Қазіргі қазақ тілі ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені



бет76/137
Дата05.02.2022
өлшемі2,55 Mb.
#24445
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   137
Тек демеулігі қана шы лауымен де тіркесіп қолданылады. Тек қана түс артынан болған жүрек құйынын аңғарды (Әуезов).
-ақ күшейту мағынасымен қоса, тежеу, шек қою мағынасын білдіре алады. Мен тентек пе, түбінде кім жасады, Қайғыны жіберуші өзі- ақ сыңар (Абай). Сол үшін-ақ Рақымбай ұлығының қасиетін ұғып қадірлей біледі (Мүсірепов).
Болжалдық демеуліктеріне –мыс,-міс,-ау шылаулары жатады.
-мыс, -міс демеулігі сөйлеушінің айтылғанойға күмәндануын, сенімсіздікті білдіруі үшін қолданылады. Сөйлемнің экспрессивті-эмоционалдық мәнін арттырады. Жас келіншек те ол десе жанын қоярға жер таллайды-мыс (Есенберлин).Жанынан өте берсе, жаңағы қарайған нәрсе ит болып ұлыған-мыс (Нәжімеддинов). Осы сөйлемдерде-мыс демеулігі синтаксистік байланысатын сөзінің соңында келіп, ойға сөйлеушінің болжау, күдіктену сияқты көзқарасын білдіреді. Қолынан тарайды-мыс сайлау-сияз (Жансүгіров).
-ау демеулігі болжалдық келер шақ есімшеде тіркесіп, сол мағынаны басымдау етіп,көрсету үшін қолданылады.Жиналған халық осыны тілейді-ау деймін (Әуезов).
Болымсыздық,қарсы мәнді, салыстыру мағынасындағы демеуліктерге түгел, тұрсын, тұрмақ, құрылым сөздері жатады. Түгіл , тұрсын, тұрмақ демеуліктері есім сөз, үстеу, етістіктермен тіркесте келіп, болжалдық қарсы қою мағынасын білдіреді. Бұл шырақ өшпес түгіл лаулап жанар (Дөнентаев).Байтал түгіл бас қайғы (мақал). Ғұрлым демеулігі салыстыру мәнін білдіру үшін қолданылады.Жанымның сол ғұрлым болғанына өкінемін (Ана тілі).
Нақтылау мәнді демеуліктеріне қой/ғой, ды/ді, ты/ті шылаулары жатады.

Каталог: dmdocuments
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1
dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет
dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат
dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы
dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205
dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   137




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет