Дуйсенбекова М. Л «Тіл білімінің философиялық мәселелері» пәнінен
Лекция 9 Лекцияның тақырыбы
жүктеу/скачать 277,5 Kb.
|
05 Лекция ТБФМ
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Гумбольдт В. о различии строения человеческих языков и его влиянии на духовное развитие человеческого рода (извлечения)
- Қосымша әдебиеттер
| Лекция 9
Лекцияның тақырыбы: Сөз жөнінен философиялық рефлексия және оның лингвистикалық ілімдердің дамуына әсері. Жоспар: Сөз жөнінен философиялық рефлексия Лингвистикалық ілімдердің дамуына әсері. Әдебиеттер: 1. Баранов А.Н. Введение в прикладную лингвистику. М., 2003. 2. Гумбольдт В. о различии строения человеческих языков и его влиянии на духовное развитие человеческого рода (извлечения) // Звегинцев В.А. История языкознания xix-xx веков в очерках и извлечениях. М. – любое издание 3. Засорина Л.Н. Введение в структурную лингвистику. Қосымша әдебиеттер 1.Деррида Ж. Конец книги и начало письма. – В кн.: Интенциональность и текстуальность. Томск, 1988. 2.Хайдеггер М. Работы и размышления разных лет. М., 1993 3.Гадамер Х.-Г. Истина и метод. Основы философской герменевтики. М., 1988; Рикер, П. Конфликт интерпретаций. − М., 1995. 4. Лосев А.Ф. Имя. СПб, 1997; Лосев А.Ф. Философия имени. М.: Изд. МГУ, 1990. 5.Бибихин В.В. Язык философии. М., 1993 Сөйлеу актілерінің теориясы (сөйлеу іс-әрекетінің теориясы) Джон Л. Остин (1962) мен Джон Р. Серлдің шығармасы болып танылатын күнделікті тіл философиясының қайнарында туған. Бұл теорияда не істейтініміз, сөйлейтініміз жайлы түсінік беріледі. Бұл теория бастапқыда тіл философиясы мен прагматикалық бағдардағы жалпы қызмет теориясында, кейін ғана лингвисканың бірқатар бағыттарында дамыған. Сөйлеу актілерінің теориясында бүгін семантикалық бағдарланған және прагматикалық бағдарланған екі ағым байқалады. Сөйлеу актілерінің құрылымдары генеративтік семантика тұрғысынан да зерттелуде (Джерролд М. Сердюк). Сөйлеу актісінің таксономиясы саласы мен оны түсіндіруде сандаған модификациялар пайда болды (Д. Вундерлих, Т. Баллмер В. Бреннен Штуль, Д. Вандервекен, Дж. Версурен, М. Бирвиш, Ж. Фоконье, Ф. Реканати, Ф. Капер және т.б.). Сөйлеу актілерінің теориясы коммуникативтік грамматика, дискурс талдауы, консервациялық талдау (әсіресе оның неміс түрі сөйлеуді талдау) проблемаларының жасалуына ықпалын тигізді. Қазір сөйлеу актілерінің теориясы кеңінен түсінілетін лингвистикалық прагматикаға енеді. Идеяларының жасанды интеллект жөніндегі еңбектерге кіргені байқалады. Прагмалингвистика (лингвистикалық прагматика) айтушы / жазушы мен тыңдаушы / оқушы өзара карым-қатынасқа түсетін белгілі бір коммуникативтік-прагматикалық кеңістікте қолданылатын тіл бірліктерінің арақатынасы мен шартын және сипаты үшін қатынас актісінің мақсаты мен күтіліміне байланысты сөйлесу орны мен уақытының нақты көрсетулуінің маңыздылығын нысан етіп алған лингвистикалық зерттеу саласы ретінде бөлінеді. Прагмалингвистика тіл сипатына акциональдық (қызметтік) аспект енгізді. Қатысушыларды қоса отырып, динамикалық, процессуальдық аспектіде белгі жағдайы (семиозис) құрылымын зерделеуді мақсат тұтқан семиотика жөніндегі алғашқы еңбектерде прагматика ұғымы пайда болады (Ч. Дирс, Ч. Моррис). Прагматикада екі ағым бар: а) тіл бірліктерін (мәтіндерді, сөйлемдерді, сөздерді; сол сияқты фонетикалық-фонологиялық сала құбылыстарын) прагматикалық әлеуетін жүйелі зерттеуге бағытталған және ә) коммуниканттардың тілдік қатынас үрдісіндегі бір-бірімен қатынас, көбіне коммуникатоцентристік (автоцентристік) коммуникативтік модельдер бойынша құрылған қатынастарды зерделеуге бағытталған. жүктеу/скачать 277,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|