Дәріс №1. Геоэкология: геосфералар мен қоғам интеграциясы жайлы ғылымдар жүйесі
жүктеу/скачать 0,72 Mb. Pdf көрінісі
|
Д ріс №1. Геоэкология геосфералар мен о ам интеграциясы жайлы
|
Шын мәнісінде, барлық төрт саты бірдей қажет және даму мен жетілдіруді қает етеді, ал төменгі сатысыз жоғары көтерілу мүмкін емес. Металл, энергия, химиялық өнеркәсіп өнімдері және т.б. қажет, оларсыз «жоғары технология» шыңдарына жету мүмкін емес. Өнеркәсіптік өндіріс сатыларына сай геоэкологиялық мәселелердің өзгеру тенденциялары пайда болады: а) Алынатын ресурстар мен өңделетін шикізат көлемі азаяды; б) Қоршаған ортаға тасталатын ластаушы қалдықтар көлемі азаяды; в) Алайда қалдықтар улылық мөлшері көбейе түсіп, нәтижелі ластану азаймауы да мүмкін. Өнеркәсіптің геоэкологиялық әсері шикізатты барлаудан өндіріс процестері арқылы алғашқы өңдеуге дейін, соңғы өнімді пайдалану мен қалдықтарды орналастыруға дейінгі технологиялық тізбекті қамтиды. Өнеркәсіп – табиғи ресурстардың (металл және бейметалл рудалары, ауыл шаруашылық өнімдері, әр түрлі түрлердің энергиялары) маңызды тұтынушысы болып табылады. Индустриалды процестер нәтижесінде улы газдарды, қатты қалдықтар мен түрлі сұйық ағындарды жоспарланған немесе бейжоспарлы тастау қажеттілігі туындайды . Бұл өндіріс процесінде немесе кейінірек өнімді пайдалану барысында болуы мүмкін. Қалдықтар мен өнеркәсіп өнімдерінің кейбірі белгілі бір деңгейде улы болып келеді және шығынға әкеп соғуы мүмкін. Өнеркәсіптік өндірістің жағымсыз геоэкологиялық нәтижелерімен күресудің екі жолы бар: а) Өндірістің соңғы сатысында ластануларды басқару; б) Өндірістік циклді жүйелік қайта құру. Шын мәнісінде , стратегиялық типте а) қосымша ретінде технологиялық цикл соңында ластануларды басқару процесі жүреді. Бұл жол «құбыр соңында» шартты атауына ие. «Құбыр соңында» ластануларды өңдеу ластушылардың көлемі мен массасын азайтпайды. Ол тек өңделгеннен кейін қалдықтарды аталған технологиялық циклде ыңғайлырақ бір ортадан екіншісіне алмастырады, мысалы ауадан жерге ауысады. жүктеу/скачать 0,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|