Әдістемелік нұсқау Физика 10
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
19a38f73885070998eadef0f10417db4
Дескриптор. 1) Оқушылар аморфты денелердің қасиеттерін түсіндіреді; 2) Оқушылар кристалдың қасиеттерін атап көрсетеді; 3) Осы шамалардың өзара байланысын көрсететін өрнекті жазады. Күтілетін нәтижелер: Оқушылар: — Кристалл және аморфты денелермен және олардың қасиеттерімен танысады; Физикадан “Кристалл және кристалл емес денелер” тақырыбындағы видео-сабақ. Бағалау критерийлері. ИТ (сұрақтар көрсетіледі). Жалғасы 159 — Қатты денелердің қасиеттері бойынша кристалдардағы торлардың ақауларын сипаттауды үйренеді; — Бірін-бірі бағалай алатын болады. Қб: “Бас бармақ” әдісі арқылы орын- далады. оқушылар: — Кристалл және кристалл емес қатты заттардың құрылысын ажыратады; — Жұпта, топта мәселелік сұрақтар құрастырады, оларға жауап береді: “пікір алмасу” (Showdown). Әрбір топ тақырыпқа қатысты 4 сұрақ дайындайды. Әрбір сұрақты стикердің бірінші жағына, ал жауабын екінші жағына жазып, келесі топпен стикер- лерін ауыстырады. Топ басшысы стикер- дегі сұрақтарды оқиды, топ мүшелері жауаптарын жазып дайын дайды. Көшбасшы белгі бергенде, барлығы өз жауабын ашады және жауап тарды талқылап, дұрыс жауаппен салыс- тырады. 1. Кристалл торларының қандай ақауларын білесіңдер? 2. Қандай денелер поликристалды құрылымды болып табылады? 3. Кристалдық құрылымның қандай түрлерін білесіңдер? Макрожүйенің тепе-теңдік емес күйден тепе-теңдік күйге көшу процесі релаксация деп, ал мұндай өтуге қажет уақыт аралығы — релаксация уақыты деп аталады. Дескриптор. а) Кристалл торларының қандай ақау- ларын барын сипаттайды. ә) Қандай денелер поликристалды құры- лымды болатынына мысалдар келтіреді. б) Кристалдық құрылымның қандай түрлерін барын анықтайды. 2) Зерделенген материалды бекіту. Оқулықтағы графиктер мен суреттерге сүйеніп өтілген тақырыпты қайталау. “Ойлан-жұптас-бөліс”. Берілген тапсырма (сұрақ) бойынша әрбір Жалғасы 160 оқушы жеке жұмыс жасау арқылы өз ойын қорытып, жұп болып пікірлерімен бөліседі; бұл бүкіл топтық талқылауға ұласады. Жеке жұмыс. Оқушылар, өз бақылау- ларына сүйене отырып, орындалған жұмыс туралы қорытынды жазады. Жұппен, топпен жұмыс. Әрбір топтан бір оқушы жұмыс нәтижелері туралы айтады, ал қалған оқушылар оны толықтырады. Қалыптастырушы бағалау. Оқушылар арасында өзара бағалау өткізіледі. Мұғалім оқушыларды үш топқа бірік- тіріп, әр топқа тапсырма береді. Әр топтың оқушылары тапсырма тақырыбын талқылайды. Постер презен- тациясын дайындайды және сынып алдында сөйлейді. Бағалау критерийлері. 1. Постер тақырыбын ашу. 2. Эстетикалық безендіру. 3. Ғылыми сауаттылық. 4. Ресурстар тізімі. 5. Бірігіп орындайтын жұмыс. Топтар арасында жоғарыда аталған талаптар бойынша өзара бағалау өткі- зіледі. Мұғалім сабақтың мақсатына жеткендігі туралы қорытынды жасайды. сабақтың соңы 5 мин Мұғалім үйге тапсырма береді. Үй тапсырмасы. §14, 1-2 сұрақтарға жауап беру. Кері байланыс. Нені білген едім? Нені білдім? Нені түсіну оңай болды? Нелер түсініксіз болып қалды? Нені қосымша зерделеу қажет? VII. газ заңДары пән: Физика ұзақ мерзімді жоспардың 10.2 бөлімі Күні: Мұғалім: Жалғасы 161 сынып: 10 Қатысушылар саны: Қатыспағандар: 1-сабақ сабақтың тақырыбы: Газдардың молекулалық-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі. сабақ түрі: Жаңа материалды зерттеушілік сипаттағы презентациялау элементтерін пайдаланып зерделеу. осы сабақ арналған оқытудың мақсаттары 10.2.2.1 — идеал газ күйінің негізгі теңдеуін қолдану және изопроцестер графиктерін ажырату. сабақтың мақсаты — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулері жайлы мағлұмат беру; — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулерінің формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйрету; — Топта бағалай білуге баулу. бағалау критерийлері — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулері жайлы мағлұмат береді; — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулерінің формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйретеді; — Топта бағалай білуге баулу. тілдік мақсаттар — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулері жайлы мағлұмат беру; — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулерінің формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйрету; — Өзін-өзі бағалай білуге баулу. Құндылық- тарды дарыту Топпен жұмыс жасау барысында оқушыларда: ынтымақ- тастық, өз білімі үшін жауапкершілік сияқты құндылықтар дамиды. пәнаралық байланыс Ìàòåìàòèêà: сызықтық функция және оның графиктері, квадрат теңдеулер, теңдеулер жүйесі, тригонометрия элементтері. аКт қолдану дағдылары Электрондық оқулық, Интерактивті тақта, видеороликтер, слайдтар. осыған дейін меңгерілген білім Физика, 10-сынып: Кристалл және кристалл емес денелер. Жабдықтар Видео-сабақ: “Газдардың молекулалық-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі”. сабақ барысы уақыт бойын- ша бөліп жос- парлау сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер ресурстар сабақтың басы 5 мин Сабақтың басталуы. Ұйымдастыру кезеңі. 1. Сабаққа оң көңіл күймен ыңғайлану. Жалғасы 162 2. “сұрақты қағып ал” әдісі арқылы сабақтың тақырыбына жетелеу. Сұрақтар: 1. Аморфты денелердің қасиеттерін атаңдар. Мысал келтіріңдер. 2. Кристалдың қасиеттерін атаңдар. Мысал келтіріңдер. 3. Монокристалл деген не? 4. Кристалл торында қандай нүктелер тордың түйіндері деп аталады? Олар қалай орналасқан? 3. Сабақтың тақырыбы, мақсаты айты - лады 4. Бағалау критерийлерін анықтау (оқушылармен бірге): — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулері жайлы мағлұмат береді; — Идеал газ. МКТ негізгі теңдеулерінің формулаларын есептер шығаруда қолдана біледі; — Өзін-өзі бағалай алатын болады. 5. Бағалау. Мұғалім ынталандыратын сөздермен, бонустармен бағалайды. Бірігіп жасаған критерийлер бойынша оқушылар арасында өзара бағалау өткізіледі. “Газдардың молекулалық- кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі” тақырыбына презентация. сабақтың ортасы 30 мин 1) Жаңа материалды зерделеу. “Айналмалы бекеттер” әдісі. Мұғалім сұрақтар береді: 1. Газ қысымы қандай шама деп атала- ды? 2. Газ молекулаларының концен- трациясын қалай есептеп шығаруға болады? 3. Газдардың молекулалық-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі нені көрсетеді? 4. Идеал газдың қысымы неге тең? Мұғалім сұрақ қойған кезде оқушы- ларға әр шағын топты бекетте орналастырып, шаттастыратын сұрақты талқылауға және ойларын қағазға немесе тақтаға жазуға 10 ìèí беріңіз. “Физика” оқулығы, 10-сынып. Физикадан “Газдардың молекулалық- кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі” тақырыбындағы видео-сабақ. Жалғасы 163 Уақыт аяқталғанда топ басқа бекетке ауысып алдағы топтың жұмысын жалғастырады. Ауысу әр 10 ìèí сайын болып тұрады, әр топ барлық позицияларда болып шыққанға және барлық топтардың ойларын ойлап шыққанға дейін жалғаса береді. Содан соң мұғалім: — Газ қысымы — өте көп молекулалардың күйiн сипаттайтын макроскопиялық шама; — Идеал газ қысымы газ тығызды ғына және газ молекула ларының iлгерiле мелi қозғалы сының орташа жылдам дығының квадратына тура пропорционал екенін айтады. Бұнда жаңа тақырып бойынша терминдер тиянақталады. Дескриптор. 1) Оқушылар газ қысымы қандай шамаға тең болатындығын түсіндіреді; 2) Оқушылар газ молекулаларының концентрациясын қалай есептеп шығаруға болатынын көрсетеді; 3) Осы шамалардың өзара байланысын көрсететін өрнекті жазады. Күтілетін нәтижелер. Оқушылар: — Идеал газ, МКТ негізгі теңдеулері жайлы мағлұмат алады; — Идеал газ, МКТ негізгі теңдеулерінің формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді; — Бірін-бірі бағалай алатын болады. Қб: “Бас бармақ” әдісі арқылы орын- далады. оқушылар: — Газ қысымы қандай шамаға тең болатынын ажыратады; — Жұпта, топта мәселелік сұрақтар құрастырады, оларға жауап береді. “Пікір алмасу” (Showdown). Әрбір топ тақырыпқа қатысты 4 сұрақ дайындайды. Әрбір сұрақты стикердің бірінші жағына, ал жауабын екінші жағына жазып, келесі топпен стикер Бағалау критерийлері. ИТ (сұрақтар көрсетіледі). Жалғасы 164 лерін ауыстырады. Топ басшысы с т и к е р д е г і с ұ р а қ т а р д ы о қ и д ы , топ мүшелері жауаптарын жазып дайындайды. Көшбасшы белгі бергенде, барлығы өз жауабын ашады және ж а у а п т а р д ы т а л қ ы л а п , д ұ р ы с жауаппен салыстырады. 1. Газдардың молекулалық-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі нені көрсетеді? 2. Идеал газдың қысымы неге тең? 3. Микроскопиялық параметрлерге не жатады? Макроскопиялық парамет р- лерге ше? Дескриптор. а) Газдардың молекулалық-кинети- калық теориясының негізгі теңдеуін сипаттайды; ә) Идеал газдың қысымы неге тең болаты нын тұжырымдайды; б) Микроскопиялық параметрлерге не жатады? Макроскопиялық пара- метрлерге ше? 2) Зерделенген материалды бекіту. Оқулықтағы графиктер мен суреттерге сүйеніп өтілген тақырыпты қайталау. “Ойлан-жұптас-бөліс”. Берілген тапсырма (сұрақ) бойынша әрбір оқушы жеке жұмыс жасау арқылы өз ойын қорытып, жұп болып пікірлерімен бөліседі; бұл бүкіл топтық талқылауға ұласады. Жеке жұмыс. Оқушылар, өз бақылау- ларына сүйене отырып, орындалған жұмыс туралы қорытынды жазады. Жұппен, топпен жұмыс. Әрбір топтан бір оқушы жұмыс нәтижелері туралы айтады, ал қалған оқушылар оны толықтырады. Қалыптастырушы бағалау. Оқушылар арасында өзара бағалау өткізіледі. Мұғалім оқушыларды үш топқа бірік- тіріп, әр топқа тапсырма береді. Жалғасы 165 Әр топтың оқушылары тапсырма тақы- ры бын талқылайды. Постер презен- тациясын дайындайды және сынып алдында сөйлейді. Бағалау критерийлері. 1. Постер тақырыбын ашу. 2. Эстетикалық безендіру. 3. Ғылыми сауаттылық. 4. Ресурстар тізімі. 5. Бірігіп орындайтын жұмыс. Топтар арасында жоғарыда аталған талап тар бойынша өзара бағалау өткізіледі. Мұғалім сабақтың мақсатына жеткендігі туралы қорытынды жасайды. сабақтың соңы 5 мин Мұғалім үйге тапсырма береді. Үй тапсырмасы. §15, 1-2 сұрақтарға жауап беру; берілген жаттығуды орындау. Кері байланыс. Нені білген едім? Нені білдім? Нені түсіну оңай болды? Нелер түсініксіз болып қалды? Нені қосымша зерделеу қажет? VIII. терМоДинаМиКа негізДері пән: Физика ұзақ мерзімді жоспардың 10.2 бөлімі Күні: Мұғалім: сынып: 10 Қатысушылар саны: Қатыспағандар: 1-сабақ сабақтың тақырыбы: Термодинамиканың бірінші заңы. Табиғат тағы жылу процестерінің қайтымсыздығы. Термодинамиканың екінші заңы. сабақ түрі: Жаңа материалды зерттеушілік сипаттағы презентациялау элементтерін пайдаланып зерделеу. осы сабақ арналған оқытудың мақсаттары 10.2.3.1 — термодинамиканың бірінші және екінші заңының мағынасын түсіндіру. Жалғасы 166 сабақтың мақсаты — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолдану жайлы мағлұмат беру; — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолданып формулаларын есептер шығаруда және техникада қолдана білуге үйрету; — Топта бағалай білуге баулу. бағалау критерийлері — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолдану жайлы мағлұмат береді; — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолданып формулаларын есептер шығаруда және техникада қолдана білуге үйретеді; — Топта бағалай білуге баулу. тілдік мақсаттар — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолдану жайлы мағлұмат беру; — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолданып формулаларын есептер шығаруда және техникада қолдана білуге үйрету; — Өзін-өзі бағалай білуге баулу. Құндылық- тарды дарыту Топпен жұмыс жасау барысында оқушыларда: ынтымақ- тастық, өз білімі үшін жауапкершілік сияқты құндылықтар дамиды. пәнаралық байланыс Ìàòåìàòèêà: сызықтық функция және оның графиктері, квадрат теңдеулер, теңдеулер жүйесі, тригонометрия элементтері. аКт қолдану дағдылары Электрондық оқулық, Интерактивті тақта, видеороликтер, слайдтар. осыған дейін меңгерілген білім Физика, 10-сынып: Кристалл және кристалл емес денелер. Жабдықтар Видео-сабақ: “Термодинамиканың бірінші заңы. Табиғаттағы жылу процестерінің қайтымсыздығы. Термодинамиканың екінші заңы”. сабақ барысы уақыт бойын- ша бөліп жос- парлау сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер ресурстар сабақтың басы 5 мин Сабақтың басталуы. Ұйымдастыру кезеңі. 1. Сабаққа оң көңіл күймен ыңғайлану. 2. “сұрақты қағып ал” әдісі арқылы сабақтың тақырыбына жетелеу. “Термодина- миканың бірінші заңы. Табиғаттағы жылу процестерінің қайтымсыздығы. Жалғасы 167 Сұрақтар: 1. Газдардың молекулалық-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі нені көрсетеді? 2. Идеал газдың қысымы неге тең? 3. Микроскопиялық параметрлерге не жатады? Макроскопиялық параметр- лерге ше? 3. Сабақтың тақырыбы, мақсаты айтылады. 4. Бағалау критерийлерін анықтау (оқушылармен бірге): — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолдану жайлы мағлұмат береді; — Термодинамиканың бірінші заңын изороцестерге қолданып формулаларын есептер шығаруда және техникада қолдана білуге үйретеді; — Өзін-өзі бағалай алатын болады. 5. Бағалау. Мұғалім ынталандыратын сөздермен, бонустармен бағалайды. Бірігіп жасаған критерийлер бойынша оқушылар арасында өзара бағалау өткізіледі. Термодинамиканың екінші заңы” тақырыбына презентация. сабақтың ортасы 30 мин 1) Жаңа материалды зерделеу. “Айналмалы бекеттер” әдісі. Мұғалім сұрақтар береді: 1. Термодинамиканың бiрiншi заңы қалай тұжырымдалады? Оның форму- ласын жазыңдар? 2. Қандай машинаны “бiрiншi тектi мәңгiлiк қозғалтқыш” деп атайды? Неліктен мұндай қозғалтқышты жасау мүмкiн емес? 3. Газ күйi изохоралық өзгерсе жұмыс жасай ма? 4. Қайтымды және қайтымсыз процес- терге мысалдар келтiрiңдер. Олардың себебiн түсiндiрiңдер. Мұғалім сұрақ қойған кезде оқушы- лар ға әр шағын топты бекетте орна- ластырып, шаттастыратын сұрақты талқылауға және ойларын қағазға немесе тақтаға жазуға 10 мин беріңіз. “Физика” оқулығы, 10-сынып. Физикадан “Термодина- миканың бірінші заңы “Табиғаттағы жылу процестерінің қайтымсыздығы”. Жалғасы 168 Уақыт аяқталғанда топ басқа бекетке ауысып алдағы топтың жұмысын жалғастырады. Ауысу әр 10 ìèí сайын болып тұрады, әр топ барлық позицияларда болып шыққанға және барлық топтардың ойларын ойлап шыққанға дейін жалғаса береді. Содан соң мұғалім: — Энергияның сақталу және түрлену заңын еске түсiрейiк: денелердiң кез келген өзара әсерi кезiнде табиғатта болатын барлық процестерде энергия жоғалмайды және жоқтан пайда болмайды. Энергия тек қана бiр денеден екiншi денеге берiледi немесе бiр түрден екiншi түрге өзгередi. — Идеал газ қысымы газ тығыздығына және газ молекулаларының iлгерiлемелi қозғалысының орташа жылдамдығының квадратына тура пропорционал. Бұнда жаңа тақырып бойынша терминдер тиянақталады. Дескриптор. 1) Оқушылар термодинамиканың бiрiншi заңын түсіндіреді; 2) Оқушылар қандай машинаны “бiрiншi тектi мәңгi қозғалтқыш” деп атайтындығын көрсетеді; 3) Осы шамалардың өзара байланысын көрсететін өрнекті жазады. Күтілетін нәтижелер. — Оқушылар термодинамиканың бiрiншi заңы жайлы түсінік алады; — Оқушылар қандай машинаны “бiрiншi тектi мәңгi қозғалтқыш” деп атайтындығын үйренеді; — Бірін-бірі бағалай алатын болады. Қб: “Бас бармақ” әдісі арқылы орындалады. оқушылар: — термодинамикалық жүйенің ішкі энергиясын қалай өзгертуге болатынын ажыратады; — жұпта, топта мәселелік сұрақтар құрастырады, оларға жауап береді. “пікір алмасу” (Showdown). Термодинамиканың екінші заңы” тақырыбындағы видео-сабақ. Бағалау критерийлері. ИТ (сұрақтар көрсетіледі). Жалғасы 169 Әрбір топ тақырыпқа қатысты 4 сұрақ дайындайды. Әрбір сұрақты с т и к е р д і ң б і р і н ш і ж а ғ ы н а , а л жауабын екінші жағына жазып, келесі топпен стикерлерін ауыстырады. Топ басшысы стикердегі сұрақтарды оқиды, топ мүшелері жауаптарын жазып дайындайды. Көшбасшы белгі бергенде, барлығы өз жауабын ашады және жауаптарды талқылап, дұрыс жауаппен салыстырады. 1. Изотермалық процесс кезiнде идеал газдың iшкi энергиясы қалай өзгередi? Неге? 2. Газ күйi изохоралық өзгерсе жұмыс жасай ма? 3. Изохоралық процесс кезiнде идеал газдың iшкi энергиясының өзгеруi мен оған берiлген жылу мөлшерiнiң арасында қандай байланыс бар? Дескриптор. а) Изотермалық процесс кезiнде идеал газдың iшкi энергиясы қалай өзгеретіндігін сипаттайды; ә) Газ күйi изохоралық өзгерсе жұмыс жасай ма тұжырымдайды; б) Изохоралық процесс кезiнде идеал газдың iшкi энергиясының өзгеруi мен оған берiлген жылу мөлшерiнiң арасында қандай байланыс барын анықтайды. 2) Зерделенген материалды бекіту. Оқулықтағы графиктер мен суреттерге сүйеніп өтілген тақырыпты қайталау. “Ойлан-жұптас-бөліс”. Берілген тапсыр ма (сұрақ) бойынша әрбір оқушы жеке жұмыс жасау арқылы өз ойын қорытып, жұп болып пікірлерімен бөліседі; бұл бүкіл топтық талқылауға ұла сады. Ж е к е ж ұ м ы с . О қ у ш ы л а р , ө з б а қ ы л а у л а р ы н а с ү й е н е о т ы р ы п , орындалған жұмыс туралы қорытынды жазады. Жалғасы 170 Жұппен, топпен жұмыс. Әрбір топтан бір оқушы жұмыс нәтижелері туралы айтады, ал қалған оқушылар оны толықтырады. Қалыптастырушы бағалау. Оқушылар арасында өзара бағалау өткізіледі. Мұғалім оқушыларды үш топқа біріктіріп, әр топқа тапсырма береді. Әр топтың оқушылары тапсырма тақырыбын талқылайды. Постер презентациясын дайындайды және сынып алдында сөйлейді. Бағалау критерийлері: 1. Постер тақырыбын ашу. 2. Эстетикалық безендіру. 3. Ғылыми сауаттылық. 4. Ресурстар тізімі. 5. Бірігіп орындайтын жұмыс. Топтар арасында жоғарыда аталған талаптар бойынша өзара бағалау өткі- зіледі. Мұғалім сабақтың мақсатына жеткендігі туралы қорытынды жасайды. сабақтың соңы 5 мин Мұғалім үйге тапсырма береді жүктеу/скачать 1,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|