Әзілхан Нұршайықов

Sauap.org
145 
Ол – тек қана Меңтайдың махаббаты. 
Рақат – соның кеудесі, гүл – мінезі, 
От – ӛзіңе тура кӛз тіккен кезі. 
Дүниедегі ең тәтті – соның ерні, 
Дәмі қайтып, ешқашан етпес мезі. 
Маржан, жақұт дейтіндер – соның тісі, 
Кӛз тартар әдеппенен қылған ісі, 
Бір ауыз айтқан сӛзі жанды ерітіп, 
Мас болар ақ дидарын кӛрген кісі. 
Тигенде қолым оның білегіне – 
Жеткендей болдым барлық тілегіме. 
Басыма бақыт орнап ӛмірдегі, 
Бар шаттық құйылды кеп жүрегіме. 
Қайтер ем егер Меңтай құшақтатса, 
Жарқырап, күнше күліп, таң боп атса?! 
Сүйгізіп тағы да бір ақ тамақтан, 
Ӛң беріп жылы шырай жауап қатса?!
Бәрі аз бағасына барша санның, 
Тәж, тағы, мал мен мүлкі патша, ханның, 
– Меңтайды мәңгі құшып сүйетұғын 
Бар екен не арманы жігіт жанның?! 
* * * 
Дҽптерді ҿзіне қайтарып берейін деп, алпыс екінші бҿлмеге барсам, 
Меңтай бҥгін тҥстен кейінгі поезбен каникулға ауылына қайтпақ боп 
ҽзірленуде екен.
Кітаптарын текшелеп буып қойыпты. Ҥстел ҥстінде, аузы жайындай 
ашылып қара чемодан жатыр. Қанипа, Майра, Ақанас, Назилҽш, Зайкҥл бҽрі 
сонда жиналған, жапырласып жҥк жинасып жҥр. 
– Ҿй, сен қайда жҥрсің? – деді Зайкҥл мені кҿре салып, жҥк салатын 
кенепке тығыздап жатқан Меңтайдың кҿрпе-жастығын тастай беріп. – Аузын 
тҥймелеп, бу мына қызыл кҿрпені. 
Мен қолымдағы дҽптерді Меңтайға қайырып ҥлгіргенше, Зайкҥл ағаш 
тҧтқалы, жҥк буатын екі айыр брезент белбеуді менің мойныма салып кеп 
жіберіп, бҧйдалап алған тайлағындай елпеңдетіп, жҥгі жиналған жалаңаш 
тҿсекке қарай жетелей кеп жҿнелді. 
– Қойсаңшы, Зайкҥл, – деп қыздар ду кҥлісіп жатыр. 
– Е, не қоятыны бар. «Қызыл кҿрпе» деп таңдайы тақылдағанда сондай, 
бусын қызыл кҿрпесін. 
Мен бҧрылып, қолымдағы дҽптерді Меңтайға ҧсындым. 
– Ҽ, менің дҽптерім бе? – деп Меңтай оны маған бергенін мҥлде ҧмытып 
кеткен сияқтанып, жайлап қолына алды да, бетін ашпастан ашық жатқан 
чемоданның ішіне тастай салды. Мен біреу-міреу дҽптерді ақтарып, ондағы 
менің ҿлеңсымағымды кҿріп қояр ма екен деп қорыққан едім. Асығыс 

Sauap.org
146 
болғандықтан ба, ҽйтеуір, ешкім оған назар аудармады. Лезде ол Меңтайдың 
чемоданға салған басқа заттарының астында қалды. 
Зайкҥлдің басшылығы, Майраның кҿмегімен мен Меңтайдың кҿрпе-
жастығын, қысқы пальтосын кенепке жайғастырдым. 
– Сенің осы жалқаулығың-ай, Зайкҥл, – деді Меңтай қасымызға келіп, –
ағайды ҽуре қылмай, ҿзің-ақ буа салмайтын ба едің? 
– Ербол тҧрғанда мен неге буамын? – деді Зайкҥл. – Жігіт деген қыздың 
кҿк есегі емес пе, тҽйірі. Қыздардың жҥгін кҿтеріп, жҧмысын тындырғанды 
бақыт деп білуі керек бҧлар. –
Осылай деп Зайкҥл қыздарды ду кҥлдіріп алды да, сҿзін қайта жалғады. 
– Оның ҥстіне мен бҧған жақсылық жасап тҧрмын,– деп иегімен мені нҧсқап,
Меңтайға бҧрылды. –
Сенің етіңе тиген кҿрпені қолына ҧстаттым, сенің иісің сіңген заттарды 
мҧрнына иіскеттім. Бҧдан артық не керек жігітке! Ербол, солай ма? - Зайкҥл 
мені иығымнан нҧқыды. Мен терлеп-тепшіп, кҥліп, басымды изедім. 
– Тҥу, Зайкҥл, сен де жоқты айтады екенсің, – деп Меңтай қып-қызыл 
боп, теріс айналып кетті. Қыздар сылқ-сылқ кҥлісіп, тҿмен қарасты. 
Зайкҥлдің сҿзінен бе, қыздардың кҥлкісінен бе, кҥннің ыстықтығынан 
ба, ҽлде шынында да, Меңтайдың заттарына қолым тиген соң елжіреп, 
есеңгіредім бе, ҽйтеуір, маңдайым, ҿне бойым жіпсіп, лезде арқамды тер 
жауып кетті. Қалың солдат гимнастеркасы оны сырт кҿзге кҿрсетпегенімен, 
соған ерегесіп, қасақана, қыздар кҿрсін дегендей, екі самайымнан жарыса 
домалаған қос моншақ еңкейіп жҧмыс істеп жатқан менің мҧрныма қарай 
жылжыды. Мҧны қыздар кҿрмесе екен деп, мҿңкитін асаудай мойнымды 
ішіме алып, одан сайын бҧға тҥстім. Дес берісі, осы сҽтте біреу дҥбірлете 
жҥгіріп келіп, сартылдата бҿлменің есігін қақты да, жҧрттың бҽрінің назары 
солай қарай ауды. Ол тҥнде қаладағы жақындарының ҥйіне қонып, қыздарды 
шығарып сала алмай қалып қойдым ба деп желпеңдеп келген Жомартбек 
екен. Қыздар жапырласып оған бҧрылып кеткенде мен ҧрланып, 
гимнастеркамның жеңімен екі самайымды, маңдайымды сҥрттім. Содан соң 
жҥк қаптың екіжақ басын буып, тығыздап белбеуін тарттым. 
Қыздардың кейбіреуі қолдарына бір-бір бума ҧстап, буылған жҥкті мен, 
чемоданды Жомартбек кҿтеріп, ҽзіл-кҥлкімен жатақхана дҽлізін басымызға 
кҿтеріп, кҿшеге шықтық. 
Есік алдында Жомартбек екі қолыма тең болсын деп мен кҿтеріп келе 
жатқан жҥкке ҧмсынып еді, Қанипа қолын қылыштай сермеп кеп қалды. 
– Жоқ, болмайды, мҧны тек Ербол ғана алып жҥруі керек. 
– Неге? – деді Жомартбек апалақтап. 
– Себебі бар. Солай ғой, Зайкҥл. 
– Солай, солай! - деп Зайкҥл Жомартбек екеуміздің ортамызға кимелеп 
кіріп, арамызды алшақтатып жіберді. 
Ерігіп келе жатқан жҧртқа бҧл да езу жидырмас кҥлкі болды. Қойшы, не 
керек, аттап басқанымыз ҽзіл, қит еткен қимылымыз кҥлкі болып, жатақхана 
жанынан ҿтетін трамвай жолына жеттік. Никольск шіркеуінің тҥбіндегі кҿк 

Sauap.org
147 
базардың қасынан базардан шыққан жҧртпен таласа-тармаса екінші 
трамвайға отырып, оның ішін жҽне кҥлкіге толтырып, екінші Алматы 
вокзалына келдік. Вокзал басын кернеген кілең студенттер екен. Біз перронға 
шығып, бірінші жолда тҧрған қабырғаларында «Алматы–Новосибирск» деген 
жазулары бар вагондарға жақындадық. Бҧл поезбен Меңтай, Майра, Сақила 
аттанбақ. 
Олардың жҥгін вагонға жайғастырып, жерге тҥстік те, алқа-қотан тҧра 
қалып, ҽнге кірістік. Ҽнді Жомартбек бастады. 
Аққҧмның бір қызы бар Іңкҽр атты. 
Сҿзі бар алуан, шекер, балдан тҽтті... 
– Бҽсе, – деп сықылықтай кҥлді Зайкҥл. – Жомартбек «Аққҧмды» 
айтатын шығар деп едім, тура содан бастады. Енді оны поезд жҥргенше 
созады бҧл. 
Жомартбек ҿзіне қарап кҥліп, бірдеңе деп тҧрған Зайкҥлге басын изеді 
де, ҽнін тоқтатпай жалғастыра берді. 

жүктеу/скачать 1,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: