Денсаулық сақтауда менеджмент негізі және түсінігі
Денсаулық сақтаудағы менеджмент – медицинаны материалдық және еңбектік, қаржылық бақылау және реттеу, басқару ғылымы.
Менеджмент мақсаты–қорларда тұрғындардың өлімі және мүгедектігі,қоғамда аурушаңдықтың деңгейінің жоюлуы.
Денсаулық сақтауды басқарудың міндеті –денсаулық сақтаудың қорларын рациональды қолдану және емдік-профилактикалық іс-шаралардың сапасын жақсарту жолымен мақсаттың жетістіктеріне тиімді жету.
Менеджмент обьектісі – емдік-профилактикалық әрекетпен шұғылданатын , кез келген ұйым.
Обьект белгілеріне байланысты басты және функциональды менеджмент болып бөлінеді.
Басты (жалпы) менеджмент медицина мекемелерінің басқаруында ерекше орын алады.
Функциональды (арнайы) менеджмент емдеу-сауықтыру мекемелерінің әрекеті мен жетекшілерінің басқаруымен анықталып айқындалады.Бұл басқару инновациялық, қаржылық, кәсіптік және маркетингтік болып бөлінеді.
ЕСҰ-да басты менеджменттің стратегиясына үлкен әсер ететін мемлекеттің саясаты тұрғындардың денсаулығын қорғаудағы қатынастары (заңдар және нормативтік акт, қаржылық, тегін және ақылы медициналық көмек көрсетудің көлемінің анықтамасы)
Сонымен қатар басты менеджменттің стратегиясы ЕСҰ-ң техникалық ерекшілігі мен географиялық жағдайы, медициналық көмектің қолжетімділігі, жоғары дәрежелі персоналдармен қамтамасыз етілуі, пациенттердің сатып алушылық қабілеттігі де әсер етеді.
Инновациялық менеджмент –ғылымның жетістіктерін, сертификаттау, емдеу мен диагностиканың жаңа әдістерін енгізуімен байқалады.
Қаржылық менеджмент мекеменің қаржылық жоспарын, қаржыны көбейту, жағдайының нығайтылуына байланысты.
Кәсіптік (персоналдық) менеджментті жүргізуде медицина қызметкерлерінің жалақысының мөлшері, экономикалық стимулдеу, біліктілігін жетілдіру, ұжымда әлеуметтік-психологиялық климаттың әсер етуі көрсетілген.
Менеджер және оған қойылатын талаптар:
“Менеджер” термині кең таралғандықтан және қолданатындар:
Бағдарламалық-мақсаттық топтар немесе жеке бөлімшелердің нақты түрлерін ұйымдастырушылары;
өндіріс бөлімшелерінің жетекшілері ( басқару, бөлімшелер, бөлімдер)
бағынушыға қатысты жетекшілер;
жұмысты ұйымдастырушы, басқарудың барлық түріндегі әкімші
заманауи әдістерге жетекшілік ететіндер
Менеджерге барлық кезеңде жоғары талаптар қойылады. Менеджердің көптеген түрлерін бөлуге болады:
Менеджер-дипломат.
Менеджердің білімінің, деңгейінің шеберлігі-келісім жасауда қабілетінің жоғары қасиеті.
Қазіргі уақытта менеджерлер көп уақыттарын адамдармен байланыс жасауға көп күш салады.
Менеджер-инноватор.
Ескі құралдарды жабдықтағаннан гөрі, еңбек өндірісін жаңа техника мен технологияларды қолданып, жоғарылату керек.
Менеджер-басқарушы.
Маманнан талап етіледі:
кәсіпорынды басқару саласында жалпы білім деңгейінің болуы;
фирма қызметінің түрі мен сипаты қай салаға қатысты болса, сол саладағы өндіріс технологиясындағы компетенттілік;
кәсіпкерлікпен қатар, әкімшілік саласындағы тәжірибенің болуы, нарықтық жағдайды білуі, бастама ұсыныу шеберлігі, қолданудың табысты саласына фирманың қорларын қайта бөлу;
төменде тұрған жетекші мен қызметкерлердің келісімі негізінде компетенті және негізделген шешімдерді қабылдау, оны орындауда әр қызметкерді жұмысы бойынша бөлу;
Медициналық қамтамасыз ету
Көптеген адамдар өздерінің үміттерін денсаулықпен байланыстырады, бірақ бұл фактордың жауапкершілігінің бір бөлігі төмен етіп көрсетіледі.
Үлкен Медициналық Энциклопедиясы медицинаның келесі анықтамасын береді : "Медицина – ғылыми жүйе және тәжірибелік әрекет, адамның ауруын емдеу және ескерту, адамның өмірін ұзарту, нығайту мақсаты болып табылады ".
Цивилизацияның дамуында және аурулардың кең таралуы мен ауруларды емдеуде медицинада мамандандырылады және денсаулыққа көңіл аз бөлінеді. Аурушаңдықтың медициналық алдын алуы үш негізгі деңгейін бөледі :
бірінші деңгейлі алдын алу- ересектер мен балаларға бағытталып, өмірінің барлығына дейін денсаулығын жақсарту міндеті болып табылады. Біріншілік алдын алу салауатты өмір салты бойынша тағайындаулар, алдын алуды қалыптастыру, халық дәстүрі және денсаулықты сүйемелдеу әдістері және т.б;
екінші деңгейлі алдын алу- адамның конституциальды орналасу көрсеткіштері және аурулардың қауіп факторлары, тұқымқуалаушылық ерекшеліктердің жиынтығы бойынша аурулардың қаупін болжамдау, қоршаған ортаның факторлары және өмірінің анамнезі. Нақты бір ауруларды емдеумен ғана емес, екіншілік алдын алуға бағыттайды.
Үшінші деңгейлі алдын алу-ауруларды алдын алу мен науқастардың қайталамалы ауруларын ескертудің негізгі міндетін қояды.
Ауруларды зерттеуде медицинадан жиналған тәжірибесі аурулардың диагностикасы мен ауруларды емдеуде кететін экономикалық шығынды талдау, ауруларды алдын алудың әлеуметтік және экономикалық тиімділігі (III деңгейлі алдын алу) ересектер мен балаларға денсаулық деңгейін жақсартуға арналады.
Өмір салтының жағдайы
Сонымен адамдардың аурулары, өмір салты мен күнделікті тәртібімен байланысты екенін айту керек. Қазіргі уақытта салауатты өмір салты ауруларды алдын алу негізі ретінде қарастырылады. Бұл мысалыға,АҚШ-та балалар өлімінің көрсеткішін 80% төмендету және өлім көрсеткішін тұрғындарға 94%, өмір сүрудің орташа ұзақтығын көбейту 85% медицинаның табысы ғана емес, өмір жағдайы және еңбек ету, тұрғындардың өмір салтының рационализациясының жақсаруымен байланыстырады.
Біздің елімізде 78% ересек және 52% әйелдер өмір салтының дұрыс жүргізбейтінін көрсетеді.
Салауатты өмір салтының екі негізгі факторы-генетикалық табиғилығы және тіршілік ету жағдайы.
11. Жаңа тақырыпты бекіту 30 минут
1. Менеджмент және менеджер;
2. Менеджмент элементі;
3. Менеджмент функциясы;
4. Денсаулық сақтаудағы менеджмент негізі және түсінігі;
12. Сабақты қорытындылау 20 минут
Оқушылардың білім деңгейін бағалау.
Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.
13. Үйге тапсырма беру 20 минут
Негізгі және қосымша әдебиеттерден алу
Достарыңызбен бөлісу: |