17.Медицинада және денсаулық сақтауда «көлденең» зерттеулерді қолдану. Көлденең зерттеу-белгілі бір уақытта белгілі бір популяциядағы аурулар (немесе денсаулыққа қатысты өзге де белгілер) мен басқа да айнымалылардың арасындағы қатынасты зерттеу. Жалпы уақытқа байланысты зерттеулер екіге бөлінеді: 1)көлденең зерттеу 2)ұзыннан ұзақ зерттеу. Соның ішінде біздің тоқталатынымыз – көлденең зерттеу.
Көлденең зерттеу – обьект бір кезеңде бір ақ рет зерттеледі. Ол – белгілі бір кезеңдегі аурудың таралуын қарастыратын зерттеу. Артықшылықтары:
-көп уақыт алмайды-қауіп факторларын анықтауға бағытталған бірінші қадам
Кемшіліктері:
-барлық уақытта сенімді, нақты емес
-аурудың себебі жайында дұрыс түсініктеме бере алмайды
-диагноз жайындағы сұраққа жауап ретінде жақсы келедіАурудың болуы немесе болмауы және басқа белгілердің болуы немесе болмауы (немесе егер олар сандық болса, олардың көріну дәрежесі) популяцияның әрбір мүшесінде немесе бір уақытта репрезентативті таңдауда анықталады. Ауыспалы және ауру арасындағы арақатынас популяцияның әртүрлі кіші топтарындағы аурудың таралу терминдерінде, ауыспалы немесе жоқ болуына (немесе деңгейіне) байланысты және науқастарда және ауру жоқ адамдарда ауыспалы немесе жоқ болуына (немесе деңгейіне) байланысты зерделенуі мүмкін. Аурудың басымдылығы анықталады, бірақ оқиға емес. Себебі мен салдарларын ажыратуға мүмкіндік беретін оқиғалардың уақытша реттілігі аурудың көлденең зерттеуінде әрдайым анықталмайды.Көлденең зерттеу-белгілі бір уақытта белгілі бір популяциядағы аурулар (немесе денсаулыққа қатысты өзге де белгілер) мен басқа да айнымалылардың арасындағы қатынасты зерттеу. Аурудың болуы немесе болмауы және басқа белгілердің болуы немесе болмауы (немесе егер олар сандық болса, олардың көріну дәрежесі) популяцияның әрбір мүшесінде немесе бір уақытта репрезентативті таңдауда анықталады. Ауыспалы және ауру арасындағы арақатынас популяцияның әртүрлі кіші топтарындағы аурудың таралу терминдерінде, ауыспалы немесе жоқ болуына (немесе деңгейіне) байланысты және науқастарда және ауру жоқ адамдарда ауыспалы немесе жоқ болуына (немесе деңгейіне) байланысты зерделенуі мүмкін. Аурудың басымдылығы анықталады, бірақ оқиға емес. Себебі мен салдарларын ажыратуға мүмкіндік беретін оқиғалардың уақытша реттілігі аурудың көлденең зерттеуінде әрдайым анықталмайды.