Дене тәрбиесiндегi педагогикалық бақылау және есеп. Педагогикалық бақылау – бұл дене тәрбиесiндегi арнайы
кӛрсеткiштерiнiң қабылданған бағалары, тәсiлдерi.Негiзгi педагогикалық бақылаудың бағыты – әсер ету факторларымен олардың арасындағы ӛзгешелiктер. Дене тәрбие тәжiрибесiнде педагогикалық бақылаудың бес түрi пайдаланылады, оларды әр бiреуiнiң ӛзiндiк функционалдық орны бар.
Алдын – ала бақылау. Кӛбiнесе жыл басында ӛткiзiледi (тоқсан, семестр) Ол оқушылардың келе жатқан оқуға
дайындығын тексеру және де жаттығушыны зерттеу үшiн (денсаулығын, спорттық квалификациясын) арналған.
Тындырымды бақылау жаттығу мен демалыстың кезектеп келуi үшiн бір сабақ үстiнде жаттығудың пайдасын табу. Бұған бақылау мүндай кӛрсеткiштер арқылы кӛрсетiледi: дем алыс, жүмысккерлiк, т.б. Бұл бақылау тез түрде сабақ үстiндегi ауыртпалықты ұйымдастыру үшiн қолайлы.
Кезектегi бақылау дененiң жаттығу салмағынан кейiн әсерi қандай екенiн бiлуге кӛмектеседi. Бұл арқылы жаттығудан кейiн жаттығушының жүмыскершiлiгi қай уақытта қалпына келетiнiн кӛруге болады.
Кезеңдi бақылау бiр тоқсан немесе бiр семестр бойы ӛткiзген жаттығудың пайдасы жайлы мәлiмет ала аласыз.
Қорытынды бақылау жыл соңында жылдық жоспар графигiнiң үлгерiмi жайлы бiлу үшiн ӛткiзiледi.
Бұдан шыққан мәлiмет келешектегi оқу – тәрбие процесiне арқау болады. Дене трбие тәжiрибесiнде бақылаудың келесi тәсiлдерi қолданылады:
Топ мәлiметтi жаттығтырушы педагогикалық бақылаудан алады. Бақылай отырып, жаттықтырушы олардың ӛзiн - ӛзi
86
ұстануына, ынтанын пайда болуына, дем алысының ӛзгеруiне, бет әлпетiне, терлеу қарқынына т.б. кӛңiл бӛледi. Қорытынды және басқа жарыстар жаттығушылардың дене тәрбиесiне қандай дайындықта екенiн кӛре аламыз. Дене тәрбиесiн бергенде үнемi тексеру, бағалау, денсаулықтарының қалпын бақылау, дене тәрбиесiне дайындықтарын ескеру, ӛзiн - ӛзi ұстауына назар аудару керек. Есепке мынадай талаптар қойылады: дәлдiлiк, қарапайымдылық, дұрыстылық, т.б., ӛтпелi (үзiлмейтiн процесс, сабақтан сабаққа) қорытынды (жыл сонында) . Есепке мыналар кiредi: сабаққа қатысушылық, берiлген жаттығулардың
орындалуы, оқу үлгерiмiн бақылауы, iскерлiгi, жаттығушылардың денсаулығы.
