Аяғын көріп асын іш,
Шешесін көріп қызын ал.
5
|
Қыздың сымбаты мен көркі
|
Әркімдікі өзіне, ай көрінер көзіне.
Сұлу сұлу емес, сүйген сұлу,
Махаббаттың отына күйген сұлу.
Ақылына көркі сай
|
Ер жігітке қойылатын талаптар
№
|
Халықтық талап
|
Талапқа сай түсінік
|
1
|
Кескін келбеті
|
«Еңсегей бойлы, терең ойлы, өткір көзді, қара қасты, кең маңдайлы, қыр мұрынды, қияқ мұртты, кең иықты, шешен тілді, жау жүректі т.с.с»
|
2
|
Қадір – қасиеті.
|
«Қырандай алғыр, сұңқардай ер, арыстандай айбатты, жолбарыстай қайратты, қасқырдай өжет, нардай төзімді т. с. с»
|
3
|
Қабілет икемі.
|
Ел басқаратын, дау шешетін, жомарттық жасайтын.
|
4
|
Зерде - зейіні
|
Тылсым сырды ұға алмайтын.
|
5
|
Өнер - өрісі
|
Өмірден әперер сыбағасын
|
6
|
Тапқырлық - ерлігі
|
Дұшпанға найза сұға алатын
|
7
|
Қайрат - қаруы
|
Аяқтан шалғанды жыға алатын
|
8
|
Жігер - күші
|
Қиындықта сыналатын.
|
9
|
Білімі.
|
Биікке бастап шыға алатын
|
10
|
Адалдығы
|
Туған елі мен дос – жарандарына адал болатын
|
11
|
Әділеттігі
|
Қара қылды жаратын
|
12
|
Шыншылдығы
|
Қаймықпастан, турасын айтатан
|
Қыз ұзату тойы
№
|
Қыз ұзатуда орындалатын
салт – дәстүрлер.
|
Түсінік.
|
1.
|
Күйеу келген соң, қалыңдыққа пен жігітке арналған ақ отау тігу.
|
Ақ отауды тігу үстінде мынадай дәстүрлі рәсімдер орындалады;
1. құдай жолы; 6. түндік жабар;
2.кереге керер; 7. үзік жабар;
3. шаңырақ көтерер; 8. бау – шу байлар;
4.уық шаншыр; 9. отау байғазысы;
5.туырлық жабар; 10.мойын ұсынар;
|
2.
|
Отауға түсу.
|
Түн ортасы ауа күйеу жігіттің ақ отауда оңаша кездесуі «отауға түсу»деп аталады. Қыз жеңгелері қалыңдыққа ен күйеуге ақ шүберек (неке жаулық)салып, тілеуін тілеп, екі жасты бөлек қалдырған. Қалыңдық пәктігін жоғалтпаса онда жеңгелері сүйінші сұраған.
|
3.
|
Тойға шақыру.
|
Той басталардан екі күн бұрын жан – жаққа шақырушылар жіберіледі, алыстағы ағайындылар екі – үш ай бұрын хабардар болады.
|
4.
|
Қыздар мен жігіттер арасындағы айтыс.
|
Жастар қараңғы түсісімен – ақ киіз үйдің іргесін түріп тастап қыздар іште, жігіттер сыртта тұрып, қызу айтысты бастаған жеңілген жақ уақ – түйекпен бір тоғыз төлеген.
|
5.
|
Сыбағалы табақтарды тарту. Балуандар күресі, көкпар, ат бәйгесі, түрлі ойындар.
|
Ең үлкен жүлде ат бәйгесіне беріледі. Бірінші бәйгеге түйе бастатқан тоғыз. Екінші бәйге ат бастатқан тоғыз.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
