Су ерітіндісін сапалық талдау. Су ерітіндісін сапалық талдау топырақтағы тұздардың сапалық құрамын анықтау үшін жүргізіледі. Су ерітіндісінде негізінен хлорид , сульфат және карбонаттар болғандықтан, ең бірінші аниондарды сонан соң кейбір катиондарды анықтайды.
СО23 анионын анықтау. Еритін карбонаттар топырақта негізінен Na НСO3 (сода) түрінде болады. Na2СO3 болуы топырақта сілтілік реакция тудырады. Сондықтан СO3 ионын анықтауды фенолфталеин көмегімен жүргізеді: сілтілік реакцияда ол қызғылт реакция береді. Су ерітіндісіндегі СО23 барын анықтау үшін пробиркаға аз ғана су ерітіндісін құйып 2 тамшы фенолфталеин қосамыз. Егер ерітінді қызғылт түске боялса топырақта СО23 анионы болғаны. Егер ерітінді түссіз қалпында қалса, онда топырақта СО23 анионы жоқ.
СI анионын анықтау. СI анионын анықтау үшін таза пробиркаға су ерітіндісін құйып 2-3 тамшы азот қышқылын қосамыз, сонан соң бірнеше тамшы азотқышқыл күміс қосамыз. Егер топырақта хлоридтер болса, мысалы натрий хлориді онда реакция мына теңдеумен жүреді:
NaCI + AдNO3 HNO Ag CI + Na NO3
Хлорлы күміс ақ іркіт тәрізді тұнбаға түседі.
SО23 анионын анықтау. Таза пробиркаға су ерітіндісін құйып 2 тамшы 10% HCI ерітіндісімен қышқылдандырамыз, сонан кейін 2-3 тамшы 5% ВаCI2 ерітіндісін қосамыз, реакция мына теңдеуме н жүреді:
CaSO4 +BaCI HCI BaSO4 + CaCI2
Күкірт қышқыл барийдің ақ тұнбасы түзіледі.
Қышқылдандыру барийдің карбонаттарын бұзу үшін жүргізіледі, барий СО23 және НСО3 аниондарымен де қиын еритін тұздар түзеді, бірақ тек сілтілік және бейтарап ортада. Қышқыл ортада бұл тұздар еріп кетеді.
Са2+ катионын анықтау. Аниондардан басқа су ерітіндісінде Са, Mg, Na және тағы басқа катиондар болады.
Су ерітіндісіндегі Са2+ катиондарын анықтау үшін, су ерітіндісі бар пробиркаға 1-2 тамшы 10% сірке қышқылын және 2-3 тамшы 4% (NH4)2 C2 O4 құйып араластырамыз. Реакция тендеуі:
СаSO4 + (NH4)2C2O4
|
CH34COOH
|
СаC2O4 + (NH4 )2SO4
|
|
Кальций оксалатының ұсақ кристалды ақ тұнбасы түзіледі.
Mg2+ катионын анықтау. Су ерітіндісіндегі магний катионын анықтау үшін бірнеше тамшы NH4OH (аммиак иісі білінгенше) және 2-3 тамшы NH4Cl ерітіндісінен фосфорқышқыл магний аммонидің ақ кристалды тұнбасын түзеді.
Mg СО3 + Na2PO4 + NH4Cl + NH4OH ─ Mg H4PO4 + Mg СО3+Na2HPO4+ NaCl+NaOH
Тұзданған топырақтарда көбінесе Na+ катионы мөлшері көп, Na мөлшерін жиі аниондар және катиондар жиынтығы арасындағы айырмашылықпен анықтайды немесе жалынды фотометрде натрий ионы газ жандырғыны жалыны сары түске бояйды. Су ерітіндісіндегі натрийді сапалық анықтауды да жалын түсінің өзгеруі бойынша анықтауға болады. Топырақтың тұздану типін топырақтағы әртүрлі катиондар мен аниондар мөлшеріне қарай арнаулы кестелермен анықтайды.
Достарыңызбен бөлісу: |