Паракератоз —тікенекті қабатта ядроларының сақталуымен сипатталатын жасуша беттерінің толық мүйізгектенбеуімен сипатталатын патологиялық үрдіс. Бұл кезде кератогиалин және элейдиннің түзілу фазасы жойылады, сондықтан дәнді және жылтыр қабық болмайды. Мүйізді қабат жасушаларынан жабысқақ –кератин жоғалады. Осының нәтижесінде эпидермисте жақсы дамыған түлеу байқалады. Пайда болған қабыршақтар тез оңай алынады. Осы ратологиялық үрдіске әсер ететін аурулар:
Дискератоз — Дискератоздану – мүйізгектену үрдісінің бұзылуы. Бұл кезде мүйізгектенуге ұшыраған жасушалар кез келген эпителийдің терең қабаттарында (көбінесе тікенекті қабатта) жарық жасушалар түрінде (Дарье жасушалары-светлые клетки Дарье) кездеседі.
Дискератоз кәрілік,обырлы Боуэн ауруы, жалпақ жасушалы обыр ауруы кезінде байқалады.
Гиперкератоз
Гиперкератоз — Гиперкератоздану – мүйізгекті қабаттың қалыңдауына әкеліп соғатын шамадан тыс мүйізгектену үрдісі. Кератоздану-мүйізгектенбейтін аймақта мүйізгекті қабаттың пайда болуымен сипатталатын патогистологиялық үрдіс. Бұл үрдіс келес і аурулар кезінде орын алады:
сухую форму эксфолиативті хейлиттің құрғақ түрінде;
лейкоплакия;
Қызыл жалпақ теміреткі;
Сынап, қорғасын, висмут, алюминий, мырыш және т.б уыттану.;
Қызыл жегі;
актиномикоз.
Гиперкератоз
Вакуольді дистрофия
Вакуольді дистрофия — Вакуольді дистрофиялану (вакуольная дистрофия) – базальды және тікенекті қабат жасушаларының ішінде сұйықтықтың жиналуы нәтижесінде олардың бұзылысқа ұшырауымен сипатталатын патогистологиялық үрдіс
Причиной вакуольді дистрофияның пайда болуы –эпителиальді жасуша цитоплазмасындағы дегенеративті өзгерістер деп саналады. Бұл үрдістің пайда болуымен сипатталатын аурулар.
Тұрпайы күлбіреуікше;
Қарапайым герпес;
Қазал жегі;
Эндокриндік жүйелер әсерінен шырышты қабықтағы өзгерістер (жүктілік кезіндегі қызыл иек қабынуы, синдром Иценко—Кушинг және т.б..).
