бір метрдей, жапырактары күрделі үшкұлакты, гулінің түсі күлгін-көк,
алкызыл, бұршактары төменге еңкейіп орналаскан. Түкымында 40-44% акуыз,
17-26% май болады. Бұл
күнды мәдени өсімдік. Майы тағамдык және
техникалык максатта (сабын жасауда) жэне
бояғыш заттар өнеркәсібінде
кеңінен колданылады. Тұкымынан сүт, ірімшік, каймак, май, нан, тэтті нан
жэне т.б. жасайды (100 тағам түріне дейін). Соя боткасы - ен кұнды азьщ.
Үрмебуршак туысы - Phaseolus.
Ежелгі мэдени форма. Отаны
Орталық немесе Онтүстік Америка. Бұл біржылдык,
екіж ылды к жэне
көпжылдык шөптесін
өсімдік, ұшкулакты
жапырактары
бар, өздігінен
тозанданады, гүлдері мен тұкымының түстері эртүрлі болады. Тұкымындағы
акуыздың мөлшері 11-29%.
Піскен тұкымдары тағамға, ал элі піспеген жасыл
бұршактары консервіленген күйінде пайдаланылады. Ж асыл массасы малға
азык. Кейбір түрлері сәндік максатта өсіріледі.
Егістік асбүршак туысы - Pisum.
Мэдени дақыл ретінде белгілі. Отаны
- Азия. Біржылдык,
сабағы нэзік, мұртшалары бар, жапырактары күрделі жұп
кауырсынды тарамдалған. Тұкымында 22-34% акуыз ж эне 48%-ға дейін
крахмал болады. Азыктык
өсімдік. Жаксы азот жинактағыш.
Картоптың
касына отырғызады. Ж асыл массасы малға азык болып табылады.
Жержангақ туыеы - Arachis.
Әлемдік маңызды өсімдік. Отаны
Бразилия, бірак Онтүстік Шығыс Азияда өсіріледі. Біржылдык шөптесін
өсімдік,
биктігі
50-70
см-ге
жетеді.
Ж апырактары
күрделі, екі
жұп
жапыракшалары бар. Гүлдері тозанданып, ұрыктанғаннан
кейін топыракка
көміліп, жемісі буршак топыракта дамып жетіліп жержаңғакка айналады.
Ең
кұнды
майлы (май-40-60%) өсімдіктердің бірі, оливка м айына ұксас.
Консервілеу өнеркэсібінде кең колданылады.
Достарыңызбен бөлісу: 
