«Экология және тіршілік қауіпсіздігі» пәнінен тәжірибелік сабаққа және білім алушының өздік жұмыстарға арналған

-кесте. Румба бойынша желдің қайталануы

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

бет	10/18
Дата	08.02.2022
өлшемі	1,02 Mb.
	#122394
түрі	Сабақ

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 18

Байланысты:
Экология и БЖД 2019 му каз Айжан

5.2-кесте.

Румба бойынша желдің қайталануы

Нұсқа №	С	СШ	Ш	ОШ	О	ОБ	Б	СБ
1	12	16	8	14	10	13	17	10
2	5	13	17	12	12	23	14	4
3	10	6	15	6	13	20	15	15
4	8	4	10	18	14	16	22	8
5	10	12	18	15	23	10	7	5
6	30	10	4	6	12	18	13	7
7	8	20	14	12	8	8	15	15
8	11	27	13	9	15	10	10	5
9	12	8	5	20	23	15	10	7
10	16	5	10	19	15	20	14	6
11	13	21	10	6	7	10	23	10
12	20	12	9	8	5	11	24	11
13	10	13	7	10	16	24	12	8
14	5	15	10	23	17	13	12	5
15	15	20	15	13	15	10	6	6
16	12	8	14	16	18	10	8	4
17	7	10	23	18	15	12	10	5
18	7	13	18	30	12	10	6	4
19	15	15	14	12	8	8	8	20
20	5	10	10	15	27	13	11	9
21	7	10	23	15	20	12	8	5
22	6	14	25	14	16	5	4	16
23	10	23	10	10	7	6	13	21
24	24	11	11	8	9	5	12	20
25	16	16	12	12	8	10	6	20

L₀нормативті мөлшері темір-жол көлігінің мамандықтары үшін - 100м, автомобиль көлігі үшін – 50м.

5.3-кесте.

Қалдық көздерінің координаты

вар. №	Ыстық тастандылардың көзі		Дәнекерлеу учаскесі		Токарлы-механикалық учаскесі		Аккумуляторлық бөлім
	№ 0001		№ 0002		№ 0003		№ 0004
	X	y	x	y	x	y	x	y
1	70	80	150	85	120	100	80	150
2	80	75	120	90	150	120	90	160
3	100	80	130	70	140	110	100	145
4	80	80	130	100	120	120	100	100
5	70	70	130	130	120	110	90	110
6	100	70	140	140	110	110	90	90
7	90	90	140	80	160	100	70	120
8	95	70	135	85	150	95	75	130
9	95	75	125	70	140	80	80	135
10	85	85	110	75	135	70	75	150
11	75	75	120	80	150	90	90	140
12	70	75	100	110	125	100	75	120
13	70	85	110	100	135	90	80	140
14	85	90	135	90	150	100	90	160
15	80	90	150	90	160	100	80	170
16	70	90	145	95	155	95	80	140
17	70	85	135	80	145	95	75	145
18	80	70	125	75	135	80	90	150
19	75	85	115	70	125	80	85	145
20	75	90	120	70	150	90	90	155
21	70	75	145	75	160	95	80	130
22	70	80	135	80	150	95	75	145
23	90	70	150	85	140	100	95	150
24	90	80	155	90	130	90	85	145
25	95	85	160	95	120	100	90	135

Бақылау сұрақтары:

1. Кәсіпорынның экологиялық құжаты.
2. Экологиялық жағдайды бұзбайтын даму.
3. Барботаж-көпіршікті аппараттын құрылымы.
4. Төгінді суларды тазарту әдістері.
5. Шекті рауал шығынның түсініктемесі және шекті рауал. концентрациясымен байланысы.
6. Қазақстанның флора және фаунасын қорғау.
7. Автомобильді көліктің топыраққа әсері.
8. Екіншілік ресурстарды қолдану.
9. Құнарлы топырақты автокөліктің әсерінен қорғау шаралары.
10. Қалдықсыз өндіріс және оның дамуы.
11. Көліктің гидросфераға әсері.

