Дене бітімі ерекшеліктерінің дерт дамуындағы

114
негізінде қалыптасады. Организмнің дене бітімі, жан 
дүниесі және ағзалары мен жүйелерінің қызметтері әр 
адамда әртүрлі екендігі мәлім. Ол даралық реактивтілікті, 
физиологиялық 
және 
дерт 
туындататын 
ықпалдарға 
организмнің төзімділігін, бейімделу ерекшеліктерін немесе 
дерт дамуына бейімділігін анықтайды. Кез келген аурудың 
пайда болуы, өтуі, оның салдарлары ауру туындататын 
әсерлердің түрі мен күшіне ғана емес организмнің тұлғалық 
ерекшеліктеріне де (дене бітіміне де) байланысты. Жеке 
тұлға ерекшеліктерін ажырату үшін көптеген жіктеулер 
ұсынылды. Бұларға дене бітімі құрылымының ерекшеліктері, 
зат алмасудың, симпатикалық және парасимпатикалық жүйке 
жүйелерінің, 
еті 
тірлігінің, 
жоғарғы 
жүйке 
іс-
әрекеттерінің т. б. ерекшеліктері жатады. Алғашқы 
жіктеуді организм сұйықтарының (қан, шырыш, қара және 
сары өт) арақатынасына қарай Гиппократ ұсынды. Ол адамның 
тәртібіне және еті тірлігіне қарай 
сангвинник, холерик, 
флегматик, меланхолик - 
деп ажыратты. 
Холерик — қызба, жеңілтек, күйгелек, ашушаң, тез 
қимылдайтын адам. Бұл адамның сезімінде, мінез — 
құлқында, сөйлеген сөзінде, ымдарында, дене қимылдарында 
шапшаңдық басым, нені істеседе тез істейді, жұмысқа 
қабілеті жоғары, бірақ ұзаққа бармайды. Қайтымы да тез. 
Сангвиник — адам жатырқамайтын, ұстамды, еті тірі, 
ширақ, әрнәрсеге епті, икемді адам. 
Флегматик — сабырлы, салмақты, асықпайтын, байсалды 
адам. 
Меланхолик 
— 
тұйық, 
уайымшыл, 
көнгіш 
адам. 
Гиппократтың бұл жіктеуі өзінің мәнін әлі жоғалтқан жоқ. 

жүктеу/скачать 6,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: