Жұмсартқышзаттар
Жұмсартқыштарғажануарларменөсімдіктерденалынатынжәнеминералдықзаттаржатады; олартканьдердіқаптапжауып, олардытабиғитітіркендіргіштерденқорғапылғалынсақтаудықамтамасызетеді, сөйтіпжұмсартқыштардыңосықасиеттерінескеалаотырып, олардыжарақаттарға, күйікке, жараларға, түрлішеқатайғанжерлерге, терініңжарылғанжерлерінежәнет.б. қолданады.
Жұсатқышзаттарқатарына: шошқамайы, бензойлышошқамайы, сулыжәнесусызланолин, какаомайы, глицерин, вазелин, парафин, вазогенжәнезығыр, зайтун, күнбағыс, күнжітмайларыт.б. жатады.
Тазартылғаншошқамайы – Adeps suillus deruratus s. Axungia porcina deruata. Ерутемпературасы 34-36˚ біркелкішошқаныңішкіоргандарыныңбұзылмағантазамайы. Онысалқынжәнеқұрғақжердесақтайды. Ұзақуақытсақталсаолбұзылып, құрамындамайқышқылдарыпайдаболады. Шошқамайытерігежақсысіңеді, сондықтаноныңжұмсатқышәсерітереңгетарайды.
Ланолин – Lanolinum. Қойжүніненалынатынтазартылғанмайтәріздізат. Ланолинсусызжәнеланолинсулыболыпекігебөлінеді.
Вазелин – Vaselinum. Сүртпемайтәріздіқойыртпақ; олқаттыжәнесұйықкөмірлісутегініңқосындысынажатады. Олмұнайданалынады. Вазелин 35-40 температурадаериді. Судаерімегенмен, спирттенашар, албензин, хлороформжәнеэфирдежақсыериді. Сарывазелинжәнеақвазелинболыпекігебөлінеді.
Парафин – Paraffinum.бұл 51-55˚ температурадаеритін, қатты, иіссізжәнедәмсіз, майшажұққышаққойыртпақ. Ол сусыз (Paraffinum album anhydricum) және судан арылмаған (Paraffinum Solidum) парафин болып екіге бөлінеді.
Озокерит – Ozokerit. Құрамынацерезин, минералдықмайларжәнесмолаларкіретінминералкендерінежатады. Озокеритметантобынажататынкөпмолекулярлықкөмірсутегініңқоспасынажатадыжәнепарафиндімұнайменбіргекездеседі. жылусыйымдылығыжоғарыболадыжәнежылудыазтаратыпұзақуақытжылылықұстайалады.
Зығырмайы – Oleum Lini. Бұлмайдәмдіжұмсақ, мөлдірсарытүсті, ерекшеиістіұшқышмай. Спирттеазериді. Ауадақышқылданыпқоюланады. Төментемператураныңөзіндесұйыққалпындақалады. Олзығырдәнінсығуарқылыалынады.
Күнбағысмайы – Oleum Helianthi. Күнбағысдәніненсығыпалынатынжұққышмайғажатады. Бұлмөлдір, бозғылт-сары, қоюлау, ерекшеиістіжәнемайдәмібарсұйықзат. Ауадақоюланыпашыпкетеді.
Зәйтүнмайы (оливмайы) – (Oleum Olivarum provinciale). Зәйтүнағашымайыныңұрықтарынансалқынжолменсығымдауарқылыалынады. Бұлмөлдір, сарғышнемесекөгілдірсарғыштүсті, ерекшебәсеңиістісұйықзат.
Достарыңызбен бөлісу: |