№ 6-тәжірибелік сабақ

ЗИЯНДЫ ЗАТТЕКТЕРДІҢ АТМОСФЕРАҒА ТАРАЛУЫН ЕСЕПТЕУ

Мақсаты: Зиянды заттектердің атмосфераға таралуын анықтау

C_X, мг/м³

C_M

X_M

X, м

Ұйымдаспаған ластанудың аймағы

Факелды жөнелту аймағы

Түтіндеу аймағы

Ластану дәрежесінің біртіндеп төмендеу аймағы

6.1-сурет. Жерлік ауа қабатындағы зиянды заттардың концентрациясының таралуы. C_M – желдін қауыпты жылдамдығындағы максималды жерлік зиянды заттын концентрациясы; X_M – C_M- қалыптасатын қашықтық

6.1 - суретте жер беті ауа қабатындағы зиянды заттектердің концентрациясынынң ара тәуелділігі келтірілген. Мұндай тәуелділікті берілген кәсіпорында бөлінетін барлық шығарындылар үшін есептеу қажет.

Есептеу келесі формулалар бойынша жүргізіледі:
Қауіпті жел жылдамдығы, яғни зиянды заттың ауада өте нашар таралуы кезіндегі жер беті ауа қабаты зиянды заттектерінің максимальды концентрациясы:

, мг/м³ (6.1)

Вентиляциялық шығарындылар:

, мг/м³(6.2)

мұндағы: A – зиянды заттардың вертикалдық және горизонталдық таралу шартын анықтайтын температуралық стратефикациялық коэффициенті. Ол климаттық зоналарға тәуелді өзгереді: Қазақстан, Орта Азия, Сібір, Қиыр Шығыс, Кавказ, Молдава үшін А-200, Ресейдің солтүстігі және Солтүстік-Батысы, Орал, Украина үшін А-160, Ресейдің орталық Еуропалық бөлігі және Белорусия үшін А-120.

F – зиянды заттектердің шөгу коэффициенті, заттың агрегаттық күйінен тәуелді ал, қатты заттектер үшін олардың диспрестілігіне байланысты: газ тәріздес заттектер үшін F – 1, қатты заттектер үшін, тазалау дәрежесі 75 пайыз жоғары болғанда F –2, тазалау дәрежесі 75 тен 90 пайыз болғанда F –2,5, тазалау дәрежесі 75 пайыздан төмен болғанда F –3.
M – шығарынды салмағы, яғни бір уақыт бірлігі ішінде мұржадан шығатын заттектер шамасы г/сек. 3 тарауда пайдаланылған шамалар қолданылады;  – жер рельефінің коэффициенті егер жер бетінің бұдыры 1 шақырымға шаққанда 50 метрден аспаса, онда η – 1 болады, Н – мұржа биіктігі, м. V₁ – шығарынды кезінде бір уақыт бірлігінде шығатын ауа-газ қоспасының көлемі:

, м³/сек (6.3)

D – мұржа басының диаметрі, м; ₀ – шығарынды көзінен ауа-газ қоспасының шығу жылдамдығы, м/сек; T – газ температурасы мен сыртқы ауа айырмасы, C;

, (6.4)

m, n – шығарынды көзінен ауа-газ қоспасының шығу шартын ескеретін шексіз коэффициенттер:

, (6.5)

f – шығарынды өлшемі:

, (6.6)

Коэффициент m тек ыстық шығарындылар үшін ғана анықталады. n коэффициентінің мәні шығарынды параметрлері _м бойынша анықталады,

Ыстық шығарындылар үшін:

, (6.7)

вентиляциялық шығарындылар үшін:

, (6.8)

_м  0,3 болғанда n = 3;

0,3  _м  2 болғанда n = (6.9)

_м  2 болғанда n = 1.

Бір бағытты әрекеті бар заттар атмосфераға шығарындылар көздерінен шығарылатындықтан, SO2 + NO2 және SO2 + V2O5 қосындылары топтары үшін, ауаның ластану деңгейін T уыттылық дәрежесіне сәйкес бағалау қажет:

(6.10)

мұндағы С_ф1 және С_ф2 бірінші және екінші зиянды заттардың концентрациясы мг / м³.

Қауіпті жел жылдамдығы кезінде, зиянды заттектердің максималды жер беті ауа қабатындағы концентрациясы қалыптасатын шығарынды көзінен ара қашықтығы:

, м (6.11)

Мұндағы d – шығарынды түрлеріне тәуелді шексіз коэффициент:

Ыстық шығарындылар үшін

_м  2 боса (6.12)

_м > 2 болса (6.13)

6.1-кесте.

Таралу есептеуіне берілгендер

№ вар.	U м/с	Жылу қазандығы немесе ұстахана					Дәнекерлеу учаскесі			Аккумулятор бөлімі			Токарлық-механикалық бөлім
№ вар.	U м/с	Н, м	Д, м	Тг, град	Тн, град	V₁, м³/с	Н, м	Д, м	V₁, м³/с	Н, м	Д, м	V₁, м³/с	Н, м	L, м	В, м	V₁, м³/с
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17
1	3,8	20	0,40	150	25	4,24	6,0	0,25	0,873	7,0	0,3	1,192	8	0,2	0,2	0,973
2	4,0	22	0,35	160	26	4,17	6,5	0,2	0,778	7,5	0,35	1,213	7,5	0,2	0,25	0,873
3	4,2	24	0,45	170	27	4,01	7,5	0,3	0,879	8,0	0,25	1,11	7	0,2	0,3	0,973
4	4,0	30	0,32	180	26	3,63	8,0	0,35	0,972	7,5	0,20	0,872	6,0	0,25	0,28	0,973
5	4,6	28	0,41	190	29	4,75	7,0	0,28	0,972	7,0	0,2	0,972	6,4	0,2	0,26	1,192
6	4,8	27	0,39	200	30	4,63	6,5	0,20	0,778	6,5	0,22	1,123	6,2	0,2	0,24	0,873
7	5,0	25	0,37	210	31	4,24	6,0	0,24	0,972	6,0	0,24	1,192	6,0	0,2	0,22	0,973
8	5,2	23	0,35	220	32	3,97	5,8	0,23	0,972	5,8	0,26	0,972	5,8	0,2	0,2	0,873
9	5,4	21	0,33	230	33	3,73	5,6	0,22	0,972	6,2	0,28	0,918	5,5	0,2	0,3	0,873
10	5,6	19	0,35	240	21	3,97	5,5	0,2	0,778	6,0	0,20	0,783	5,4	0,2	0,25	0,973
11	5,8	17	0,36	250	22	4,11	5,4	0,21	0,878	6,4	0,21	1,192	5,2	0,2	0,26	0,873
12	6,0	15	0,25	245	23	5,76	5,3	0,19	0,878	6,6	0,22	1,192	5,0	0,2	0,24	0,873
13	6,2	16	0,26	235	24	5,17	5,2	0,18	0,972	6,8	0,23	0,972	4,9	0,2	0,23	0,973
14	6,4	18	0,27	225	25	4,97	5,0	0,17	0,972	7,0	0,24	1,11	4,8	0,18	0,2	0,973
15	6,6	19	0,28	215	26	4,73	4,9	0,16	1,11	7,2	0,21	0,972	4,6	0,18	0,18	0,873
16	6,8	20	0,29	205	27	4,78	4,8	0,15	1,12	7,3	0,2	0,972	4,5	0,17	0,19	0,973
17	7,0	21	0,30	195	28	4,44	5,1	0,14	1,192	7,4	0,23	1,192	4,7	0,17	0,17	0,973
18	7,2	22	0,32	185	29	4,34	5,3	0,13	1,192	7,5	0,24	0,972	4,8	0,15	0,17	0,876
19	7,4	23	0,31	175	30	4,24	5,5	0,12	0,972	7,6	0,25	1,192	5,0	0,15	0,15	0,917
20	7,6	24	0,33	165	31	4,14	5,7	0,11	1,192	7,8	0,26	1,192	5,2	0,15	0,13	0,973
21	7,8	25	0,34	155	21	3,96	5,9	0,10	1,192	7,9	0,27	0,972	5,4	0,14	0,14	0,952
22	8,0	26	0,35	160	22	4,01	6,0	0,11	1,11	8,0	0,28	1,11	5,6	0,13	0,15	0,973
23	8,2	20	0,30	170	23	4,12	6,2	0,12	0,972	8,5	0,20	1,213	5,8	0,13	0,13	0,917
24	8,4	22	0,4	180	24	4,17	6,4	0,13	1,192	6,5	0,15	1,213	6,0	0,12	0,15	0,973
25	8,6	21	0,36	190	25	4,28	6,6	0,15	0,972	6,5	0,18	0,972	6,5	0,12	0,14	0,973

Ескерту: Автожол мамандығының студенттері ұстахана биіктігін 3 минус бағанда 10 метр деп қабылдайды, ал ұстахана үшін көлемі V₁– баған мағынасы 7 минус 3м³/с.
Бақылау сұрақтары: