Дәрінің рецепторларға таңдамалы сезімталдығы білдіреді:
1) ДЗ рецептормен байланыса алса, яғни оған деген аффинитеті немесе туыстығы бар болып келеді.
2) ДЗ рецептормен байланысқаннан кейін әсерін көрсете алады. Бұл қабілеті дәрілік заттың ішкі белсенділігі (рецепторды қоздыру қабілеті)болып табылады.Осыған байланысты, бір арнайы рецепторға әсер ететін ДЗ әртүрлі әсерлер көрсетуі мүмкін және олар төмендегідей бөлінеді:
Агонистер (миметиктер) - ДЗ рецепторлардың функциялық қызметтерін жоғарылататын немесе тікелей қоздыратын әсерлері. ДЗ-ның екі сипаттамасыболады (аффинитет және ішкі белсенділік).
Антагонистер (блокаторлар) - ДЗ рецепторлармен байланыса алатын қабілеті бар (аффинитеті бар), бірақ функциялық қызметтерін жоғарылатпайды (ішкі белсенділігі жоқ). Олар рецепторлардың блокадасын тудырады.
Жартылай агонистер немесе агонист-антагонист, ДЗ агонистке ұқсас немесе одан әлсіз рецепторға аффинитеті бар, бірақ айқын көрінбейтін ішкібелсенділік қабілеті болады. Олардың негізгі фармакологиялық әсерлері айқын емес, немесе барлық әсерлері белгілі бір дәрежеде көрінбейді.
8) Дәрілік препараттардың өзара әрекеттесуі. Дәрілік заттардың фармакокинетикалық, фармакодинамикалық және фармацевтикалық өзара әрекеттесуіне мысалдар келтіріңіз.
Дәрілік препарат-бұл аурудың алдын-алу, диагностикалау, емдеу үшін қолданылатын дәрілік зат.
ДЗ өзара әрекеттесу түрлері:
Фармацевтикалық (Адам ағзасынан тыс)
Бір шприцте немесе енгізу орнында дәрілік заттарды араластыру кезінде реакцияның физикалық-химиялық (фармацевтикалық) пайда болуы.
Фармакологиялық (адам ағзасында)
* Фармакодинамикалық-әсер ету механизмі немесе фармакологиялық әсерлер деңгейінде.
* Фармакокинетикалық-дәрілердің сіңу деңгейінде, плазма ақуыздарымен байланысты бір-бірін ығыстыру, биотрансформацияның өзгеруі және өт немесе несеппен дәрілерді шығару жылдамдығы және т. б.
Достарыңызбен бөлісу: |
