Дуйсенбекова М. Л «Тіл білімінің философиялық мәселелері» пәнінен
Лекция 12 Лекцияның тақырыбы
жүктеу/скачать 277,5 Kb.
|
05 Лекция ТБФМ
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.Гумбольдт В. о различии строения человеческих языков и его влиянии на духовное развитие человеческого рода (извлечения)
- Қосымша әдебиеттер
| Лекция 12
Лекцияның тақырыбы: Тілді талдау әдістері: талаптарға жарамдылық, репрезентативтілік (сыпаттылық); әдістер қоспасы (синтезі) Жоспар: 1. Тілді талдау әдістері Әдебиеттер: 1.Баранов А.Н. Введение в прикладную лингвистику. М., 2003. 2.Гумбольдт В. о различии строения человеческих языков и его влиянии на духовное развитие человеческого рода (извлечения) // Звегинцев В.А. История языкознания xix-xx веков в очерках и извлечениях. М. – любое издание 3.Засорина Л.Н. Введение в структурную лингвистику. 4.Кодухов В.И. Общее языкознание. 5.Колшанский Г.В. Соотношение субъективных и объективных факторов в языке 6.Лайонз Д. Введение в теоретическую лингвистику. 7.Маслова В.А. Когнитивная лингвистика. – М., 2004. 8.Мечковская Н.Б., Плотников Б.А., Супрун А.Е. Общее языкознание. Сущность и история языка. – Минск, 1993. Қосымша әдебиеттер 1.Деррида Ж. Конец книги и начало письма. – В кн.: Интенциональность и текстуальность. Томск, 1988. 2.Хайдеггер М. Работы и размышления разных лет. М., 1993 3.Гадамер Х.-Г. Истина и метод. Основы философской герменевтики. М., 1988; Рикер, П. Конфликт интерпретаций. − М., 1995. 4. Лосев А.Ф. Имя. СПб, 1997; Лосев А.Ф. Философия имени. М.: Изд. МГУ, 1990. 5.Бибихин В.В. Язык философии. М., 1993 6. Соссюр Ф. де. Труды по языкознанию. М., 1977 7.Гумбольдт В. фон. Избранные работы по языкознанию. М., 1984 8.Булгаков С. Первообраз и образ. Сочинения в двух томах, т. 2. Философия имени. СПб, 1999 9.Кассирер Э. Познание и действительность. СПб, 1912 Этнолингвистика (этносемантика, антрополингвистика) тіл білімінде социялогиялық бағытың америкалық вариантын білдіреді. Идеялық бағыты бойынша европалық неогумбольдттыққа жақын. Этнолингвистика тіл материалдық мәдиниеттің қалыптасуына жол ашқан және онымен өзара әрекеттестікті жалғастырғанұжымның тарихи мұрасы ретінде түсіндіріледі. Этнолингвистика тілді зерделегенде оның мәдениетке қатынасына, тілдің функциясымен эволюциясында тілдік, этномәдени және этнопсихологиялық факторлардың өзара әрекеттестігіне назар аударады. Этнолингвистиканың өзі ХХ ғасырдың алғашқы ширегінде Франц Боас (1858-1942) және оның бірінші шәкірттерінің еңбектерінің арқасында бөлініп шықты. Ең алдымен этнолингвистикалық зерттеулерден сол кезде туып қалыптасқан дескриптивтік лингвистикаға байланысты семантика ажыратылды. 50-жылдардың басында дескриптивизм шеңберінде сыймайтын неогумбульдттықтың американдық варианты шегінде қалыптасқан тілдік қатыстылық болжамын көрнекті тілші-ғалым Э. Сепир (1884-1939) мен оның шәкірті Б. Уорфтың (1897-1941) ұсынғанда, талқылау барысында семантикалық қырына қызығушылық жаңарды. Америкалық неогумбольдтшылар тіл мен мәдениеттің өзара қатынасынан баса назар аударып, мәдениетті жасақтауда, логика мен грамматика категориясының инвентары мен мазмұнында, қоршаған әлем мен адам мінезін қабылдау ерекшеліктерінде тілдің айқындаушы ролін дәлелдеу үшін контрастивтік лингвистика әдісін (Европа тілдері мен америкалық үндістердің тілдерін салғастыру) кеңінен пайдаланылды (неміс неогумбольдтшілерінен айырмашылығы). Тілдік жүйелер белгілі бір дәрежеде ұқсасқанда ғана әлемнің ұқсас көріністері (физикалық құбылыстар сайма-сай келгенде) жасалады дегенге саятын тіл қатысы болжамы көптеген пікірлер тудырады. Онтогенез бен филогенезде тіл меңгеруге бұл болжам қосымшасының әр түрлі сипаты атап көрсетілді. Этнолингвистика практикасына тақырыптық жақын сөздер шеңберінде оппозициялық талдаудың арқасында бөлінетін және тілдік емес ақиқаттық белгілі бір салаларының түрлі тілде мүшенуінің әлеуметтік-мәдени ерекшеліктерін көруге, сол сияқты лексикада жүйелі байланыстырды табуға мүмкіндік беретін симультанды дифференциады семантикалық нышандардың жиынтығы түрінде мәнді білдіретін туыстық, бояу түсі және сол сияқты типті сөздер тобын салғастырмалы зерттеу үшін сыңарлы талдау әдісі енгізілді. жүктеу/скачать 277,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|