Эмбриология
6 .1 0 -с ур е т. Сүт тістерінің дамуы мен шығуы және турақты тістердің қалануы
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев Гистология
| 1 6 .1 0 -с ур е т. Сүт тістерінің дамуы мен шығуы және турақты тістердің қалануы
(А. Хэм және Д. Кормак бойынша): а - е — дәйекті сатылар: 1 — сүт тістерінің қалануы; 2 — мезенхимааймағы; 3 — тісбүртікшесі; 4 — ауыз қуысының көпқабатты жазық эпителийі; 5 — жақ — еріндік жұмыр өсінді; 6 — тіл; 7 — астыңғы жақтың қалануы; 8 — эмальдық мүше; 9 — эмаль; 10 — дентин; 11 — пульпа; 12 — тұрақты тістің қалануы; 13 — остеокласттар 16.2. Ac қорыту жүйесінің алдыңғы бөлігі 557 1 6 .1 1 -сур е т. Энамелобласттың (амелобласттың) ультрамикроскопиялық құры- лысы: а — схема (Ю. И. Афанасьев бойынша): 1 — эмаль; 2 — энамелобласттың дисталды бөлігіндегі түйіршіктер; 3 — эндоплазмалықтор; 4 — Гольджи кешені; 5 — ядро; 6 — митохондриялар; б — микрофотография: 1 — көлденең кесілген эмальдық призмалар; 2 — бойлай кесілген эмальдық призмалар; 3 — гидрооксиапатиттердің кристалдары (Тревистжэне Глимчер бойынша) жасушалары басында преодонтобласттарға, содан кейін одонтобласттарға немесе дентинобласттарға дифферениияланады (16.12-сурет). Бұл үдеріс тістін ұшында ертерек басталады және белсендірек жүреді, ал тістің бүйірлік беткейлерінде кештеу өтеді. Ол дентинобласттарға жүйкелік талшыктардың өсіп жетуінін мезгілімен дәл келеді. Олардын дифференци- ровка факторларының бірі ішкі эмальдык эпителийдің базальдык мембрана- сы болып табылады. Дентинобласттар 1 типті коллагенді, гликопротеиндерді, фосфопротеиндерді, тек кана дентинге тән протеогликандарды және 558 16-Тарау. Ас қорыту жүйесі фосфориндерді өндіреді. Алдымен, тікелей базальды мембрананың астын- да орналаскан, плащтык (жамылғы) дентин түзеледі. Плащтык дентиннін матриксіндегі коллагеннің фибрилла- лары ішкі эмальдық жасушалардың базальдык мембраналарына перпенди- кулярлы орналасады («Корфтын радиальдык талшыктары»). Радиалды бағьпталған талшыктардын араларын- да дентинобласттардын өсінділері орныккан. Дентиннің минералдануы тістің сауытында басталады, сәл кейінірек, одонтобласттардың өсін- ділерінің жанында орналаскан колла ген талшыктарының үстіне (периту- булярлык дентин) гидрооксиапатит- тердін кристалдарының шөгуі аркылы, тістің түбірінде іске асады. Дентинобласттар мезенхимадан дамыған, айкын аныкталатын по- лярлык саралануы бар, биік приз- малык жасушалар. Олардың апикал- дык бөліктерінде, органикалык заттардың бөлінуін және дентиннін матрицасын — предентинді кұрауды камтамасыз ететін, өсінділер болады. Матрицаның преколлагенді және коллагенді фибриллалары радиалды бағытта орналаскан. Бұл жұмсак зат дентинобласттардын және ішкі эмальдық эпителийдің жасушалары энамелобласттардың араларын тол- тырып түрады. Предентиннің мөл- шері біртіндеп көбейе бастайды. Кешіректе, дентиннің кальциленуі жүрген мезгілде, бұл аймак плащтык дентиннің күрамына кіреді. Ден- тиннің әктену сатысында кальцийдің, фосфордың және баска минералдык заттардың тұздары глобулаларға біріккен түйірлер түрінде түнады. Әрі карай дентиннің дамуы баяулайды, пульпаның жанында пульпа маңы дентинінің тангенциалды бағытталған коллаген талшықтары пайда болады (16.13-суреттер). жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|