Дәріс №3 Мәліметтердің көрсетімі

Сандардың әртүрлі санау жүйелерінде жазылуы

жүктеу/скачать 238,85 Kb. бет 3/3 Дата 19.09.2023 өлшемі 238,85 Kb. #181572

Бұл бет үшін навигация:

• 0,375*2=0,75 0,75*2=1,5 0,5*2=1
• 110110012 = 11 011 001 2 = 3318 001 101 101 011 2 = 15538 Екілік жүйеден он алтылық жүйеге көшу үшін
• Санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар Екілік жүйеде арифметикалық амалдар келесі түрде іске асады: 1+0=1 0+1=1 0+0=0 1+1=10

Сандардың әртүрлі санау жүйелерінде жазылуы Ауыстыру ережесі. Санды екілік санау жүйесінен ондық санау жүйесіне ауыстыру үшін екілік санды коэффициент-сандармен екілік дәреже қосындысы түрінде ұсынып, осы қосындыны табу керек. Берілген санды әртүрлі санау жүйелерінде өрнектеу. а) Бүтін санды көшіру ережесі. Ондық санды басқа санау жүйесіне көшіру үшін оны жаңа жүйенің түбіріне рет-ретімен бөліп, қалған қалдықтарды ақырғысымен қоса, алынған тәртібіне керісінше жазу керек. 2510=110012 1 12 24 2 25 0 6 12 2 0 3 6 2 1 1 2 2 2510 = &11001 Тексеру 1* 24 + 1*23+ 0*22 + 0*21 + 1*20 = 1*16 + 1*8 + 0*4 + 0*2 + 1*1 = 16 + 8 + 0 + 0 + 1 = 25 б) Бөлшек санды басқа жүйеге көшіру ережесі. Санның бөлшегі жаңа жүйенің түбіріне көбейтіледі. Көшіру процесі үтірден кейінгі разрядқа дейін жүргізілу керек болса, сонша разрядқа дейін жүргізіледі. Мысалы: 0,37510 екілік жүйеге ауыстыру керек. 0,375*2=0,75 0,75*2=1,5 0,5*2=1 0,37510=0,0112 ЭЕМ-да екілік сан жүйесімен қатар сегіздік және он алтылық сан жүйелері де жиі қолданылады Екілік жүйеден сегіздік жүйеге көшу үшін (бүтін сандар үшін) екілік жүйедегі санды оңнан солға қарай үштіктерге бөлу керек (ең сол жақтағы үштік топ үш цифрдан кем болуы мүмкін) , содан кейін әрбір үштік топқа сәйкес сегіздік жүйедегі эквивалентін жазу керек. Мұндай екілік цифрлардың үштігін триада деп атайды. Мысалы, 110110012 = 11 011 0012 = 3318 001 101 101 0112 = 15538 Екілік жүйеден он алтылық жүйеге көшу үшін (бүтін сандар үшін) екілік санды оңнан солға қарай төрт цифрдан тұратын топтарға бөлу керек, содан кейін әрбір төрттік топқа сәйкес он алтылық эквивалентін жазу керек. Мұндай екілік цифрлардың төрттіктерін тетрадалар деп атайды. Мысалы, 11000110110012 = 1 1000 1101 10012 = 18D916 0011 0110 10112 = 36B16 Екілік жүйедегі бөлшек санды немесе санның бөлшек бөлігін сегіздік немесе он алтылық жүйеге көшіру үшін жоғарыдағы сияқты үтірден кейінгі цифрден бастап оң жақ шеткі нүктеге дейін триадаларға немесе тетрадаларға бөліп (ең оң жақтағы цифрлар жетпеген жағдайда топ нольдермен толтырылады), содан кейін сәйкес сегіздік немесе он алтылық эквиваленттері жазылады Ауыстыру 10 –> 8 1 3 24 8 25 2510 = 318 Тексеру 3*81 + 1*80 = 24 + 1 = 25 Ауыстыру 10 –> 16 180 = #b4 Тексеру 11* 161 + 4*160 = 11*16 + 4*1 = 176 + 4 = 180 180 176 16 11 4 =b Санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар Екілік жүйеде арифметикалық амалдар келесі түрде іске асады: 1+0=1 0+1=1 0+0=0 1+1=10 1-0=1 1-1=0 0-0=0 10-1=1 1*0=0 0*1=0 0*0=0 1*1=1 жүктеу/скачать 238,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу: