Емтихан сұРАҚтары «5В060900-«География»


Жапырығы түсетін тропикалық ормандар



бет28/106
Дата13.03.2023
өлшемі5,83 Mb.
#172100
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   106
Байланысты:
Åìòèõàí ñ?ÐÀ?òàðû «5Â060900-«Ãåîãðàôèÿ»
pdf 20230424 230607 0000
Жапырығы түсетін тропикалық ормандар

Жапырығы түсетін тропикалық ормандар 2 түрге бөлінеді

  1. Тропикалық ылғалды жапырақ тастайтын ормандар

  2. Құрғақ жапырақ тастайтын тропикалық ормандар

Тропикалық ылғалды жапырақ тастайтын ормандар ұзақ құрғақ кезең (3 - 5 ай) өте ылғалды жаңбырмен алмастырылған кезде гидротермиялық жағдайда дамиды. Түрлердің әртүрлілігі төмендейді, жоғарғы ярустар көбінесе бір немесе екі-үш түрден тұрады. Сонымен, Оңтүстік-Шығыс Азияда диптерокарпус, сал ағашы және тик тұқымдастар түрлері басым. Жаңбырлы маусымда ормандар өте гигрофитті көрініске ие, лианалар мен эпифиттер әлі де көп, бірақ соңғысының түрлер құрамы нашар. Бұл ормандардың маңызды құрылымдық ерекшеліктерінің бірі-дикотилондардан, геофиттер (амариллис) араласқан папоротниктерден және кейде дәнді дақылдардан(даражарнақтылар) тұратын шөп жамылғысы өседі . Көптеген түрлердің гүлденуі құрғақ кезеңге ауысады.​
Құрғақ жапырақ тастайтын ормандар жылдық жауын-шашын мөлшері 800-1000 мм болғанда дамиды, айқын ксероморфты көрініске ие. Әдетте, ағаштар биік емес (10-12 м, кейбір түрлерінде 20-22 м). Ағаштардың тәждері пирамида тәрізді; бұтақтары жерден төмен басталады бұйра, орамалы,қисық формалы болып келеді. Ағаш түрлерінің бүршіктері құрғақшылықтан қорғалған, бұтақтар көбінесе қалың қабықпен жабылған. Эпифиттер мен лианалар аз. Африканың шығыс бөлігінде осындай орман түрі бұршақ тұқымдас түрлерден құралған «миомбо»,«мопане» ормандары таралған.​



  1. Ареал туралы жалпы түсінік

Әрбір биологиялық түр табиғатта қалыпты өмір сүріп, көбейе алатын жағдайда ғана кездеседі.


Белгілі бір түр популяциялары немесе тірі организмдердің басқа жүйелі тобы үнемі ұзақ уақыт бойы кездесетін жер бетінің немесе акваторияның бөлігі географиялық ареал деп аталады. Ареалогия ареалдар жөніндегі биогеографияның маңызды салаларының бірі болып табылады. Ареалогияның негізгі міндеті - түрлердің, тірі ағзалардың жүйелік таксондарының географиялық таралу заңдылықтарын талдау.
Ареалдар табиғи немесе жасанды болуы мүмкін. Табиғи ареал организмдердің тіршілік ету ортасы- қоршаған ортаға бейімделу, түр түзу процесі нәтижесінде пайда болады. Жасанды ареал - адамдар өз еркімен немесе еріксіз өзгерткен қоршаған ортада организмдердің таралу аймақтары, сондай-ақ енгізілген түрлердің таралуы (басқа елдерден әкелінген), акклиматталған түрлер.
Ареалдың құрылымы түрдің аумақта таралуын, оның белгілі ландшафтық және географиялық жағдайлармен шектелуін сипаттайды. Ареалдың барлық аумақтарын бірыңғай толық мекендейтін түрлер табиғатта болмайды. Популяциялар тек тиісті тіршілік ету орталарын дамытады,сондықтан бос және жинақталған жерлер болады, ареал аумағында үш аймақ бөлінеді: оптимум, пессимум және дисперсия (буферлік аймақ).
Түрлердің тіршілік ету ортасы үшін ең қолайлы жағдайлар оңтайлы белдеуде, түрлердің көп мөлшерде болатын бөлігі ценоареал деп аталады. Ареалдың динамикасын анықтауға әсіресе өсімдіктер ауқымының біркелкі немесе біркелкі емес таралуы көмектеседі. Түрлердің ареал ішінде орналасуы олардың көптеген биологиялық ерекшеліктерімен байланысты: қарқынды түрде көбейу, таралу, төзімді қауымдастықтар қалыптастыру және бәсекелесті басу қабілетімен.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   106




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет