А. Соловьева, Б. Ибраимова
жүктеу/скачать 5,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| Дүниежүзілік тұқым
банкі 2008 жылы Шпицберг (Норвегия) аралын- да құрылған. Оның негізгі мақсаты – жаһандық апат болған жағдайда өсімдіктердің жабайы түрлері мен мәдени іріктемелерінің генетикалық әртүрлілік ақпаратын сақтап қалу. Адамзаттың оны қайта жаңғыртуға мүмкіншілігі болуы үшін құрылды. Осы бірегей нысанның құ ры луына 2004 жылы өсімдіктердің генетикалық ресурстары туралы Халықаралық шартқа қол қою себеп болған. Сақтағыш сейф – ұзындығы 120 метр болатын жерасты тоннель. Онда үнемі –18 о С температура тұрақты сақталады. Тұқымдар герметикалық контейнерлерде орнатылған арнайы қапшықтарға салынып, сөрелерде сақталады. Өсімдіктердің әр түрінің тұқымдар топтамасы 50 данадан тұрады. Қазіргі кезде ол жерде жарты миллиондай тұқым сақталуда. Жалпы 4,5 миллиондай тұқым сақтауға орын жетеді. Тұқымдарды сақтаудың ресми жарамдылық мерзімі – 10000 жыл. Қандай да бір се- бептермен нысанның құрылғысы істен шығып қалса, мәңгі жерасты тоң температураның қатты өзгеруіне жол бермейді. Әр елдің ғалымдары тұқым банкіне ең құнды бірегей өсімдіктердің тұқымдарын жіберген. Өсімдіктер тұқымының ең ескі генетикалық банкі Ресей де (Санкт- Петербург) Н.И. Вавилов атындағы Өсімдік ша руа шы лығы ҒЗИ-да орналасқан. Топтамада 324 мың үлгілер бар. Бидайдың 45 мың және жүгерінің 15 мың іріктемесі және т.б. Ресейлік топтамада норвегиялық дүниежүзілік банкке қарағанда өсімдіктердің жабайы түрлерінен мәдени өсімдіктердің іріктемелерінің тұқымдары көп және оларды дүниежүзінің селекционер лері белсенді қолданады. Ғалымдар оларды қолдану үшін тұқымдарды үнемі институттың эксперименттік станцияларында егеді. Жылына мыңдаған сұраныстармен тұқымдарды әлемнің әртүрлі мемлекеттеріне жіберіп оты- рады. Топтамада жиналған барлық іріктемелер мен түрлердің үлгілері Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 241 қол тимейтіндей етіп тоңазытқыштарда сақталады. Бірақ олардың шығу тегін жоғалтпас үшін ұрпақтары үнемі өсі ріліп, өздігінен жаңыртылып отырады. ленинград қор шауда қалған кезде институттың қызметкерлері өздері аш қал ғанына қарамастан, салмағы бірнеше тонна болатын тұ- қымдар топтамасын сол қалпында сақтап ерлік көрсеткен (институттың 28 қызметкері). Тағы да бір үлкен сақтағыш – Ұлыбританияда (Батыс Сус секс), ондағы сақтау шарты Дүниежүзілік тұқым бан кіне ұқсас. жүктеу/скачать 5,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|