Әож 908 (063) Қ68 Редакциялық кеңес: Техника ғылымдарының докторы, профессор

 

433 

 

облысынан  39    жауынгер  ұсынылды.  Соның  9  қайтыс  болғаннан  кейін  алса,  қалған  31  бұл  атақты 

ӛмірінің соңына дейін сақтады. Мына жауынгерлер қаза болған жауынгерлер:  

Баймағамбетов  Сұлтан  Біржанұлы  1920  жылы  Қостанай  облысы  Семиозер  ауданы  Қоянды-

ағаш аулында туған. Қазақ. Ауылдық Кеңестің хатшысы. 43 а.д. 147 а. п. пүлемет бӛлімшесінің коман-

дирі. 1940 жылдан  КА  қатарында. Аға сержант. 1943 жылы 25 шілдеде Ленинград облысы Синявино 

селосы  түбінде  бір  жотаға  шабуыл  кезінде  жау  дзотының  оғы  бӛлімшенің  жолына  тосқауыл  болды. 

Баймағамбетов  оған  тақап  барып  нранат  лақтырды.  Бірақ  ұзамай  оқ  қайта  атылды.  Барлық  гранат-

тары біткен ол дзоттың амбразурасын кеудесімен жапты. Ленинград облысы Киров ауданы Синявино 

селосында жерленген. Батыр атағы 1944 жылы 21 ақпанда берілді. 

Волошин  Михаил  Евстафьевич  1920  жыл  Қостанай  облысы  Жітіқара  ауданы  Филипповка 

селосында  туған.  Орыс.  Челябі  облысы  Чесма  селосында  бухгалтер  болған.  1939  жылдан  КА 

қатарында.  Майор.  179  а.  д.  243  а.  п.  батальон  командирі.  1944  жылы  маусымда  батальон  жаудың 

қорғанысын  бұзып,  Батыс  Двина  ӛзенінен  ӛтті,  плацдарм  алып,  Витебск  облысындағы    Шумилино 

поселкесі  мен  Сиротино  стансасын  босатуға  қатысты.  бұл  шайқаста  ондаған  гитлершілді  ӛлтіріп,  83 

автомәшинені қолға түсірді. 1944 жылы 31 шілдеде Биржай қаласы (Литва) үшін шайқаста қаза тауып, 

сонда жерленді. Батыр атағы 1944 жылы 22 шілдеде берілді.  

Ишанов Естай   1906 жылы Қостанай облысы Жітіқара ауданы № 3 ауылда туған. Қазақ. Сол 

облыстың  Семиозер  ауданындағы  Аманқарағай  кеңшарының  зоотехнигі.  1941  жылғы  тамыздан  КА 

қатарында.  Кіші  сержант.  3-ші  гв.  жеңіл  артбригада  206  гв.  жеңіл  арт.  полкінің  қару  кӛздеушісі.  1943 

жылы 6 қазанда Киев облысы Чернобыль ауданы Медвин селосы түбінде расчет тура атып жаудың 3 

танкін,  қару-жарақ  тиеген  7  автомәшинесін  және  ондаған  гитлершіні  жойды.  Естай  жараланса  да, 

қатардан  шықпады.  Транобжег  қаласы  түбінде  Висладағы  плацдарм  үшін  шайқаста  ӛлімші  болып 

жараланды.  1944  жылы  1  қыркүйекте  госпитальда  қаза  болды.  Сандомир  қаласында  (Польша) 

жерленген. Батыр атағы 1943 жылы 17 қазанда берілген. 

Мохлаев  Федор  Платонович  1905  жылы  Қостанай  облысы  Урицкий  ауданы  Золотаревка 

селосында  туған.  Орыс.  Аға  сержант.  167  а.  д.  520  а.  п.  взвод  командирінің  кӛмекшісі.  1943  жылы  6 

қарашада  Киевке  алдыңғылардың  бірі  болып  кірді.  7  қарашада  Киево-Святошин  ауданы  Жуляны 

селосы үшін шайқаста гранатпен жау пулеметін жойып, ӛз бӛлімшесінің ілгерілеуіне жол ашты. 1943 

жылы  12  қарашада  жарадан  қаза  болды.  Киев  облысы  Вышгород  ауданы  Нияшая  Дубечная 

селосында жерленген. Батыр атағы 1944 жылы 10 қаңтарда берілді. 

Надеждин  Петр  Филиппович  1921  жылы  Қостанай  облысы  Қарабалық  ауданы  Новотроицкое 

селосында  туған.  Орыс.  Магнитогорск  фельдшер-акушер  мектебінің  оқушысы.  КА  қатарында  1940 

жылы желтоқсаннан, 1942 жылы шілдеден майданда болған. Лейтенат. 107 рет жауынгерлік жорыққа 

шыққан.  1944  жылы  Севастополь  ӛңірінде  ӛртенген  ұшағын  шоғырланып  тұрған  жау  техникасына 

құлатты. Батыр атағы 1944 жылы 19 тамызда берілген. 

Нелюбов Василий Григорьевич 1904 жылы Қостанай облысы Семиозер ауданы Новонежинка 

селосында  туған.  Орыс.  Қырым  облысы  Феодосийск  қалалық  кеңесі  Веселое  селосында  ұжымшар 

шофері. 1936-1938 жылдары және 1941 жылдан КА қатарында, 1941 жылы шілдеден майданда. Кіші 

лейтенант. 31 танк корпусы 242-ші танк бригадасының танк командирі. 1945 жылы 18 наурызда Леоб-

шютц  (Глубчице,  Польша)  қаласы  түбіндегі  шайқаста  экипаж  үш  штурм  және  танкке  қарсы  екі  зеңбі-

ректі  жойды,  кӛптеген  жаяу  әскерді  қатардан  шығарды.  Қару-жарағы  таусылған  танкті  неміс  танктері 

қоршап  алған  кезде  экипаж  таранмен  жау  танкісін  қиратып  мерт  болды.  Леобшютцтен  солтүстікке 

таман Шенбрунн елді мекенінде жерленген. Батыр атағы 1945 жылы 20 маусымда берілген. 

Нечипуренко Сергей Васильевич  1910 жылы  Қостанай облысы Семиозер ауданы Лукьяновка 

селосында  туған.  Украин.  Харьков  ҚӘК  арқылы  1941  жылы    шақырылған.  1942  жылдан  майданда. 

Старшина. 25 гв. а. д. 78 гв. а. п. бӛлімше командирі. 1943 жылы 5 наурызда взвод құрамында Харь-

ков  облысы  Готвальд  ауданы  Тарановка  селосы  түбінде  күші  басым  жаудың  шабуылын  тойтаруға 

қатысты.  Взвод  11  танк  пен  бронетранспортерді,  жүзге  тарта  гитлершіні  жойып,  шепті  ұстап  тұрді. 

1944  жылы  1  қаңтарда  Днепропетровск  облысы  Софиев  ауданы  Лысая  Горка  селосы  түбінде 

шайқаста қаза тапты. Сол жерде жерленген. Батыр атағы 1943 жылы 18 мамырда берілген. 

Самохвалов Михаил Андреевич 1917 жылы Нижегород облысы Богород ауданы Сокол дерев-

нясында туған. Орыс. 1938-1940 жылдары Әскери-Теңіз флотында қызмет атқарады. 1941 жылы мау-

сымда Қостанай АӘК арқылы шақырылған. Лейтенант. 72-ші атқыштар корпусы 954-ші артилл. Полкі-

нің ӛздігінен жүретін артқондырғы командирі. 1944 жылы 15-18 тамызда Шығыс Пруссиямен  шекара-

дағы Шешупе ӛзеніндегі шайқастарда жаудың 3 танкін, 5 бронетранспортерін, 12 зеңбірегін қиратып, 

кӛптеген  жау  солдатын  жойды.  1944  жылы  17  тамызда  қаза  тапты.  Шакяй  ауданы  Синтаутай 

селосында (Литва) жерленген. Батыр атағы 1945 жылы 24 наурызда берілген. 

Собко Максим Ильич 1908 жылы Қостанай облысы Урицкий ауданы Водинка селосында туған. 

Украин. КА қатарында 1942 жылғы қаңтардан. Кіші сержант. 167 а. д. 180-інші жеке сапер батальоны 

саперлер  бӛлімшесінің  командирі.  1943  жылы  қыркүйектің  аяғында  Киев  облысы  Вышгород  селосы 

түбінде  Днепрден  ӛту  кезінде  оң  жағаға  канат    жеткізіп,  паром  ӛткелінің  жасалуын  қамтамасыз  етті. 

Паромды жау артиллериясы батырып жіберген кезде бӛлімшесімен су түбінен зеңбіректі алып шықты. 

ТОБЫЛ-ТОРҒАЙ  АЙМАҒЫНЫҢ  ДӘСТҮРЛІ  МӘДЕНИЕТІ: ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ САҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

ТРАДИЦИОННАЯ КУЛЬТУРА ТОБОЛО-ТОРГАЙСКОГО РЕГИОНА:ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И СОХРАНЕНИЯ 

 

434 

 

1944  жылы  23  мамырда  Винница  облысы  Джурин  селосы  түбіндегі  шайқаста  қаза  тапты.  Тернополь 

облысы  Чертков  ауданы  Косов  селосында  жерленген.  Батыр  атағы  1943  жылы  13  қарашада 

берілген.[9. 51-81 беттер] 

Ұлы  Отан  соғысынан  кейін  Кеңес  Одағының  батырлары  халықтың  арасында  жасап,  бейбіт 

ӛмірге кірісті. Майданнан 31 жауынгер Кеңес Одағының Батыр атағымен елге оралды. Олардың ара-

сында 2 рет Кеңес Одағының  Батыр атағын алған және И.Л. Павлов, Л.И. Беда және Рейстагқа туткен 

И.Я.  Сьянов,    А.М.  Анищенко,  С.Г.Амеличкин,  В.С.Афанасьев,  В.Я.  Белндра,  А.А.  Блувштейн,  Г.С. 

Болтаев,  Н.А.  Вычужанин,  В.С.  Грушко,  М.П.  Галин,  В.Е.  Головченко,  И.И.  Гарварт  –  Громов,  И.М. 

Журба, Г.И. Идрисов, М.В. Карачаев, И.П. Кирпиченко, Г.М. Кравцов, Н.А. Куликов, Л.И. Макеров, П.Е. 

Огнев,  И.И.Протопопов,  С.Т.  Понамарчук,  А.И.  Парадович,  М.С.  Сальников,  Л.П.  Телятников,  С.Н. 

Темирбаев, М.Г. Русанов, Е.А. Хачин, П.В. Чигадаев, В.И. Ухабов.[3. 41-67 беттер].   

Бұлардың ішінде Л.И. Беда,  И.Л. Павлов, И.Я. Сьянов ӛмірлеріне тоқталып кетейік.  

Беда  Леонид  Игнатьевич  1920  жылы  Ұзынкӛл  ауданының  Ново-Покровка  селосында  дүниеге 

келді. Ұшқыш, авиация генерал майоры, 2 рет Кеңес Одағының Батыры атағының иегері (1944, 1945) 

Орал мұғалім институты және Орынбор авиация училищесін бітірді. Ұлы Отан соғысы кезінде Сталин-

град авиация полкінің 75 – ші эскадрилья басқарды. Ол Сталинград шайқасында, Донбас және Таган-

рог, Беларуссияны азат ету және Кенигсберг қаласын азат етуге қатысты. Ол 214 рет әскери ұрыста 

болып,  жаудың  4  самолетін,  23  танкісін,  48  автокӛлігін  және  т.б.  талқандады.  Соғыстан  кейін  әскери 

академияны  бітірді.  1976  жылы  26  желтоқсанда  автокӛлік  катастрофасында  қайтыс  болды.  [5.  249 

бет]. 

Павлов  Иван  Фомич  1922  жыл    Қостанай  облысының  Борисо-Романовка  селосында  дүниеге 

келді.  Кеңес  Одағының  Батыр  атағына  2  рет  ие  болған.  (1944,  1945)  Қызыл  Армияға  1940  жылы 

шақырылып  және  Чкалов  авиация  училищесіне  жіберілді.  1942  жылы  тамызда  Қызыл  Армияның 

Солтүстік-Батыс  майданында  жауға  қарсы  күрес  күресті.  Ол  250    рет    аспанға  кӛтеріліп,  жаудың  4 

самолетін  және  бірнеше  объектілерін  жойды.  Соғыстан  кейін  Әскери  Академияның  бітірді.  Ол  1950 

жылы 12 қазанда соңғы әскери тапсырма орындауда қайтыс болды. [5. 560 бет]. 

Сьянов  Илья  Яковлевич  1905  жылы  Әулиекӛл  ауданын  Әулиекӛл  поселкісінде  туылып,  1988 

жылы  Қостанай  қаласында  қайтыс  болды.  Кеңес  Одағының  батыры  (1946  жылы).  Соғысқа  дейін 

Қостанайда еңбек етті. 1942 жылы кӛктемде 151 атқыштар бригадасы құрамында майданға аттанды. 

Ол Старая Русса, Прибалтика, Польша, Висла, Одер жерлерінде шайқасты. Оның ротасы Берлиннің 

Рейхстагын алу қатынасты. Соғыстан кейін елге оралып, ӛмірінің соңына дейін еңбек етті. [5. 637 бет].   

 

Әдебиеттер: 

1. 

Герой Советского Союза казахстанцы 2 томах. Алма – Ата 1968 

2. 

Боздақтар  Қостанай облысы Алматы 2000. 

3. 

Они прошли через войну Кустанай 1995. 

4. 

Они прошли через войну Қостанай 2005. 

5. 

Костанайская область энциклопедия Алматы 2006 

6. 

И. Дьячков Наши звездные и беззвездные герой Қостанай 2007 

7. 

М.Кеңбейілов. Ел мен ердің жеңісі .Алматы «Қазақстан»баспасы 1985 ж 

8. 

Қ.Аманжолов. Ерліктің жарқын беттері. Алматы «Қазақстан»1987 

9. 

Боздақтар. Книга памяти. Алматы «Қазақстан»1995ж 

10.  

П.М.Черныш .Очерки истории Кустанайской области.Кустанай 1995г 

11. 

Қазақстан  Республикасының  Президенті-Елбасы  Н.Ә.Назарбаевтың  «Қазақстан  жаңа  жа-

һандық нақты ахуалда: ӛсім, реформалар, даму »Қазақстан халқына Жолдауы.  Қостанай таңы газеті, 

04.12.2015жылы. № 140.  1 бет.  

12. 

Қазақстан  Республикасының  Президенті-Елбасы  Н.Ә.Назарбаев  7  мамыр  Отан  қорғаушы-

лар  күніне  арналған  Ел  азаматтарын  мемлекеттік  наградалар  тапсыру  рәсімінде  сӛйлеген  сӛзі.  

Егемен Қазақстан газеті, 07.05.2016 жылы № 87.  1 бет.  

 

 

А.БАЙТҰРСЫНОВ – ҚАЗАҚ ТІЛ БІЛІМІНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫ 

 

Шаматова  Б.А.  -  Ахмет  Байтұрсынов  атындағы  Қостанай  мемлекеттік  университеті. 

Қостанай қ. 

 

Мақалада  Ахмет  Байтұрсыновтың  тұнғыш  тілші-ғалым  ретінде  қазақ  тіл  білімін  дамыту-

дағы қосқан үлесі көрсетілген 

 

Мемлекет қайраткері, кӛсемсӛзші, аудармашы, түрколог, қазақ тіл ғылымының, әдебиеттанудың 

негізін қалаушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы, сӛз құдретін танытқан тамаша ақын 

ТОБЫЛ-ТОРҒАЙ  АЙМАҒЫНЫҢ  ДӘСТҮРЛІ  МӘДЕНИЕТІ: ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ САҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

ТРАДИЦИОННАЯ КУЛЬТУРА ТОБОЛО-ТОРГАЙСКОГО РЕГИОНА:ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И СОХРАНЕНИЯ 

 

435 

 

Ахмет    Байтұрсыновтың    қазақ    тіл  білімі  саласына  сіңірген  еңбегі  ерекше.  Оны  тіл  біліміне  алып 

келген оқу ағарту ісін жолға қою, халықты жаппай сауаттандырып, кӛзін ашу, сол арқылы қазақ халқын 

ұлттық теңсіздіктен құтқару мақсаты болатын.  

Әл-Фараби  атындағы  Қазақ  ұлттық  университетінің  доценті  Ӛ.Әбдиманұлы  «Ұлттың  рухани 

кӛсемі»  атты  мақаласында  ӛз  ойын  былай  түйіндейді:  «...Ахмет  Байтұрсынұлы  кім  деген  сұраққа 

былайша жауап берілген болар еді. 

Біріншіден,  қазақ  тілінің  әліппесі  мен  оқулықтарын  жазып,  білім  беруді  жолға  қоя  білген  шын 

мәніндегі алғашқы ағартушы. 

Екіншіден,  араб  графикасына  негізделген  қазақ  алфавитін  жасап,  оқыту  әдістемесін  түбегейлі 

түрде жетілдірілген ұлттың ұлы ұстазы. 

Үшіншіден,  қазақ  тілі  мен  әдебиетін  ғылыми  тұрғыда  зерттеп,  қазақ  тіл  білімі  мен 

әдебиеттануының негізін қалаушы дана филолог-ғалым. 

Тӛртіншіден, тәлімі терең тәржімашы. 

Бесіншіден, ӛлең сӛзге ой ұйытқан, ойшыл ақын. 

Алтыншыдан,  тұңғыш  бейресми  «Қазақ»  атты  газет  шығарып,  қазақ  баспасӛзін  кӛркейткен 

кӛсемсӛздің кӛшбасшысы. 

Жетіншіден,  ұлт  азаттығы  мен  тәуелсіздігі  жолында  жан  аямай  күрескен  қайраткер,  кемеңгер 

кӛсем. 

Міне,  осынау  қасиетті  жеті  бірліктен  тұратын  Ахмет  болмысы  бір  кездегі  М.  Әуезов  айтқан 

«рухани кӛсемдіктің», яғни ұлтқа рухани кӛсемдігінің терең тамырлы, діңінің беріктігінің дәлеліндей». 

Ахмет Байтұрсынұлы ӛзінің еңбектерінде жұртқа ғылым мен ӛнер үйретумен, кӛрумен, білумен 

жайылатынын сӛз қылады. 

«Білім  жарысы»  деп  аталған  мақаласында  ұлы  ұстаз  қазақ  үшін  бәсекенің  ең  тиімді  жолы, 

жарыстың  ең  қолайлы  түрі  білім  жарысы  болу  керек  деген  ой  тастайды:  «Білімді  жұрттардың  білім 

жарысына келсек, оның мағынасы да, кӛздеген мақсаты да басқа. Ол бірнеше ұлыс ел жиылып, бір-екі 

күн  дуылдап,  ет  жеп,  қымыз  ішіп  кету  үшін  ғана  жасалмайды,  бүтін  ұлт  я  дүниядағы  бүтін  жұрт  үшін 

һәм  кӛпке қаларлық  іс үшін істеледі. Дүнияда  күн кӛріп, тіршілік  етудің ауырын жеңілту үшін, жеңілін 

рақатқа айналдыру үшін істеледі. Нешетүрлі ғылым, ӛнер – бәрі де тіршіліктің ауырлығын азайту үшін, 

рақатын молайту үшін шығарған нәрселер. Ғылым, ӛнер  артылған сайын  дүнияда бейнет  кемімекші. 

Осыған ақылы жетіп, есі енген жұрттар ғылым мен ӛнерді бірден-бірге асыруға тырысады. Асыру үшін 

әр түрлі істер істейді. Сол істердің бірі - білім жарысы». 

«Қазақша  оқу  жайынан»  деген  мақаласында  ұлы  ағартушы  пікірін  одан  әрі  сабақтайды.  «Мал 

бағатындар  мал  бағуын  жақсы  білерге  керек,  ел  бағатындар  ел  бағуын  жақсы  білерге  керек.  Бала 

оқытатындар  бала  оқытуын  жақсы  білерге  керек.  Бала  оқытуын  жақсы  білейін  деген  адам,  әуелі, 

балаларға  үйрететін  нәрселерін  ӛзі  жақсы  білерге  керек,  екінші,  баланың  табиғатын  біліп,  кӛңіл 

сарайын танитын адам боларға керек. Оны білуге баланың туғаннан бастап, ӛсіп жеткенінше тәнімен 

қатар  ақылы  қалай  кіретін  жолын  білерге  керек.  Баланың  ісіне,  түсіне  қарап,  ішкі  халінен  хабар 

аларлық болу керек. Ол үшін бала турасындағы ғылымды білерге керек», – деген түйін жасайды. 

Ахмет Байтұрсынов «Мектеп керектері» атты мақаласында: «Мектептің жаны – мұғалім. Мұғалім 

қандай болса, мектебі һәм сондай болмақшы, яғни мұғалім білімді болса, білген білімін басқаға үйрете 

білетін  болса,  ол  мектептен  балалар  кӛбірек  білім  біліп  шықпақшы.  Солай  болған  соң,  ең  әуелі, 

мектепке керегі – білімді, педагогика, методикадан хабардар, оқыта білетін мұғалім. Екінші, оқыту ісіне 

керек құралдар қолайлы һәм сайлы болуы, құралсыз іс істелмейді һәм құрал қандай болса, істеген іс 

те  сондай  болмақшы.  Істің  толық  жақсы  болуына  құралдың  сайлы  һәм  жақсы  болуы  шарт.  Үшінші, 

мектепке  керегі  –  белгілеген  программа.  Әр  іс  кӛңілдегідей  болып  шығу  үшін  оның  үлгісі  я  мерзімді 

ӛлшеуі боларға керек, үлгісіз я  мерзімді ӛлшеусіз істелген іс олпы-солпы, я  артық, я  кем шықпақшы. 

Керексіз  нәрселерді  үйретіп,  балалардың  ӛмірін  босқа  ӛткізбес  үшін,  үйретерге  тиісті  білімді  кем 

үйретпес  үшін,  балалардың  күші  жетпейтін  ӛте  алысқа  сүйреп  кетпес  үшін  бастауыш  мектепте 

үйрететін  нәрселердің  кесімі-пішімі  болуға  тиіс.  Сол  пішім  программа  деп  аталады»,  -  деп  жазады. 

Оның  осы  еңбегінде  айтылған  пікірлері  бүгінгі  күнгі  білім  алу  принциптерімен  үндеседі.  Білімді 

мұғалімдер  санының  аздығына,  арнаулы  бағдарламаның  жоқтығына,  оқудың  белгілі  бір  жүйеге  түсе 

қоймағанына реніш білдіреді. 

А. Байтұрсынұлы 1913 жылы «Орысша оқушылар» деген бас мақала жариялайды («Қазақ», № 

26, 15 тамыз 1913 жыл). Ұлы ағартушы бұл мақалада оқу-білімнің қажеттігін халықтың экономикалық 

тұрмыс  жағдайымен  байланыстырып  дәлелдейді.  «Қазақ  жерінде  ӛндіріс  жоқ,  шикізатын  сатады,  ал 

сол  шикізаттан  жасалған  ӛнімді  2-3  есе  қымбат  түрде  сатып  алады.  Бұл  -  надандықтан  келген 

кемшілік»,  –  дейді.  «Надандық»  деп  отырғаны,  әрине,  білім-ғылымнан  қалыс  қалушылық.  Ал,  қалыс 

қалуға үлкен себеп - қазақ жерінде мектептер ӛте аз дейді. 

Кезінде: «...Біз кейін қалған халық, алға басып, жұрт қатарына кіру керек. Басқадан кем болмас 

үшін біз білімді, бай hәм күшті болуымыз керек. Білімді болуға оқу керек. Бай болуға кәсіп керек. Күшті 

болуға бірлік керек. Осы керектердің жолында жұмыс істеу керек», – деп ұлы ағартушының толғануы, 

қабырғасының қайысуы орынды. 

ТОБЫЛ-ТОРҒАЙ  АЙМАҒЫНЫҢ  ДӘСТҮРЛІ  МӘДЕНИЕТІ: ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ САҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

ТРАДИЦИОННАЯ КУЛЬТУРА ТОБОЛО-ТОРГАЙСКОГО РЕГИОНА:ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И СОХРАНЕНИЯ 

 

436 

 

Жоғарыда  айтылғандардың  барлығы  А.Байтұрсыновтың  оқу-ағарту  жайындағы  ой-пікірлерін, 

кӛзқарасын, тілек-талаптарын танытады. Ол – халықты оқуға шақырған, білім-ғылымның қажеттігін тү-

сіндірген жалаң үгітші емес, қазақ арасында ағартушылық жұмыстарын, жалпы мектеп ісін жолға қоюға 

күш салған, бала оқытып, ұстаздық құрған тәжірибелі жан. Сонымен қатар ол  – оқу-ағарту ісін жолға 

қою үшін қажет ӛзге де іс-әрекеттерді қолға алған  қайраткер. Бұл іс-әрекеттер: қазақ жазуына лайық 

графика түзу, жазу тәртібі – емлені жасау, қазақша сауат ашатын «Әліппе» жазу, ана тілін танытатын 

мектеп  оқулықтарын  жазу,  бала  оқытудың  әдістерін  кӛрсету.  Міне,  осы  орайда  Ахмет  Байтұрсынов 

қазақ мәдениеті кӛгінде жалаң ағартушы болып қана емес, ғалым-ағартушы болып та кӛрінді. 

Ахмет Байтұрсынұлы қазақ әліппесі мен қазақ тілі оқулықтарын жазуды 1910 жылдардан бастап 

қолға алады. Онымен қоса қазақ графикасын жасауға кіріседі. Қазақ графикасының негізіне қазақтың 

мәдени  дүниесінде кӛп  ғасырлық дәстүрі бар, ӛзге түркі халықтарды  да пайдаланып отырғандықтан, 

туыстық, жақындық сипаты бар араб таңбаларын алады. Оны қазақ фонетикасына икемдейді, ол үшін 

қазақ  дыбыстары жоқ таңбаларды  алфавиттен шығарады,  арабша таңбасы жоқ  дыбыстарына  таңба 

қосады, қазақ тілінің жуанды- жіңішкелі үндестік зааңына сай жазуға ыңғайлы дәйекші белгі жасайды. 

Сӛйтіп,  24  таңбадан  тұратын  ӛзі  «қазақ  жазуы»  деп,  ӛзгелер  «Байтұрсынов  жазуы»  деп  атаған 

қазақтың  ұлттық  графикасын  түзеді.  Одан  осы  жазуды  үйрететін  әліппе  жазады.  Сӛйтіп,  оқу-  ағарту 

идеясына  сол  кезіндегі  интелегенциясы  жаппай  мойын  бұрды.  Әрбір  зиялы  азамат  халқына  қара 

танытып, сауатын ашуды, ол әрекетті «Әліппе» құралдарын жазудан бастауды мақсат етті. Сол 1911-

1912  жылдары  жасалып,  Уфа,  Орынбор  қалаларының  баспаха-  наларында  жарық  кӛрген.  Ахмет 

Байтұрсынұлының  әліппесі  «Оқу  құралы»  деген  атпен  1912-1925  жылдары  арасында  7  рет  қайта 

басылып, оқыту ісінде ұзақ әрі кең пайдаланылды. 1926 жылы ғалым «Әліп-бидің» жаңа түрін жазды.  

Ахмет Байтұрсынұлының қазақ тілінің табиғатын, құрылымын танып-танытудағы қызметі енді мектепте 

қазақ тілін пән ретінде үйрететін оқулықтар жазумен ұласады. Осы тұста оның атақты «Тіл  – құрал» 

атты үш бӛлімнен тұратын, үш шағын кітап болып  жарияланған оқулықтар  жазылды. «Тіл-құрал» тек 

мектеп оқулықтарының басы емес, қазақ тілін ана тілімізде танудың басы болды, қазіргі қазақ тілі атты 

ғылым саласының, іргетасы болып қаланды. Жалпы қазақ тіл білімін қалыптастырып, зерттеп, танып-

білу тарихымызда Ахмет Байтұрсынұлының «Оқу құралы» мен «Тіл құралдарының» орны айрықша.  

Қазақ  тіл  білімінің  ана  тіліміздегі  іргетас  қалаудағы  Ахметтің  тағы  бір  зор  еңбегі  -  ғылымының 

осы  саласының  терминдерін  жасауы.  Ғалым  қазақ  тілі  грамматикасына  қатысты  категориялардың 

әрқайсысына  қазақша  атау  ұсынды.  Осы  күні  қолданылып  жүрген  зат  есім,  сын  есім,  етістік,  есімдік, 

одағай,  үстеу,  шылау,  бастауыш,  баяндауыш,  жай  сӛйлем,  құрмалас  сӛйлем,  қаратпа  сӛз  деген 

сияқты  сан  алуан  лингвистикалық  атаулардың  баршасы  Ахмет  Байтұрсынұлынікі.  Бұлар  не  бұрынғы 

қарапайым сӛздің мағынасын жанғырту арқылы, не жаңа тұлғадағы сӛз жасау арқылы дүниеге келген 

соны сӛздер, сәтті шыққан атаулар екенің олардың күні бүгінге дейін қолданылып келе жатқандығы.  

Ахмет  Байтұрсынұлының  1928  жылы  Қызылордада  жарық  кӛрген  екі  бӛлімнен  тұратын  екі 

кітапты «Тіл жұмсар» деген еңбегі белгілі. Ол әдістеме саласында 1910 жылдардан бастап 1927-1928 

жылдарға  дейін  бірнеше  материалдар  жинаған.  Жазу  таңбаларын  үйрету  амалдарын  түсіндіретін 

«Баяншы»  атты  кітапшасы  1912  жылы  жарық  кӛрген.  Жалпы  сауат  аштыру  әдістерінің  жӛн-жобасын 

«Әліп-би  астары»  атты  методикалық  еңбегінде  тағы  кӛрсетеді.  1927-1928  жылдары  «Жаңа  мектеп» 

журналында қазақ тілі методикасына арналған бірнеше мақала жариялайды. Қазақ тілін ана тілімізде 

тұңғыш  зерттеуші  Ахмет  Байтұрсынұлы  ӛзінің  алдына  жүйелі  бағдарлама  қойғанға  ұқсайды:ол  әуелі 

қазақтың  ұлттық  жазуын  (графикасын)  жасауды  мақсат  еткен,  бұл  үшін  араб  алфавиті  негізіндегі 

«Байтұрсынов  жазуы»  дүниеге  келген,  екінші-сол  жазумен  сауат  аштыруды  ойлаған,  бұл  үшін  «Оқу 

құралы»  атты  әліппе  оқулығын  жазған,  одан  соң  қазақ  тілінің  граматикалық  құрылымын  ана  тілінде 

талдап беру мақсатын қойған, бұл үшін «Тіл құралды» жазған.  

Ахметтің  қазақша  әліппе  жасауы,  араб  жазуына  кіргізген  реформасы,  қазақ  тіл  білімінің  негізгі 

терминдерін  жұртымыздың  образды  ойлау  мүмкіндігімен  сабақтастырып  ӛз  топырағымыздан  тауып, 

оларға  тұңғыш  анықтама  бергені,  дыбыс  жүйесін  (фонетика),  сӛз  жүйесін  (морфология),  сӛйлем 

жүйесін (синтаксис) қалыптастырып шығарған ұлы еңбегі ӛз кезінде де айтылған болатын. «Ахметтің 

Октябрь тӛңкерісіне шейін қазақ халқын ояту ретінде кӛп еңбегі сіңді. Қазақ мектебі, қазақ тілі секілді 

орында оның еңбегі мол... Әр тілдің айдауында жүрген қазақ балаларына қазақ тілімен кітап жазған, 

қазақ тілінің негізін жасап, қазақ мектебінің іргесін қалаған алғашқы адам – Ахмет. Ахметтің бұл тарихи 

еңбегі бағаланбай қалмақ емес. Бұны пролетариат та бағалайды»-, деп жазды Сәбит Мұқанов.  

Қазақ  тілін  болашақ  ұрпақтарға  дамыта  түскен  қалпында,  басқа  тілдерден  биігірек  ұстап, 

тазалығын  сақтауға  демеу  болды.  Қазақ  тілінің  табиғатын,  құрылымын  танудағы  қызметі  қазіргі 

мектептерде  қазақ  тілін  пән  ретінде  үйрететін  оқулықтар  жазумен  ұласады.  Ахмет  қалыптастырған 

әдеби-теориялық  терминдер  осы  күнге  дейін  ӛмірін  жалғастыруда.  Бұның  бәрін  әдебиетші  Ахметтің 

қымбат,  алтын,  гауһардай  асыл  сӛздері  мен  тәлім-  тәрбиеге  толы,  адамдық  қасиеттерді  сипаттап 

жазған  ӛлеңдері  бәрі-  бәрі  болашақ  ұрпаққа  келешегіне  керек,  нұсқау  болатын  түзу  жол  емес  пе?! 

Қазақ тілін әсем сӛздермен әшекейлей білген Ахмет ӛз еңбектерімен басқа да елдерге танымал бола 

білді. Ӛзі де басқа халық ақындары мен жазушыларының жақсы деген ӛлеңдері мен мысалдарын ӛз 

ана  тілімізге  аударып  кетті.  Артына  ӛшпес  із  қалдырды. Ахмет  қазақ  әліпбиінің  атасы,  түркі  тілтану 

ТОБЫЛ-ТОРҒАЙ  АЙМАҒЫНЫҢ  ДӘСТҮРЛІ  МӘДЕНИЕТІ: ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ САҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

ТРАДИЦИОННАЯ КУЛЬТУРА ТОБОЛО-ТОРГАЙСКОГО РЕГИОНА:ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И СОХРАНЕНИЯ 

 

437 

 

ғылымының  ағартушысы.  Ахметтің  мұрағаты  жаңа  уақыт,  жаңа  заманға,  халқына  қызмет  етуде. 

Ахметтің ілімдері - әлі зерттелетін үлкен ғылым. Ахмет Байтұрсыновтың ұлтым деп соққан жүрегі, үлгі-

ӛнегесі - қазіргі жаңа заманға ӛте керек. 

А.Байтұрсынов  еңбектері  –  қазақ  тіл  білімінде  болашаққа  берік  негіз  болған,  оның  ілгері 

дамуына бағыт-бағдар сілтеген таза ғылыми жол. 

«Ахаң – қазақ тіл білімінің ана тілімізде қалыптасып дамуының пионері, бастаушысы. Қазақ тіл 

білімінің ана тілімізде баяндау тарихы.А.Байтұрсынов еңбектетінен басталады. Сондықтан оған бәрін 

айтып  бермедің,  жеріне  жете,  кең  кӛлемде  баяндамадың,  практикалық  мүдделерге  қызмет  етуден 

ұзай  қоймадың,  деп  ӛкпелеу  –  орынды  да,  әділеттілік  те  бола  алмайды.  Ахаң  –  шама-шарқынша  ӛз 

дәурінің талап-талғамына лайықты еңбек етті. Соның қажетін ӛтеді», - деп Т. Қордабаевтың баға беруі 

осының айғағы деуге болады. 

 

Пайдаланған әдебиеттер: 

1. А.Байтұрсынов «Тіл тағылымы» А.1992ж. 

2. Р.Сыздықова «Ахмет Байтұрсынов»А.1992ж. 

3. Т.Қордабаев. Қазақ тіл білімінң мәселелері. А, Рауан, 1991. 

4. Ӛ.Айтбаев «Қазақ терминологиясының дамуы мен қалыптасуы»А.1988ж. 

5. Ақиқат, 2006, №5. 

 

 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

438 

 

        

МҰРАҒАТ КӨЗДЕРІНДЕГІ ОБЛЫС ТАРИХЫ                             

ИСТОРИЯ ОБЛАСТИ В АРХИВНЫХ ИСТОЧНИКАХ

  

 

Әбішева  Г.  

 

ЕҢБЕГІМЕН ЕЛГЕ ТАНЫЛҒАН ТҰЛҒА.................................................. 

 

3 

Бекетаева З.Ж.  

 

БӚРЛІ  ҰЖЫМШАРЫНЫҢ  ТАРИХЫНАН............................................ 

 

6 

Бекмагамбетова М.Ж. 

Бекмагамбетов Р.К.  

 

О ДЕЙСТВИИ ПОСТАНОВЛЕНИЯ КОНФИСКАЦИИ БАЙСКИХ 

ХОЗЯЙСТВ  1928 Г. В КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ ПО 

АРХИВНЫМ ИСТОЧНИКАМ……………………………………………. 

 

 

 

10 

Беркимбаева А.М.  

 

 

БИБЛИОТЕЧНАЯ СЕТЬ В  КУСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ В 1941-

1945 ГОДАХ………………………………………………………………….. 

 

15 

Бисембаева А.К. 

Исмаилов С.С.  

 

РАЗВИТИЕ КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ В 1930-Е ГОДЫ…………... 

 

17 

Геринг Е.  

 

ГОРОД НАШЕЙ ЮНОСТИ…………………………………………………. 

 

19 

Елумахова Л.В.  

 

ИСТОРИЯ АРХИВНОГО СТРОИТЕЛЬСТВА АЛТЫНСАРИНСКОГО 

РАЙОНА………………………………………………………………………. 

 

 

22 

Есекеева А.А.  

 

ЕЛ АҒАСЫ – ТҰРҒЫНБАЕВ ҚАБИДОЛЛА ҚОБЛАНҰЛЫ..................... 

 

24 

Жанабаева М.К.  

 

ТУҒАН ӚЛКЕНІҢ ӚР ТҰЛҒАСЫ............................................................ 

 

27 

Ибатулина К.Н.  

 

ЗНАТНЫЙ АГРОНОМ………………………………………………………. 

 

29 

Исмаилов С.С. 

Бисембаева А.К.  

 

 

РОЛЬ НАЦИОНАЛЬНОЙ ИНТЕЛЛИГЕНЦИИ В СОХРАНЕНИИ 

ЭТНОТЕРРИТОРИАЛЬНОЙ ЦЕЛОСТНОСТИ КАЗАХСТАНА В 

1920-

Е ГОДЫ………………………………………………………………… 

 

 

 

32 

Кадырменова Ә. К.  

 

ТЫҢ ТОҒЫСТЫРҒАН ТАҒДЫРЛАР..................................................... 

 

34 

Канапина А.М.  

 

СУДЬБА МОЯ – ДОРОГИ!..................................................................... 

 

37 

Канешова С.К.  

 

ИСТОРИЯ КОЛЛЕДЖА – ЛЕТОПИСЬ ИСТОРИИ ОБРАЗОВАНИЯ  

КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ!................................................................ 

 

 

42 

Карпухина А.А.  

 

ВОЙНА – В ПАМЯТИ НАРОДА НЕЗАЖИВАЮЩИЙ СЛЕД. 

(ОБЛАСТЬ В ГОДЫ ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ ПО 

ДОКУМЕНТАМ ГАКО)………………………………………………………. 

 

 

 

43 

Колтаева Ж.К.  

 

ЖИТИКАРИНСКИЙ АСБЕСТОВЫЙ ГОРНО-ОБОГАТИТЕЛЬНЫЙ  

КОМБИНАТ  - ИСТОРИЯ, ПРОНЕСЕННАЯ СКВОЗЬ ГОДА…………. 

 

 

47 

Куйшегулова Г.Х.  

 

ЖИТИКАРИНСКИЙ АРХИВ  КАК ИСТОЧНИК СВЕДЕНИЙ ПО 

РЕГИОНУ…………………………………………………………………….. 

 

 

50 

Легкий Д.М.  

 

«УЖЕ НЕ СЕКРЕТНО». ИСТОРИЯ СОЗДАНИЯ КОСТАНАЙСКОЙ 

(КУСТАНАЙСКОЙ) ОБЛАСТИ В АРХИВНЫХ ИСТОЧНИКАХ……….. 

 

 

54 

Морозова Т.В.  

Калкаманова Ш.Ж.  

 

 

ИНФОРМАЦИЯ ОБ ИМЕЮЩИХСЯ В КОСТАНАЙСКОМ 

РАЙОННОМ ГОСУДАРСТВЕННОМ АРХИВЕ ДОКУМЕНТАХ  

ПО ИСТОРИИ КОСТАНАЙСКОГО РАЙОНА…………………………….. 

 

 

 

57 

Мұратұлы Д.  

Қалиев Д.Д.  

 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ  ТӘУЕЛСІЗДІК  ЖОЛЫНДАҒЫ КҮРЕСІНДЕГІ  

ӘЛІБИ  ЖАНГЕЛДИННІҢ  РӚЛІ............................................................ 

 

 

62 

Мурзабулатова Т.Б.  

Пак Л.Н.  

 

ПЕРЕОСМЫСЛИВАЯ  СТРАНИЦЫ  ИСТОРИИ……………………….. 

 

 

65 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

439 

 

Нагарбекова  О. С.  

 

ЛИЧНОСТЬ В ИСТОРИИ СЕЛА…………………………………………... 

 

69 

Пышко Г.Г.  

 

СТАЛИНГРАДСКОЕ  ЛЕТНОЕ  УЧИЛИЩЕ  НА  КОСТАНАЙСКОЙ  

ЗЕМЛЕ  В ГОДЫ  ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ…………… 

 

 

71 

Самаркин С.В.  

 

СОСТОЯНИЕ РЫНОЧНОЙ И ЯРМАРОЧНОЙ ТОРГОВЛИ  

Г. КОСТАНАЯ В ГУБЕРНСКИЙ ПЕРИОД (ПО МАТЕРИАЛАМ 

ПЕРИОДИЧЕСКОЙ ПЕЧАТИ, ХРАНЯЩЕЙСЯ В ГОСУДАРСТ-

ВЕННОМ АРХИВЕ КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ)……....................... 

 

 

 

 

73 

Тырышкина В.Н.  

 

ИСТОРИЯ СОЗДАНИЯ И РАЗВИТИЯ ТАРАНОВСКОГО РАЙОНА 

КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ……………………………………………… 

 

 

77 

Шалгимбеков А.Б.  

 

РЕСЕЙ ИМПЕРИЯСЫНЫҢ СТРАТЕГИЯСЫНДАҒЫ ТОБЫЛ-

ТОРҒАЙ ЖЕРІ (ОРЫНБОР МҰРАҒАТЫНЫҢ ҚҰЖАТТАРЫ 

БОЙЫНША)............................................................................................. 

 

 

 

80 

Ярочкина Е.В.  

Ярочкин Т.М.  

 

КАДРОВЫЙ ПОТЕНЦИАЛ  КУСТАНАЙСКОГО ЗАВОДА № 514……. 

 

84 

         

 

ӨЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӨЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. 

КРАЕВЕДЧЕСКАЯ  ЛИТЕРАТУРА,  КАК  ИНФОРМАЦИОННЫЙ  РЕСУРС  СОХРАНЕНИЯ  СОЦИАЛЬНО-

КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ

 

 

Аханова А.Б. 

 

ЖАГИПАР АКБАСОВ – СТЕПНЯК-ЦЕЛИННИК НАШЕГО КРАЯ.........  88 

Абишева Г.К.  

 

ШАЙСҰЛТАН ШАЯХМЕТОВ - ҰЛТТЫҚ ДЕҢГЕЙДЕГІ ТҰЛҒА.............. 

 

92 

Абуова Б.Ж.  

 

ИЗ УСТНЫХ ИСТОЧНИКОВ ПО ИЗУЧЕНИЮ РОДНОГО КРАЯ……. 

 

96 

Акмышева Г.Р.  

 

КРАЕВЕДЧЕСКИЕ ИЗДАНИЯ И КРАЕВЕДЧЕСКАЯ БИБЛИО-

ГРАФИЯ КАК ИСТОЧНИК РАБОТЫ ШКОЛЬНОЙ БИБЛИОТЕКИ….... 

 

 

98 

Алжанова Г.М.  

 

ДЖАКСЫБЕКОВ РЫСКЕЛЬДЫ ДАУРЕНБЕКОВИЧ…………………... 

 

101 

Альмухамедова Б.К.  

 

ЖИЗНЬ И ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ АКЫНА КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ 

ЖОЛБАРЫС БАЯЗИДА…………………………………………………….. 

 

 

102 

Анасова А.Б.  

Бекбулатова А.Б.  

 

ХІХ ҒАСЫРДЫҢ АЯҒЫ МЕН ХХ ҒАСЫРДЫҢ БАСЫНДАҒЫ 

ҚОСТАНАЙ УЕЗІНІҢ МӘДЕНИ-РУХАНИ ДАМУ МӘСЕЛЕЛЕРІ  

(МЕРЗІМДІ БАСПАСӚЗ МАТЕРИАЛДАРЫ БОЙЫНША)..................... 

 

 

 

106 

Ахметчина Т.А. 

Қонарбаева А.Б.  

 

АУЫЛЫМ - АЛТЫН  БЕСІГІМ................................................................ 

 

109 

Бірманова Қ.И.  

 

ШЕЖІРЕ ДАСТАН – ҚОСТАНАЙЫМ.................................................... 

 

111 

Байкунирова С.В.  

 

О ЧЕЛОВЕКЕ С БОЛЬШОЙ БУКВЫ……………………………………... 

 

113 

Балтабаева А.Б.  

 

ҚОСТАНАЙ ЖЕРІНІҢ МАҚТАНЫШЫ................................................... 

 

114 

Баяхметова М. А.  

 

ИЗ КРАЕВЕДЧЕСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ ПО ИСТОРИИ ГОРОДА 

ЛИСАКОВСКА……………………………………………………………….. 

 

 

118 

Бейсенова Ж.Т.  

 

СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАР НЕГІЗІНДЕ ТУРИСТІК-ӚЛКЕТАНУ 

ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ 

ПАТРИОТИЗМГЕ ТӘРБИЕЛЕУ............................................................ 

 

 

 

121 

Бегжанова Г.К.  

 

ТҰҒЫРЫ БИІК ТУҒАН ӚЛКЕМ.............................................................. 

 

124 

Бигалиева Н.К.   

 

ВЫДАЮЩИЕСЯ ЛИЧНОСТИ АУЛИЕКОЛЬСКОГО РАЙОНА……….. 

 

129 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

440 

 

Бондаренко Ю.Я.  

 

О ЗАДАЧАХ И ПРОБЛЕМАХ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ КУЛЬТУРОЛО-

ГИЧЕСКИХ АСПЕКТОВ КРАЕВЕДЕНИЯ  В РАБОТЕ СО 

СТУДЕНТАМИ……………………………………………………………….. 

 

 

 

132 

Буданова Ю.П  

 

ОБ ОДНОЙ  ДОСТОПРИМЕЧАТЕЛЬНОСТИ КОЛЛЕКЦИИ 

ЛИСАКОВСКОГО МУЗЕЯ ИСТОРИИ И КУЛЬТУРЫ ВЕРХНЕГО 

ПРИТОБОЛЬЯ……………………………………………………………….. 

 

 

 

135 

Бут М.В.  

 

ИЗ ЛЕГЕНДАРНЫХ СТРАНИЦ ДРЕВНЕЙШЕЙ ИСТОРИИ 

РОДНОГО КРАЯ…………………………………………………………….. 

 

 

138 

Горбунова Е.В. 

 

ИСТОРИКО-ТОПОНИМИСТИЧЕСКИЙ ПУТЕВОДИТЕЛЬ 

ПО КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ…………………………………………. 

 

 

140 

Грудупс К.Я.    

Раисова Ж.Ж.   

 

ИСТОРИЯ ГОРОДА КОСТАНАЯ В НАЗВАНИИ ГЛАВНЫХ УЛИЦ….. 

 

145 

Дюсибаева Д.Т.  

 

БИБЛИОТЕКИ - ХРАНИТЕЛИ ПАМЯТИ КОСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ…………………………………………………………………….. 

 

 

149 

Джаланкузов Т.Д.  

Жарлыгасов Ж.Б.  

Калимов Н.Е.  

 

ВСЕМИРНО ИЗВЕСТНЫЙ КАЗАХСТАНСКИЙ УЧЕНЫЙ 

ПОЧВОВЕД, ЧЛЕН-КОРРЕСПОНДЕНТ АКАДЕМИИ НАУК 

КАЗАХСТАНА УСПАНОВ УМЕРБЕК УСПАНОВИЧ, УРОЖЕНЕЦ 

КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ……………………………………………… 

 

 

 

 

154 

Жумабаева Д. А.  

 

ИСТОРИК OТЕЧЕСТВА....................................................................... 

 

154 

Жумагужина  Л.Г. 

РОЛЬ ШКОЛЬНОЙ БИБЛИОТЕКИ В ПРОПАГАНДЕ 

КРАЕВЕДЧЕСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ……………………………………….. 

 

 

162 

Жусупов Р. Б.  

 

М. ДУЛАТҰЛЫНЫҢ САЯСИ-ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІ.................... 

 

165 

Исимбаева С.Ф.  

 

И.П. ЩЕГОЛИХИН В ПАМЯТИ ЗЕМЛЯКОВ......................................... 

 

167 

Хусаинов Б.А.  

Ищанова Н.  

 

О ТРУДОВОМ ПОДВИГЕ ЗЕМЛЯКА ВО ИМЯ ПОБЕДЫ……………... 

 

 

169 

Қайыпбайева Б.Қ.  

 

ШОҚАН  УАЛИХАНОВТЫҢ ГЕОГРАФИЯЛЫҚ МҰРАСЫ.................... 

 

177 

Қалиева Ж.Қ. 

Байқадамова А. 

 

Ы.АЛТЫНСАРИН  ӘҢГІМЕЛЕРІНІҢ ТӘРБИЕЛІК МӘНІ..................... 

 

 

181 

Касымова А.С.  

СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКАЯ  ЖИЗНЬ КОСТАНАЙСКОГО 

КРАЯ ПО МАТЕРИАЛАМ МЕСТНОЙ ПЕРИОДИЧЕСКОЙ ПЕЧАТИ 

(1920-

1930 ГГ.)………………………………………………………………. 

 

 

 

184 

Кистнер Т.Д.  

 

 

ИЗ ЖИЗНИ ВЕТЕРАН А ТРУДА И СПОРТА АНИШКЕВИЧА 

СТАНИСЛАВА ВИКТОРОВИЧА…………………………………………... 

 

 

188 

Кудабаева М.У.  

 

ИЗ  СТРАНИЦ  ДЕЯТЕЛЬНОСТИ  МЕСТНОГО  КРАЕВЕДЕНИЯ…... 

 

192 

Легкий Д.М.  

 

НЕ ДАТЬ «КАНУТЬ В ЛЕТУ» ИСТОРИИ РОДНОГО КРАЯ. 

ИСТОРИЯ СОЗДАНИЯ КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ В 

КРАЕВЕДЧЕСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ………………………………………... 

 

 

 

196 

Малофеев А.И.   

Хохлова Е.П.  

 

ИСТОРИЯ ОБЛАСТИ – ЭТО СУДЬБЫ ЛЮДЕЙ……………………….. 

 

 

199 

Магзумова Ж.К.  

 

БАТЫР САРТАЙ АТАМЫЗДЫҢ ЕРЕН ЕҢБЕГІ................................... 

 

204 

Мусина Г.А. 

 

ТЫҢ ИГЕРУ ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ОРАЗАЛЫ ӘБІЛҰЛЫ 

ҚОЗЫБАЕВТЫҢ ИГІ ІСТЕРІ................................................................. 

 

 

206 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

441 

 

Макашева Н.Н.  

 

ИЗ ИСТОРИИ С. ЫРСАЙ  ЖИТИКАРИНСКОГО РАЙОНА 

КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ................................................................ 

 

 

208 

Мануленко В.В.  

 

ИЗ ИСТОРИИ ОДНОЙ РАЙОННОЙ ГАЗЕТЫ………………………….. 

 

209 

Мельникова Т.М.  

 

ТОПОНИМИКА РОДНОГО КРАЯ (ОКРЕСТНОСТИ Г. ЛИСАКОВСК  

И  П. ОКТЯБРЬСКИЙ)……………………………………………………… 

 

 

214 

Мунарбаева Б.Г 

Смородин В.В. 

 

РЕАЛИЗАЦИИ КРАЕВЕДЧЕСКОГО ПОДХОДА В ШКОЛЬНОМ  

ГЕОГРАФИЧЕСКОМ ОБРАЗОВАНИИ…………………………………… 

 

 

216 

Орунбаева Ш.А. 

ЛИСАКОВ ҚАЛАСЫ ТУРАЛЫ БІР СЫР…………………………………. 

219 

 

Попова Т.Г.  

 

ИЗ  ЖИЗНИ ТРОЯКОВА  В. А. ГЕРОЯ СОЦИАЛИСТИЧЕСКОГО 

ТРУДА………………………………………………………………………… 

 

 

222 

Рыщанова У.М.  

 

НАСЛЕДИЕ МАРИЯМ ХАКИМЖАНОВОЙ………………………………. 

 

224 

Рыщанова У.М.   

 

«ОНА ПРОДОЛЖАЕТ НАС ВДОХНОВЛЯТЬ»………………………….. 

 

229 

Рыщанова У.М.  

Амирхамзина Г.Х. 

 

ИБРАЙ АЛТЫНСАРИН – ВЫДАЮЩИЙСЯ ПРОСВЕТИТЕЛЬ  

КАЗАХСКОГО НАРОДА……………………………………………………. 

 

 

231 

Саметова Г.С.  

 

СОЦИОКУЛЬТУРНЫЙ ОБЛИК УЕЗДНЫХ ГОРОДОВ КАЗАХСТАНА 

В КОНЦЕ XIX - НАЧАЛЕ ХХ ВЕКА  (К ПОСТАНОВКЕ ПРОБЛЕМЫ).. 

 

 

238 

Стѐпина Н.В.  

 

ЛЮДИ ТРУДА САРЫКОЛЬСКОГО КРАЯ……………………………….. 

 

241 

Сулейманова Р.А.  

 

СЛОВО О ВЕЛИКОМ ЗЕМЛЯКЕ........................................................... 

 

245 

Тулегенова Ш.И.  

 

Ш.УӘЛИХАНОВ ЕҢБЕКТЕРІНІҢ ТАРИХИ МАҢЫЗЫ.......................... 

 

249 

Таран Н.И.  

Аманжолова А.Б.  

 

ИЗ ИСТОРИИ ДЕНИСОВСКОГО  РАЙОНА…………………………….. 

 

251 

Тәжікенова Ә.Р.  

 

ӚНЕР ӚРІНДЕ ЖАНҒАН ЖҰЛДЫЗ....................................................... 

 

256 

Умбетова Ж.Р.  

 

ОНОМАСТИЧЕСКАЯ ИСТОРИЯ ГОРОДА РУДНОГО  

В АРХИВНЫХ ИСТОЧНИКАХ…………………………………………….. 

 

 

259 

Уразымбетова Б.Б 

Ахметчина Т.А.  

 

ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ БАҚЫТЫНА ТУҒАН КӚРНЕКТІ ҒАЛЫМ............. 

 

262 

Утешов А.О.  

 

ЕР ЕСІМІ – ЕЛ ЕСІНДЕ......................................................................... 

 

265 

Штальман Е.С. 

КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА КАК ИНФОРМАЦИОННЫЙ 

РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ 

КРАЯ…………………………………………………………………………... 

 

 

 

266 

 

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ: ӨТКЕНІ, ҚАЗІРГІСІ, БОЛАШАҒЫ

 

КОСТАНАЙСКАЯ ОБЛАСТЬ: ПРОШЛОЕ, НАСТОЯЩЕЕ, БУДУЩЕЕ 

 

Абильдинова  Ж.И.  

 

ИБРАЙ АЛТЫНСАРИН И РАЗВИТИЕ ОБРАЗОВАНИЯ НА 

ТЕРРИТОРИИ АУЛИЕКОЛЬСКОГО РАЙОНА КОСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ  В КОНЦЕ XVIII – НАЧАЛЕ XIX ВЕКА ……………………… 

 

 

 

269 

Алибекова Н.М.  

Шолпанбаева А.  

 

ИЗ  ИСТОРИИ РАЗВИТАЯ  ЯЗЫКОВОЙ  КУЛЬТУРЫ   

В КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ……………………………………………. 

 

 

272 

Амрина А.А.  

 

МУЗЕЙНАЯ ПЕДАГОГИКА КАК ИННОВАЦИОННАЯ  

ОБРАЗОВАТЕЛЬНО-ВОСПИТАТЕЛЬНАЯ ТЕХНОЛОГИЯ................. 

 

 

273 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

442 

 

Баймолда Л. 

ҚОСТАНАЙ -  ҚҰТТЫ МЕКЕН……………………………………………... 

  

276 

Бегжанова  Г. К. 

 

ТҰҒЫРЫ БИІК ТУҒАН ӚЛКЕМ.............................................................. 

 

279 

Бейсембаева Н.Б.  

 

ТОБЫЛ  ЖАҒАСЫНДАҒЫ  МӘДЕНИ  ҚАЛА........................................ 

 

284 

Боранбаева К.Б. 

 

ИСТОРИЯ СТАНОВЛЕНИЯ ГОРОДА ЛИСАКОВСКА…………………. 

 

287 

Быкова Ю. А.  

 

ИЗ ИСТОРИИ КОЛЛЕКТИВИЗАЦИЯ В КУСТАНАЙСКОМ ОКРУГЕ:  

ИСТОРИЯ И СУДЬБЫ……………………………………………………… 

 

 

290 

Волошенко Н.И.  

 

О ПАТРИОТИЧЕСКОМ ВОСПИТАНИИ МОЛОДЕЖИ………………… 

 

295 

Гардер С.П.  

 

ИЗ ИСТОРИИ ОДНОЙ СЕМЬИ…………………………………………… 

 

297 

Гершун В.И.  

 

ПРОШЛОЕ, НАСТОЯЩЕЕ И БУДУЩЕЕ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА 

КОСТАНАЙСКОЙ   ОБЛАСТИ…………………………………………….. 

 

 

298 

Джумабаева З.Е.  

 

ЗАМЕТНЫЙ ЧЕЛОВЕК УШЕЛ С ЗЕМЛИ………………………………… 

 

302 

Евтюшина Л.Г. 

 

 

ИСТОРИЯ СЕЛА БОСКОЛЬ……………………………………………….. 

 

306 

Елеусизова Д.К.  

 

ИСТОРИЧЕСКИЕ ЭТАПЫ ФОРМИРОВАНИЯ  ПОЛИЯЗЫЧНОГО 

 

НАСЕЛЕНИЯ КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ……………………………. 

 

 

309 

Ералина А.Е.  

 

ИСТОРИЯ СТАНОВЛЕНИЯ И РАЗВИТИЯ ФАБРИКИ «БОЛЬШЕ-

ВИЧКА» В  КУСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ  В ГОДЫ ВЕЛИКОЙ 

ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ НА ОСНОВЕ ДОКУМЕНТОВ ГОСУ-

ДАРСТВЕННОГО АРХИВА КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ……………. 

 

 

 

 

312 

Ералина А.Е. 

 

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ТЫҢ ЖӘНЕ ТЫҢАЙҒАН ЖЕРЛЕРДІ 

ИГЕРУ...................................................................................................... 

 

 

315 

Ерменбаева Г.К.  

 

КУЛЬТУРНО-ПРОСВЕТИТЕЛЬСКАЯ РАБОТА В КОСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ В 30-Х ГОДАХ ХХ ВЕКА (ПО МАТЕРИАЛАМ ГАЗЕТЫ 

«БОЛЬШЕВИКТІК ЖОЛ»)....................................................................... 

 

 

 

319 

Есімхан Г.Е.  

 

МЕМЛЕКЕТТІК  ҚЫЗМЕТТЕР  КӚРСЕТУ САПАСЫН БАҒАЛАУ.........  

 

322 

Есімхан Г.Е.  

 

ҚР КӚРСЕТІЛЕТІН МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТЕР КӚРСЕТКІШТЕ-

РІНЕ ТАЛДАУ......................................................................................... 

 

 

325 

Жақып Қ.Х.  

 

АЛАШТЫҢ АРДАҚТЫ АЗАМАТЫ СӘРКЕНҰЛЫ КӘКІМЖАН  

ТУРАЛЫ КЕЙБІР ТАРИХИ ДЕРЕКТЕР................................................. 

 

 

328 

Жантогулова Г.К.  

 

 

АМАНГЕЛЬДЫ ИСАКОВ И ОСВОЕНИЕ ЦЕЛИННЫХ И ЗАЛЕЖНЫХ 

ЗЕМЕЛЬ В КАРАСУСКОМ РАЙОНЕ……………………………………... 

 

 

330 

Жиентаев С М.  

 

КОСТАНАЙ-ТОРГАЙ ТӚҢІРЕГІНДЕГІ НАРЫҚТЫҚ 

ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ТАРИХИ ГЕНЕЗИСІ............................................. 

 

 

333 

Жұқмағұлова Ж.Д.  

 

БҮГІНГІ  АРАЙЛАНҒАН  ҚОСТАНАЙ  ШАҺАРЫМ................................ 

 

338 

Зекрист Р.И.  

Федотов А.А. 

 

КОСТАНАЙСКАЯ ОБЛАСТЬ В СВЕТЕ ИДЕИ ЕВРАЗИЙСТВА: ОТ 

ЗВЕРИНОГО СТИЛЯ СКИФОВ К СВЕРХЦИВИЛИЗАЦИИ…………… 

 

 

342 

Зима М.Г.  

Сарсенова К.  

 

О РАЗВИТИИ КАЗАХСКОГО ЯЗЫКА В КОСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ……………………………………………………………………..  

 

 

346 

Ислямова Н. М. 

 

XIX  - 

XX ҒАСЫРЛАР АЯСЫНДА ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫНДА  

ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫ..........   

 

 

 

348 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

443 

 

Клышева А.М.  

Митюшкина А. 

 

ИЗ ИСТОРИИ  НЕМЕЦКОЙ ДИАСПОРЫ В КОСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ…………………………………………………………………….. 

 

349 

Колдыбаев С.А.  

 

ФИЛОСОФСКО-КУЛЬТОРОЛОГИЧЕСКИЕ  ОСНОВЫ ИДЕЙ 

«МӘҢГІЛІК-ЕЛ»……………………………………………………………… 

 

 

352 

Колдыбаева С.С.  

 

К ПРОБЛЕМЕ ВОЗНИКНОВЕНИЯ КОЧЕВОГО ГОСУДАРСТВА 

КАЗАХОВ……………………………………………………………………... 

 

 

358 

Құрымбаева Э.Е.  

 

ТОРҒАЙ БОКСИТ КЕНДЕР БАСҚАРМАСЫНА 60 ЖЫЛ……………… 

 

360 

Легкий Д.М.  

 

 

«ПОДТВЕРЖДЕНИЕ ПРИБЫТИЯ К НАПРАВЛЕНИЮ №…» 

СЛОВО О ПЕРВЫХ РУКОВОДИТЕЛЯХ КОСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ…………………………………………………………………….. 

 

 

 

363 

Мирошник М.С.  

 

ИСТОРИЯ И ТОПОНИМИКА АЛТЫНСАРИНСКОГО РАЙОНА И 

СЕЛА СВЕРДЛОВКА………………………………………………………... 

 

 

366 

Мурзакулова  А.К.  

 

ЛИСАКОВСК - ДИАЛОГ ПРОШЛОГО С НАСТОЯЩИМ………………. 

 

371 

Мусина Г.А.  

 

ТУҒАН ЖЕРІМ – АЛТЫН БЕСІГІМ (ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ  

МЕҢДІҚАРА АУДАНЫНДАҒЫ ЖАПАЛАҚ АУЫЛЫНЫҢ ШЫҒУ 

ТАРИХЫ)................................................................................................ 

 

 

 

373 

Мухаметчина С.Х.  

 

ИЗ  ИСТОРИИ КАРАБАЛЫКСКОЙ  СХОС И ЕЁ ГЕРОЕВ……………. 

 

376 

Нурсеитов Б.Н.  

 

 

ПОЛОЖЕНИЕ  ЭВАКУИРОВАННОГО  НАСЕЛЕНИЯ И  СПЕЦПЕ-

РЕСЕЛЕНЦЕВ НА ТЕРРИТОРИИ КУСТАНАЙСКОЙ  ОБЛАСТИ   В 

ГОДЫ ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ…………………………. 

      

 

 

377 

 

Нурсеитов Б.Н.  

 

СОСТОЯНИЕ ДУХОВНОЙ ЖИЗНИ ЖИТЕЛЕЙ КУСТАНАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ В 1936-39 ГГ. ПО МАТЕРИАЛАМ ГОСУДАРСТВЕННОГО 

АРХИВА  КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ………………………………….. 

 

 

 

381 

Нурсеитова А.К.  

 

ИЗ ИСТОРИИ ЯЗЫКОВОГО ОБРАЗОВАНИЯ В СИСТЕМЕ ШКОЛ 

КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ……………………………………………… 

 

 

383 

Нурушева Г.К. 

 

ОБОСТРЕНИЕ ЗЕМЕЛЬНОГО ВОПРОСА В ТУРГАЙСКОЙ 

ОБЛАСТИ ВО ВТОРОЙ ПОЛОВИНЕ XIX –НАЧАЛА ХХ ВВ………….. 

 

 

386 

Олжагулова Э.Б.  

 

БАТЫР БАБА - АМАНКЕЛДІ ИМАНОВ................................................. 

 

388 

Попова Т.Г.  

 

ИЗ  СТРАНИЦ  ЖИЗНИ ТРОЯКОВА В.А.,  ГЕРОЯ СОЦИАЛИСТИ-

ЧЕСКОГО ТРУДА»………………………………………………………….. 

 

 

393 

Тлеубаева А.У.  

 

СЛОВО О ПЕРВОМ ДИРЕКТОРЕ ССГОКа……………………………... 

 

395 

Тӛлеуова А.Қ.   

 

ЕГІН АЛҚАБЫНА ДЕГЕН СҮЙІСПЕНШІЛІК СТРАНИЦЫ ИСТОРИИ 

ТОГУЗАКСКОЙ ЖЕЛЕЗНОЙ ДОРОГИ…………………………………... 

 

 

398 

Усенко Г.В.   

 

СТРАНИЦЫ ИСТОРИИ ТОГУЗАКСКОЙ  ЖЕЛЕЗНОЙ ДОРОГИ........  400 

Шайхисламова Ж.Ә.  

 

ҚОСТАНАЙ  ОБЛЫСЫНЫҢ ТАРИХЫ.................................................. 

 

402 

Шалгимбекова К.С.  

 

О ПРОЦЕССАХ  ЭТНОКУЛЬТУРНОГО ФОРМИРОВАНИЯ 

ПОЛИЯЗЫЧНОГО НАСЕЛЕНИЯ СЕВЕРНОГО КАЗАХСТАНА  

(НА ПРИМЕРЕ КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ)………………………….. 

 

 

 

404 

 

Якубовская Н.В.  

 

ИСТОРИЯ СЕЛА  ЕЛИЗАВЕТИНКИ ТАРАНОВСКОГО РАЙОНА В 

ФОРМИРОВАНИИ КАЗАХСТАНСКОГО ПАТРИОТИЗМА……………. 

 

 

 

 

406 

МАЗМҰНЫ   -   СОДЕРЖАНИЕ 

444 

 

Калкабаева А.Е.  

 

СУЩНОСТЬ И  ЭФФЕКТИВНОСТЬ МАРКЕТИНГОВЫХ 

КОММУНИКАЦИЙ…………………………………………………………… 

 

 

412 

Сарманова Ф.Т.  

 

БІЗ ҮШІН – ҮЛКЕН ҒҰЛАМА.................................................................. 

 

415 

 

ТОБЫЛ-ТОРҒАЙ  АЙМАҒЫНЫҢ  ДӘСТҮРЛІ  МӘДЕНИЕТІ: ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ САҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

ТРАДИЦИОННАЯ КУЛЬТУРА ТОБОЛО-ТОРГАЙСКОГО РЕГИОНА:ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И СОХРАНЕНИЯ 

 

Әбсадықов А.А.  

 

САЯХАТШЫ  И.ФАЛЬК ІЗІМЕН НЕМЕСЕ ТОБЫЛ ДАЛАЛЫҚ 

ЭКСПЕДИЦИЯСЫ.................................................................................. 

 

 

417 

Ералина А.Е. 

 

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСТЫҚ МҰРАЖАЙ ТАРИХЫНАН............................. 

 

420 

Нурсеитов Б.Н.  

 

 

ПОЛОЖЕНИЕ С ОБЕСПЕЧЕНИЕМ ХУДОЖЕСТВЕННОЙ ЛИТЕРА-

ТУРЫ В КУСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ  В 1936-39 ГГ…………………... 

 

423 

Нурушева Г.К.  

 

СКЛАДЫВАНИЕ ХОЗЯЙСТВ, КУЛЬТУРНЫХ СВЯЗЕЙ КАЗАХС-

КОГО НАСЕЛЕНИЯ И ПЕРЕСЕЛЕНЧЕСКОГО КРЕСТЬЯНСТВА В 

ТУРГАЙСКОЙ ОБЛАСТИ ВО ВТОРОЙ ПОЛОВИНЕ XIX – НАЧАЛЕ 

ХХ ВВ………………………………………………………………………….. 

 

 

 

 

426 

Саналиев Ғ.Е.  

 

ҚОСТАНАЙДА  ЖАСАҚТАЛҒАН  ӘСКЕРИ  ҚҰРАМАЛАР  ЖӘНЕ 

ОЛАРДЫҢ ҰЛЫ  ЖЕҢІСКЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ.........................................                                                                     

 

 

430 

Шаматова Б.А.  

 

А.БАЙТҰРСЫНОВ – ҚАЗАҚ ТІЛ БІЛІМІНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫ........... 

 

434 

 

 

 

                               

 

 

 

             

ТРЕБОВАНИЯ К СТАТЬЯМ 

 

Статьи, направляемые для публикации  в сборнике  должны соответствовать условиям и быть 

оформлены в соответствии с требованиями, предъявляемыми редакционным советом: 

   

- 

краткая аннотация (резюме) на языке статьи; 

 

- 

сведения об авторе (авторах); 

  

- 

рукопись статьи объемом до10 страниц, подписанная автором (авторами); 

 

- 

электронная версия статьи. 

 

  

 

                                                

ТРЕБОВАНИЯ  К  ОФОРМЛЕНИЮ ТЕКСТА  СТАТЬИ: 

 

 

- 

текст  в  формате  doc  (Microsoft  Word).  Формат  листа  А4  (297х210  мм.).  Все  поля  –  2  см. 

Страницы  в  электронной  версии  не  нумеруются,  нумерация  страниц  только  на  бумажном  носителе. 

Шрифт: Arial. Размер символа – 10 pt. Текст должен быть отформатирован по ширине без переносов, 

отступ  в  начале  абзаца  –  1  см.  Межстрочный  интервал  –  одинарный.  Заголовок  статьи  форма-

тируется по центру. В тексте статьи не должна использоваться автоматическая нумерация; 

  

- 

заголовок  статьи  (прописными  буквами,  полужирным  шрифтом).  Ниже  заголовка 

 

(курсивом, обычным шрифтом) указываются фамилия автора, инициалы имени и отчества автора, 

его  ученая  степень,  звание,  место  работы  (должность,  название  предприятия,  организации, 

учреждения).  Если  статья  подготовлена  несколькими  авторами,  их  данные  указываются  в  порядке 

значимости вклада каждого автора в статью; 

 

- 

набранная  курсивом  аннотация  располагается  перед  текстом  статьи  после  указания 

организации, в которой работает (-ют) автор (-ы). Объем аннотации – не более 6-7 строк; 

  

- 

список использованных при подготовке статьи информационных источников располагается в 

конце  статьи.  Перечисление  источников  дается  в  порядке  ссылок  на  них  в  статье.  Номер  ссылки  в 

тексте статьи оформляется в квадратных скобках, например – [1, с.13]. 

 

 

Журнал А. Байтұрсынов атындағы Қостанай 

Журнал набран и сверстан в отделе науки и 

мемлекеттік университетінің ғылым және 

послевузовского образования Костанайского 

жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру 

бөлімінде 

государственного университета 

теріліп, беттелді 

им. А.Байтурсынова 

Корректор: 

Корректор: 

Иргизбаева Қ.Б. 

Иргизбаева К.Б. 

Компьютерлік беттеу: 

Компьютерная верстка: 

Байтенова Д.К. 

Байтенова Д.К. 

Мекен-жайымыз: 

Наш адрес: 

110000, Қостанай қ., Байтұрсынов көш. 47, 305 

каб. 

110000, г. Костанай, ул. Байтурсынова 47,  

каб. 305. 

Тел/факс: 8 (7142) 51-16-64 

Тел/факс: 8 (7142) 51-16-64 

Е-mail: nauka_ksu@mail.ru 

Е-mail: nauka_ksu@mail.ru 

сәуір 2016 ж. басуға берілді. 

Подписано в печать апрель 2016г. 

Пішімі 60*84/18 

Формат 60*84/18 

Таралымы 300 

Тираж  экз. 300 

Тапсырыс № 8590 

Заказ № 8590 

А. Байтұрсынов атындағы 

Отпечатано в типографии 

Қостанай мемлекеттік университетінің 

Костанайского государственного университета 

типографиясында басылған 

им.А.Байтурсынова 

останай қ., Байтұрсынов көш. 47 

г. Костанай, ул. Байтурсынова, 47