Bulletin «Педагогика ғылымдары» сериясы
FORMING A CULTURE OF COMMUNICATION ON THE BASIS OF TEACHING THE KAZAKH
жүктеу/скачать 6,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Майлыбаева Вестник
| FORMING A CULTURE OF COMMUNICATION ON THE BASIS OF TEACHING THE KAZAKH
LANGUAGE IN RUSSIAN-LANGUAGE PRE-SCHOOL ORGANIZATIONS Abstract This article examines the problems of teaching Russian-speaking children of preschool age to the Kazakh language in the modern world. The works of domestic and foreign psychologists, teachers studied this issue. It should be noted that the formation of language skills are laid in the preschool age. Due to the fact that the Kazakh language is the state language in the country, the teaching of the Kazakh language in Russian-language pre-school organizations. ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №1(57), 2018 254 Russian-speaking children are encouraged to learn Kazakh from an early age in the child's mind. Given the age and personality of the child, the ability to train a child from an early age is a quick response to the child. according to the program, we need to increase the hours of teaching the Kazakh language in a Russian-language organization. Studying the works of domestic and foreign teachers shows the effectiveness of teaching Russian to younger children from an early age. And also the analysis on opinion of scientists is made. Along with scientific research, he analyzed the works of the head of our nation and analyzed proverbs about the language. Key words: language, language skills, speech development, perception, culture, communication. Егеменді елімізде жасҿспірім буынға дҧрыс тҽрбие беру, олардың патриотық сезімін ояту, елге қызмет етуге, мемлекеттің іргесін нығайтуға, тілдің дҽрежесін кҿтеру негізгі мҽселелердің біріне айналып отыр. Қазіргі таңда егеменді елімізді мекендеп отырған барлық ҧлттың да бала жастан бастап, мемлекеттік тілді меңгеруі, сол тілде оқуға, жазуға ҥйрену қолға алынуда. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» заңының 4-бабында «Қазақстан халқын топтастыру- дың аса маңызды факторы болып табылатын мемлекеттік тілді меңгеруі – Қазақстан Республика- сының ҽрбір азаматының міндеті» деп кҿрсетілген [1]. Республикамызда тҧрып жатқан ҿзге ҧлтқа қазақ тілін білу қоғамымыздың басты саясатының бірі. Себебі, қазақ тілі мемлекеттік тіл жҽне халқымыздың ҿткен ҧрпағының тҽлім-тҽрбиесін тарихын, ҽдет-ғҧрпын қазіргі қоғам жағдайымен біртҧтастықта, ажырамас бірлік жағдайда мҽңгілік бірік- тіретін ең сенімді қҧрал. Елбасымыз Н.Ҽ. Назарбаевтың сҿзімен айтқанда бҧл мҽселені шешу бір уақыттың аясында тын- дырып тастайтын іс емес. Бҧл мемлекеттік тҧрғыда ҧзақ жылдар бойы, ҧдайы жҽне жҥйелі тҥрде айналысатын іс. Осы тҧрғыдан алғанда ҿзге ҧлтқа тілді ҥйретуді жҽне дамытуды сҽби жастан бастап қолға алу мҽселесі туындайды. Қазіргі таңда мемлекеттік тілді қолданудағы ҽлі де болса кездесіп отырған кемшіліктерді бол- дырмау жағын ескере отырып, психологиялық тҧрғыдан алғанда бҥлдіршіндердің не нҽрсені болсын судай сіңіретін кезеңін дҧрыс пайдалануға тиіспіз. Мектепке дейінгі балалардың кез келген тілді тез бойына сіңіретін ерекшеліктеріне негіздей отырып, мемлекеттік тілді ҿз мҽнінде ҥйретуге мол мҥм- кіндік бар екенін ҥнемі естен шығармауымыз керек. ҚР кҿпҧлтты халық болғандықтан, мемлекеттік тіл ҧлтаралық қатынас қҧралына айналуда. Сондықтан да, қазіргі мектепке дейінгі мекемелерге арналған тҽрбие мен білім беру бағдарлама- ларында мемлекеттік тілді ҥйретуге ҥлкен мҽн беріліп отыр. Ҽсіресе, орыс тілді мектепке дейінгі ҧйымда қазақ тілінің мҽртебесін кҿтеріп, оларға қазақ тілінде сҿйлеу мҽдениетін дамыту мҽселесі қолға алынуда. Қазақстан Республикасының жалпыға білім беру стандарты бойынша мектепке дейінгі тҽрбиемен оқыту барысында бҥлдіршіндерге қазақ тілін ҥйретудің білім-деңгейі нақты кҿрсетілген. Ҿзге ҧлтқа қазақ тілін ҥйрету оңай мҽселе емес. Оның бірнеше себебі бар: - отбасында қазақ тілінің қолданылмауы; - баланың кҥнделікті қатынас қҧралына айналмағандығы; - басқа тілді ҥйренуге бала бойындағы психологиялық тҥрткінің тҿмендігі; - басқа ҧлт балаларына қазақ тілін ҥйретуде ата-ананың ҽсерінің тҿмендігі. Ҿзге ҧлт балаларына қазақ тілін ҥйрету кҿп ізденуді, балаларды сол тілге қызықтыра білуді талап етеді. Тіл ҥйрету бҧл де тек ҽртҥрлі сҿздерді қайталау емес, оның мҽні мен мағынасын тҥсіну арқы- лы керекті жерінде қолдануға дағдыландыру. Шетелдердің де Қазақстандық ғалымдар мен ағарту- шылардың да ой-пікірлері де ҿзге тілді ҥйрету мектепке дейінгі балалық шақтан басталғанда ҥлкен жетістікке жететіндігін айқындап кҿрсетіп отыр. Ғалымдарымыздың басым кҿпшілігі ҧлтқа қарамай, ҿзге ҧлтқа қазақ тілін ҥйрету арқылы ҧлтара- лық саяси теңдікті нығайтуға болатындығын ҧсынады. Біріншіден, тіл туралы білім мен дағды ҧзақ мерзімде жаңа сҿздердің бірте-бірте жинақталу арқылы дамитындығы. Яғни, ҿзге тілдегі баланың қазақ тілін меңгеруі ауызекі сҿйлеуден біртіндеп кҥрделене тҥсетіндігін кҿрсетеді. Екіншіден, баланың басқа адамдармен қарым-қатынасы, ҿзін қоршаған ортадағы кездесетін зат- тарды, нысандарды, табиғатты бақылаудан, ол уралы ой-пікірін маңайына жеткізе білуден басталып, сол арқылы сҿздік қорының молаятындығы. |