«Деректер қорының теориясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені

1. 
   Псевдоним ps_tel атымен құру, және мәліметтер қоры файлы жолын Definition қосымшасының Path алаңының соңында орналасқан үш нүктелі
   

• 
  ҚазҰПУ 0703-10-09 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым
  

түймеге шерту арқылы ашылатын Select Directory Path (Каталогты таңдау) стандартты сұхбат терезесін пайдаланып көрсету (2.17-сурет).

2. 
   Кестені tel.db (Paradox форматында) атымен құру, берілген мәліметтерді кестеге енгізу және кестені сақтау.
   

Delphi құрамына кіретін Database Desktop утилитінің көмегімен кестені tel.db (Paradox форматында) атымен кесте құру, берілген мәліметтерді кестеге енгізу және кестені сақтау. Жаңа кесте құру үшін, Tools мәзірінен

Сосын Create Table ашылған сұхбат терезесінде құратын кестенің типін таңдау (мәні келісім бойынша Paradox 7 типі болып табылады).

2. 
   Нәтижесінде кестенің жазбаларының құрылымын анықтайтын, Create Paradox 7 Table сұхбат терезесі ашылады. Кестенің әрбір өрісі үшін, өріс атын, типін және өріс мөлшерін енгізу. Енді формаға Table, DataSource, DBGrid компоненттерін қосу қажет және оларға сәйкес мәндерін енгізу. Сонда нәтиже төменде формада көрсетілгендей бейнеленеді (2.18-сурет).
   

Мәліметтер қорын басқару программасын құру процесін «Санкт-

Петербургтың архитектуралық ескерткіштері» мәліметтер қорын құру

Monuments кестесіне Санкт-Петербург ескерткіштері туралы ақпараттарды енгізейік.

Ф ҚазҰПУ 0703-10-09 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым

Енді қосымшаны жасауға кірісуге болады. Мәліметтер қорымен жұмыс істеу қосымшасын жасау әдістемесі кәдімгі программаны құру әдістемесінен ешқандай айырмашылығы жоқ. Формаға керекті компоненттер енгізіледі, компоненттердің қасиеттерінің мәндері қойылады, керекті оқиғаны өңдеу процедурасы жасалады.

Мәліметтер қорымен жұмыс істеу қосымшасы мәліметтерге енуді қамтамасыз ететін компоненттерден, өрістердің мәліметтерін қарап шығу және редакциялау мүмкіндіктерінен тұрады. Мәліметтерге кіруді қамтамасыз ететін компоненттер Data Access компоненттер палитрасы қосымшасында, ал мәліметтерді бейнелеу компоненттері - Data Controls қосымшасында болады.

Мәліметтер қорына енуді Database, Table, Query және DataSource компоненттері, олардың шартбелгілері BDE және Data Access компоненттер палитрасы қосымшасында орналасқан

Database компоненті мәліметтер қорын кестелер жиынтығы ретінде, ал Table компоненті – мәліметтер қорының бір кестесі. DataSource (мәліметтер көзі) компоненті мәліметтерді бейнелеу-редакциялау компоненті (мысалы DBGrid компонентін) мен мәліметтер көзі (Table компоненті немесе SQL-сұраныс нәтижесі) арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. DataSource компоненті мәліметтер көзін тез таңдауды, сол компоненттердің біреуін пайдаланып, мысалы DBGrid кестеден мәліметтерді көру үшін немесе осы кестеге SQL-сұранысты орындау нәтижесін көруге мүмкіндік береді. Мәліметтерді бейнелеу-редакциялау компоненті мен DataSource компоненті арқылы әрекеттесуінің механизмі келесі 3.2-суретте көрсетілген.

Table

Query

DataSource компонентінен тұрады. Table компонентінің қасиеттері 3-кестеде, ал DataSource компонентінің қасиеттері 4-кестеде келтірілген. Форма қосымшасына компоненттер енгізілгеннен кейін, оның қасиеттерін осы көрсетілген ретпен қойып шығу қажет. Table компонентінің қасиеттері төмендегі кестеде келтірілген.

Форма қосымшасын жасау барысында DatabaseName және TableName қасиеттерінің мәндері тізімнен таңдау жолымен беріледі. DatabaseName тізімінде барлық тіркелген псевдонимдер келтірілген, ал TableName тізімінде каталогқа сәйкес псевдонимде болатын кесте файлының аты көрсетілген.

DataSource компонентінің қасиеттері мына кестеде келтірілген.

DataSet қасиеті кесте немесе сұранысты білдіретін, және жазбаларға кіруге арналған компоненттер арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Бұл қасиеттің болуы мәліметтер көзін таңдауды береді. Мысалы, мәліметтер қорын жазбалардың көптеген санынан тұратын кесте бірнеше ішкі кестелерге бөлінген және бірдей құрылымнан кесте деп ұйымдастыруға болады. Бұл жағдайда әрбір ішкі кестенің қосымшасында сәйкес өз Table компоненті болады, ал ішкі кестені нақты таңдау үшін Dataset қасиетінің мәндерін қою арқылы жүзеге асырылады.

Table компоненті қасиетінің мәндері.

Қасиеттері Мәндері

Ф ҚазҰПУ 0703-10-09 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым

DataSource компоненті қасиеттерінің мәндері.

Қасиеттері Мәндері

Name DataSource1

DataSet Table1

Форма режимінде мәліметтерді қарап шығуды қамтамасыз ету үшін, форма қосымшасына мәліметтерді көріп шығуды қамтамасыз ететін компоненті, керек жағдайда жазба өрісін редакциялайтын компоненті және де әрбір өріс үшін жеке компоненттерді қосу қажет.

DBText компоненті тек өрістердің мазмұнын қарап шығуды білдіреді, ал DBEdit және DBMemo компоненттері – қарап шығуға және редакциялауға болады. Осы компоненттердің кейбір қасиеттері келтірілген. Форма қосымшасына енгізілгеннен кейін олардың мәндерін кестеде келтірілген ретімен қойып шығу қажет.

BText, DBEdit, DBMemo компоненттерінің қасиеттері төмендегідей

Мысал ретінде DBEdit, DBMemo компоненттерін пайдаланатын, «Санк-Петербург архитектуралық ескерткіштері» мәліметтер қорымен жұмыс істеуді қамтамасыз ететін программаны қарастырайық.

Форма қосымшасы келесі суретте келтірілген.

Форма келесі түрде құрылады. Бірінші бос формаға Table, DataSource компоненттерін орналастыру қажет және олардың қасиеттерін қою керек. Қасиеттерінің мәндерін ретімен қойып шығу қажет.

Table, DataSource компоненттерін баптап болған соң формаға үш DBEdit компонентін және DBMemo компонентін қосу керек. DBEdit компоненті Name, Architect және Photo өрістерін көруге және редакциялауға арналған, DBMemo компоненті Note өрісін көру және редакциялау үшін қолданылады. Мәліметтер қорының өрістерін көру-редакциялау компоненттерінің қасиеттерінің мәндері кестеде келтірілген.

DBEdit1- DBEdit3 және DBMemo1 компоненттері қасиеттерінің мәндері келтірілген.

Table1 компонентінің Active қасиетіне True мәні меншіктелгенде, онда одан кейін DataField қасиетіне мән меншіктелгенде, DBEdit компонентінің өрісінде, мәліметтер қоры кестесінің сәйкес бірінші жазбасы өрісінің мазмұны көрінеді. Егер кестеде мәліметтер болмаса, өріс толтырылмаған болады. Егер Table1 компонетінің Active қасиетінің мәні False-қа тең болса, онда DBEdit компонентінің өрісінде оның аты шығады.

Мәліметтер қоры өрісінің көру-редакциялау компоненттерінен басқа, формаға иллюстрацияларды көру үшін пайдалынатын Image компонентін және түсініктеме мәтіндерді шығару үшін төрт Label компонентін қосу қажет. Image1, Label4 және DBEdit3 компоненттерінің Visible қасиетіне False мәнін меншіктеу керек.

Енді, егер программаны орындап және компиляция жасасақ, онда мәліметтер файлының бірінші жазбасының мазмұны өріске шығарылады.

Мәліметтер файлының басқа жазбаларын көру мүмкіндігіне ие болу үшін, форма қосымшасына Data Controls қосымшасында болатын DBNavigator компонентін қосуымыз қажет. DBNavigator компоненті түймелер жиынтығынан тұрады, программа жұмыс істеп тұрған жағдайда біреуіне шерткенде көрсеткіш ағымдағы жазбадан келесі, алдындағы, бірінші

64