31
Қ1 – Сен.. ұйқыдан тұрғаннан кейін ба?
Қ2 – Ааа::, бүгін ба?
Қ1 – иә.
Қ2 – ммм::, баснан бастап тындасай/, ымм:::, кароче, кеп айтам/, не деп\
понедельник күні.. сабақтан келдім да, ауылдан келдім ғо/ сабаққа,
сабаққа
келдім.. сосын сабақтан шықтым да--, әдебиеттің лекциясы болған жоқ.., апай
командировкаға кет қапты, сосы::н, кароче, шықтым.. 10 кезінде сосын.. келдім\
10:30 ға қарайқ арай уже.
Қ1 – тоқташ/, сонда:: сен қанша сағатқа келіп кеттің?
Қ2 – 2 сағатқа
Қ1 – сенде әдебиет қана еді ғой/
Қ2 – 2 орыс тілі 1 әдебиет еді ғой
Қ1 – ммм:::, сөйтіп\?
Келесі
аудиожазба
мысалында
қатысушылардың
семантикалық
ерекшеліктері дәл бірінші аудио жазба мысалында көрсетілгендей ұқсастықтар
байқалады. Сөйлеу әрекетінің бастамасы,
ұйымдастырушысы ретінде А
коммуникант өзінің қойған сұрағына толыққанды жауап алып, біртіндеп
тыңдаушыға айналғанын байқаймыз.
Берілген аудиожазба мысалдарының
семантикалық ерекшеліктерін
қарастыратын болсақ, олардың сөйлеу тоны байсалды әрі интонациясы көбінесе
төмен және бірқалыпты. Қатысушылардың семантикалық ерекшеліктеріне мән
берсек, диалогті бастаушы, ұйымдастырушы ретінде, ол өзінің қойған сұрағына
толыққанды жауап ала алмағандықтан, әңгіменің әрмен қарай өршуіне біраз
қиындықтарын туғызғанын байқаймыз.
Яғни А коммуникант диалогті
ұйымдастырушының мақсаты қойған сұрақтарына көбірек жауап алуға
тырысқанымен, Б коммуникант қойылған сұрақтарға тек қысқа жауаптар мен
жауап қатқанын көреміз.
Сонымен қатар берілген
аудиожазба мысалын қарастырсақ, олардың
сөйлеу манерасының тоны мен интонациясы өте жоғары және эмоцианалды
болып
келеді.
Аудиожазба
мысалында
А
коммуникант
диалогтің
ұйымдастырушысы ретінде өзін қызықтыратын сұраққа жауап алу мақсатында,
толыққанды жауап ала алды. Яғни бұл дегеніміз
сөйлесушілердің арасына
барлығын қызықтыратын сұрақты қою арқылы, А коммуникант өзінің сұрағына
толық жауап алып қана қоймай оған қоса біртіндеп тыңдаушы айналғанын
байқаймыз.
Келесіде қыз балалардың сөйлеу манерасы мен семантикалақ
ерекшеліктерін қарастырамыз.
Қатысушылардың өте байсалды, шынайы, және
бірқалыпты тонмен сөйлескенін байқаймыз. Екі коммуниканттың семантикалық
ерекшеліктерін қарастырсақ, бірінші қатысушы әңгімені ұйымдастырушы болып
табалыды.
Достарыңызбен бөлісу: