Автоморфтық кебірлер (далалық). Автоморфты кебірлер жер асты сулары терең жатқан (6 м-ден терең) жағдайда қалыптасады. Олардың қалыптасуы негізінен тұзды топырақ түзуші немесе төселу жыныстарының шығуына байланысты.
Топырақ кескіні дала кебірлерінде анық дифференциаланған. Карбонатты қабат 35—50 см тереңдікте орналасады, карбонаттар ақ көзше түрінде анық байқалады. Олардан кейін гипс қабаты орналасады, төменірек тұздар жиналу қабаты орналасады, тұзданудың хлорид-сульфатты типі басым.
Жартылай гидроморфты кебірлер (шабынды—далалық). Жайылмадан жоғары бірінші және екінші террасада қалыптасады, қырат аралық және көл алды ойпаңдарында қосымша жер асты немесе аралас (жер беті мен асты) ылғалдану жағдайында. Жер асты сулары 3—6м тереңдікте жатады.
27- кесте – Кебірлерді классификациялау
Тип
Типше
Тегі
Түр
Авто
морфты
Кебір қаратопырақ
Кебір қара-қоңыр топырақ
Кебір құба топырақ
Содалы-сульфатты, содалы-хлоридті-сульфатты, сульфатты-хлоридті, хлоридті-сульфатты.
Сорланған, тұздар 5-30 см-де. Жоғарғы қабатта сортаңданған, тұздар 30-50 см-де. Сортаңданған, тұздар 50-100 см-де. Тереңде сортаңданған, тұздар 100-150 см-де.Тұссыз-тұздар 150 см-ден тереңде.
Кебір-сор, мол сортаңданған, орташа сортаңданған, сәл сортаңданған, сортаңданбаған.
Жоғарғы қабатта карбонаты немесе гипсі бар (олар 40 см-ден жоғары).
Тереңде карбонаты немесе гипсі бар (олар 40 см-ден тереңде).
А1 қабаты қалыңдығы бойынша:
0-5 см-қабыршақты
6-12 см саяз
13-18 см орташа
>18 см терең
В1 қабатында алмаса сіңген натрий мөлшері бойынша:
<10%-қалдықты
10-20%-аз натрийлі
20-40%-орташа натрийлі
>40% көп натрийлі
Жартылай гидро
морфты
Кебір шалғынды қара топырақты
Кебір шалғынды қара-қоңыр топырақты
Кебір шалғынды құба топырақты
