенб1 куш тустен кеин, компьютерден кор- 
шаган ортанын ластануы женiнде шагын топта оку кезiнде осы такырыппен таныска- 
нын окушылардьщ есiне тYсiре алады.
Еске тус1руге нег1зделген окыту
Еске тYсiру эдетте окытудын (кодтаудын) сощ ы нэтижесi деп кабылданады, ягни еске 
тYсiру окыту орын алганнан кейiн iске асады. 1с жYзiнде еске тYсiру окыту кызме- 
тш аткарады. Карпик пен Грибалди (2012) еске тYсiру окытуга тура да, жанама да 
эсер етедi деп есептейдi. Онын тура эсер етуш мына жагдайдан байкауга болады: 6i3 
бiлiмдi еске туарген кезде оны езгертiп, аталган бiлiмдi болашакта кайта куруга де­
ген мYмкiндiгiмiздi арттырамыз. Жанама эсер ету деп еске тYсiру баска факторларга 
эсер етш, бул факторлардын ез кезегiнде окытуга эсер етуiн айтамыз. Мысалы, сабак 
кезiнде муFалiм окушыларга сурак кояды. Олардын сурактын жауабын каншалыкты 
денгейде еске тYсiргенi олардын материалды каншалыкты жаксы бiлетiнiн керсетедг 
Бул окушылардын мотивациясын арттырып, сабак кезшде жаксы жауап беруге деген 
сешмш жогарылатады.
Сабак кезiнде еске тYсiрудi колдана отырып окытуды юке асырудын сурактар 
кою, талкылау, тестшеу, квиздер сиякты кептеген жолдары бар. К^алай десек те, му- 
Fалiмдер кайталаудын кеп болганын каламаганымен, олардын тек кейбiрi гана тес­
тшеу эдiсiн колдану дурыс деп есептейдг Квиздердi, негiзiнен, окыту сессиясынын 
сонында, окушылардын тYсiну денгейiн (бага койылмайды) тексеру Yшiн беруге 
болады. Алайда еске тYсiрудi окыту процесi кезшде тиiмдi колданудын баска да 
жолдары бар.
Солардын бiрi - оки отырып еске тYсiрy Окушылар б ш м алу, негiзiнен, кайта 
окудан турады деп санайды, бiрак окушылар окуын токтатып, окыгандарын еске ту- 
шруге тырысатындыктан, бул процесс бiраз уакыт алуы мYмкiн. Еске тYсiру - кайта­
лаудын бiр тYрi. Бiр гана Yйренумен салыстырганда, Yйрену мен еске тушрудщ катар 
жYPуi окыту нэтижесш арттырады (Karpicke & Grimaldi, 2012).
Тагы бiр тэсiл ретшде окушыларга жадтагы концептiлердi желiлерде байланыс- 
тыратын концепт картасын жасатуды айтамыз. Оны сабак кезiнде де, ез бешнше де 
жасауга болады. Бiр-бiрiмен байланысты концептiлердi гана емес, сонымен катар 
интерференцияны кажет ететш концептiлердi де сипаттайтын карта жасауга тап- 
сырма беру аркылы муFалiмдер процест женiлдете алады (мысалы, вице-президент 
сенатта кай кезде дауыс бере алатынына катысты мысал).
Окушылар еске тушрудщ пайдасы жайында бiлмеуi мYмкiн, сондыктан окушы­
ларга еске тYсiру тэсшдерш Yйрету мацызды. Еске тYсiрудiн академиялык окудагы 
басты процесс екенiн ез бетшше бiлiм алу процесiн зерттеген галымдар аныктады 
(10-тарау). Бул мэселеге катысты зерттеулердщ кептеп жYргiзiлуi окушылардын 
академиялык жетютштерш арттыру Yшiн ез бетшше б т м алуга жэне оны окытудан 
баска контексте де колдануга Yйретудiн кажеттiгiн керсетiп отыр (Zimmerman & 
Schunk, 2011).
Еске тYсiрудi окыту процесiнде колданудын тагы бiр тэсiлi - езара окыту 
(8-тарау) мен компьютерге негiздей отырып 
оцыту тэсшдерг
(7-тарау). Компьютер- 
лiк жYЙелердi окушылардын еске тYсiруiн арттыру Yшiн колдануга болады (Karpicke 
& Grimaldi, 2012). Мысалы, жYЙенiн кемегiмен окушылар материалды бiрнеше рет 
кайталаганымен, шешiмдi окушылар емес, жYЙе шыгарады. Бiр окушыга караганда

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: