Дәріс №1. Геоэкология: геосфералар мен қоғам интеграциясы жайлы ғылымдар жүйесі



Pdf көрінісі
бет2/28
Дата03.11.2022
өлшемі0,72 Mb.
#156364
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28
Байланысты:
Д ріс №1. Геоэкология геосфералар мен о ам интеграциясы жайлы

2. Геосфера компоненттерінің сипаты 
"Геоэкология" сөзіндегі «гео» түбірі Гео Жерінің грек құдайының есіміне 
байланысты. Ол дәстүрлі түрде Жер туралы ғылымдарды баурап, олардың 
біртұтастығы мен өзара тәуелділігін нақтылай түседі. «Гео» түбірі атап 
айтқанда, өңірлер мен елді мекендерді немесе процестерге байланысты төмен 
иерархиялық деңгейде, құбылыстар, ортақ жер үсті, жаһандық процестерді 
негізге ала отырып, тұтастай алғанда, бірінші кезекте Жерді қояды. 
«Эко» түбірі табиғаттың тірі бөлігіне жатса, ал қарапайым жағдайда, «эко» 
түбірі жансыз табиғат болып табылады. Осы мағынада
"геоэко" 
комбинациясы шын мәнінде тірі және өлі табиғат бірлігін көрсетеді. 
"Геоэко" 
комбинациясы, сондай-ақ біздің «үйдің», яғни Жердің жағдайы 
адам 
әрекетіне 
тәуелді 
екенін 
еске 
түсіреді

«Логос» түбірі ғылымды немесе белгілі бір затты табиғи және әлеуметтік 


ғылымдарда зерттеуді білдіреді, және осы мағынада, өте кеңінен 
қолданылады.

Геоэкология, жалпы Жермен емес, геосфералар бірігетін (атмосфера, 


гидросфера, литосфера мен биосфераның) оның тек жұқа беткі қабатымен 
және адам өмір сүретін және әрекет ететін қабықшасымен қызметтес болып 
келеді. Бұл кешенді қабықшаның бірнеше кездесетін атауларының ішінде 
экосфера 
термині 
оның 
мәнін 
неғұрлым 
көбірек 
айқындайды.
 
Экосфера Геосфера және қоғам интеграциясының бүкіләлемдік аймағын 
көрсетеді. Экосфера геоэкология нысаны болып табылады. Геоэкология – бұл 
экосфераны қоғаммен біріккен үрдісінде өзара байланысты геосфералар 
жүйесі ретінде зерттейтін, пәнаралық ғылыми бағыт болып табылады. 
Геоэкология адамның әрекеті Жердің елеулі өзгерісінің факторы болып 


танылғанда пайда болды. Бұл жаһандық , жалпы әлемдік қадамға негізделген, 
бірақ аймақтық және жергілікті сипаттағы проблемалардың да маңызы аз 
емес. 
«ГЕО-Экология» кең тұжырымдамасы шеңберінде көптеген, әр түрлі, 
көпсалалы ғылыми бағыттар және практикалық мәселелер орын алады. «Гео-
экология» термині әлі жалпы қабылданған анықтамасын алған жоқ, және 
бұл таң қаларлық емес. Ғылыми білімнің ауданы ретінде геоэкология ғылыми 
танымның аймағы ретінде дамуы үшін әлі де уақыт қажет.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет