Электромагниттік индукция деп, магнит ағынының өзгеруі кезіндегі тұйық контурда токтың пайда болу құбылысын атайды

Сайып келгенде, бөлшек шеңбер бойымен қозғалады. Радиус (R) пен айналу периоды (Т) келесі формулалармен анықталады

R = mv/Bq; Т = 2m/Bq.

Оң және теріс бөлшектердің айналу бағыты қарама-қарсы.

2-мысал. Өткізгіш жіңішке сымға горизонталь ілінген, оған ток беріледі. Магнит өрісі өткізгішке горизонталь перпендикуляр бағытталған. Токты қосқан кезде не байқалады? — Ампер күші берілген жағдайда вертикаль жоғары немесе вертикаль төмен бағытталады. Сымдардың кернеуі сәйкесінше кемиді немесе артады.

9.4-есеп. Біртекті магнит өрісінде ауданы S = 50 см² орам орналасқан. Орам жазықтығына перпендикуляр магнит өрісінің бағытымен  = 60^о бұрыш жасайды. Магнит өрісінің индукциясы В = 0,2 Тл. Орамды өріске қосқаннан кейінгі t = 0,02 с. ішінде пайда болатын индукция ЭҚК-нің Е шамасын табыңыз.

Шешуі

Е = Ф/t = BScos /t = 0,025 В = 25 мВ

Жауабы: Е = 25 мВ.

9.5-есеп. Катушка орналасқан магнит өрісі оның осінің бойымен бағытталған және t = 0,01 с ішінде артады. Осы кезде катушкада Е = 200В ЭҚК пайда болады. Егер катушкада n = 2000 орам бар болса, ондағы бір орамнан кейінгі магнит ағынының өзгерісін Ф анықтаңыз.

Шешуі

Ф = 10^–3 Вб = 1 мВб.

Жауабы: Ф = 10^–3 Вб = 1 мВб.

9.6-есеп. Біртекті магнит өрісінде күш сызықтарына перпендикуляр орналасқан, ауданы S = 10 см² жазық орам орналасқан. Орамның кедергісі R = 0,01 Ом. Егер өріс 2 Тл/с жылдамдықпен артатын болса, орамда қандай ток пайда болады?

Шешуі

Ауыстыру жасау қажет S = 10 см² = 1010^-4 м². Сонымен қатар, өріс жылдамдығының артуын стандарт символдарға ауыстырамыз: В = 2 Тл, t = 1 с.

Е = Ф/t; I = E/R = Ф/tR.

Ф = BS  Ф = BS  I = BS/tR = 0,2 А.

Жауабы: I = 0,2 А.

Ү Қорытындылау
Сұрақ-жауап:

Магнит өрісіндегі тогы бар өткізгішке әсер ететін күшке арналған Ампер заңы
Ампер күшінің бағытын анықтауға арналған сол қол ережесі
Магнит өрісінде қозғалатын зарядқа әсер ететін Лоренц күші
Электромагниттік индукция құбылысы
Магниттік ағын

ҮІ Үйге тапсырма Р.Башарұлы, Г. Байжасарова, «Физика11» 48-53 бет

Құрастырған Разработал ТОО «Медеу Консалтинг»

Келісілді Согласовал Қолы Подпись

Бекітті Утвердил Қолы Подпись

жүктеу/скачать 112,04 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: