2. Анықтама. Тік бұрышты үшбұрышты оның қатеті арқылы өтетін осінен айналдырғанда пайда болған фигура конус деп аталды.
173-сурет
Осылайша айналдырғанда гипетенуза мен айналу осінде жатпайтын қатеттен тұратын сынық құрайтын фигура конус беті деп аталады.
173-сурет пайдаланып, конустың табаны, бүйір беті, биіктігі және жасаушысы деген ұғымдардың мағынасын анықтауға болады.
174-сурет
Конустың бүйір бетінің жазбасы дөңгелек сектор болады (174-сурет). Бұл жазбаның ауданы конустың бүйір бетінің ауданын береді. Ол -ге тең, яғни мұндағы -конус жасаушысының ұзындығы.
Конустың толық беті жазбасының ауданы (175-сурет) конустың толық бетінің ауданына тең:
175-сурет 176-сурет 177-сурет 178-сурет
176-суретте қиық конус кескінделген. Бұл – конустың табанымен және табан жазықтығына параллель қимасымен шектелген бөлігі. Қиық қонустың жасаушысы мен биіктігі (175 және 176-суреттерде және ) толық конустың жасаушысы мен биіктігінің сәйкес бөліктері болып табылады.
Қиық конусты шығарып алу үшін тең бүйірлі трапецияны оның симметрия осінен айналдыруға болады (177-сурет). Бұл трапецияның шекарасын айналдырғанда қиық қонустың беті шығады.
178-суретте қиық қонус бетінің жазбасы кескінделген. Қиық конустың бүйір және толық беттерінің аудандары ретінде осы беттердің жазбаларының аудандары алынады.
Достарыңызбен бөлісу: |