Электрлік ток әсерінен анализденетін зат иондарының қозғалыс жылдамдығын жою үшін қосылытын индифферентті тұз - полярографиялық фон немесе жай фон деп аталады. Ертінді арқылы өтетін қалыпты электрлік ток анықталатын зат иондарының байқалатын қозғалысын болдырмау үшін фонның концентрациясы анықталатын тұздың концентациясынан 100-1000 есе жоғары болу керек. Сондықтан плярографиялық анализ ерітіндідегі заттардың белгісіз мөлшерінде анықтауда қолданылады.
Полярографиялық фон
Электрлік ток әсерінен анализденетін зат иондарының қозғалыс жылдамдығын жою үшін қосылытын индифферентті тұз - полярографиялық фон немесе жай фон деп аталады. Ертінді арқылы өтетін қалыпты электрлік ток анықталатын зат иондарының байқалатын қозғалысын болдырмау үшін фонның концентрациясы анықталатын тұздың концентациясынан 100-1000 есе жоғары болу керек. Сондықтан плярографиялық анализ ерітіндідегі заттардың белгісіз мөлшерінде анықтауда қолданылады.
Фон негізінде литий тұзы және басқа да ерітілген тұздар, қышқылдар, ерітінділер қолданылады. Оттектің анализ ерітіндісінде қатысуы анализді жүргізуге кедергі жасайды, сондықтан оны инертті газ ерітіндісін жиберу арқылы жояды.
Сурет 9.41. Полярограммалардағы бірінші ретті максимум
1 - 0,05 М KCl ерітіндісі фонында оттек; 2 – желатин қосылғаннан кейінгі дәл сол; 3 – оттек жойылғаннан кейінгі 0,05 М KCl ерітіндісі.
Максимумдар полярограмманы бұрмалайды және оның шешілуін қиындатады. Оларды берілген потенциалдар аралығында, адсорбцияланатын беттік активті заттардың (БАЗ) көмегімен жеңіл жоюға болады. Беттік активті заттар, жоғары беттік тартылуға ие тамшы аймақтарында адсорбцияланады, және оны азайту арқылы беттік тартылуды теңестіреді. Беттіктегі қозғалыс тоқтап, максимум жойылады. Желатин, камфара, жоғары спирттер және әртүрлі синтетикалық БАЗ, мысалы тритон Х-100 жарамды. БАЗ оптималды концентрациясын эмпирикалық түрде таңдайды. БАЗ-дың артық мөлшері тиімді емес – полярограмманың бұрмалануы болуы мүмкін (шекті токтың төмендеуі, толқынның көбірек теріс потенциалына жылжуы және т.б.).
Тамшы бетінің қозғалысы есебінде ерітінді араласуының келесі себебі, сәйкесінше капиллярдан сынаптың жылдам шығуынан туындайтын екінші ретті максимумдардың пайда болуы тамшы ішіндегі айналуы болып табылады, осы себептен екінші ретті максимумды жою үшін, сынап бағанының биіктігін төмендету арқылы, сынап қысымын төмендету жеткілікті.
Полярографиялық қисық түрлері : a – полярографиялық толқын; б – полярографиялық спектр; в - анодты полярограмма; г – дифференциальды полярограмма.
