Г. Лихтенберг



бет4/9
Дата28.01.2018
өлшемі1,32 Mb.
#35331
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Бақылаулар таблицасы.

Дене

Зат тығыздығы

Дене бата ма, әлде жүзе ме?

Су

Тұз ерітіндісі

Ағаш өзекше

520







Металл өзекше

7800







Картоп

670






32.а)Егер_______________________________________________________________

____________________________________________________дене сұйыққа батады.
б).Егер __________________________________________________________________

________________________________________дене тепе – теңдік қалпын сақтайды.


с)Егер _____________________________________________________________

____________________________________________ дене сұйық бетіне көтеріледі.


33.Жанып жатқан керосинді өшіруге бола ма?

Жауабын түсіндір. _______________________________________________________

_____________________________________________________________________
34. Қандай суда жүзу жеңіл - өзенде ме, теңізде ме?

Жауабын түіндір. ________________________________________________________

_____________________________________________________________________
35. Анықтаманы толықтыр: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ беттік керілу күші деп аталады.
36. Жұғатын сұйықты жұқпайтын сұйықтан қалай ажыратуға болады?

Жауабы:___________________________________________________________________________________________________________________________________


37. а)Қылтүтіктік құбылыстар деп _________________________________________

________________________________________________________________атаймыз.

б)Сұйықтың қылтүтіктік көтерілу биіктігі формуласымен анықталады.
Жұмыс. Қуат. Энергия.

1.Механикалық жұмыс деп _______________________________________________

_____________________________________________________________ атаймыз.
2.Механикалық жұмыс мына формуламен анықталады:

3.Жұмыстың өлшем бірлігі_____________________________ белгіленеді.


4.Жұмыстың өлшем бірліктері арасындағы қатынасты жаз.

1 кДж=___________ Дж

1 мДж=___________ Дж

0,1 МДж=_________ Дж


5.Массасы 220 кг құлан жүгірмей-ақ 1,5 м биіктікке секіре алады. Ол қандай жұмыс істейді?
6.Жұмысшы құмы бар арбаны 100 Н күшпен итереді. Арбаны 20 м жерге ауыстырғанда ол қандай жұмыс атқарады?
7.500 кПа-ға тең будың қысымымен, бу машинасының поршені 0,4 м-ге ығысты. Поршень ауданы 300 см2 –қа тең. Будың жұмысын есепте.
8.Сұрақтарға жауап беру арқылы таблицаны толтыр.



Сұрақ

Жауабы

Дұрыс жауабы

1

Қуаттың қай анықтамасы дұрыс?

А) Көлем бірлігіндегі бөлшектер саны;

Б) Көлем бірлігіндегі зат массасы;

В) Жұмыстың орындалу жылдамдығы;

Г) Уақыт бірлігінде дененің өткен жолы.






2

Қуатты қай формуламен есептеуге болады?

  1. F=ρgV

  2. A=F*S

  3. N=A/t

  4. N=m/m0




3

Қуаттың негізгі өлшем бірлігі қандай?

  1. H

  2. Па

  3. Дж

  4. Вт



9. Массасы 3 т жүк 12 м биіктікке көтерілді. Көтергіш машина двигателінің қуаты 2 кВт. Жүк қандай уақытта көтерілді?

10. Анықтаманы толтыр.

Энергия деп __________________________________________________________



_______________________________________________________________ айтамыз.
11. Схеманы толтыр:

12. Потенциалдық энергия деп _____________________________________________

______________________________________________________________атаймыз.
13. Потенциалдық энергияны есептеу формуласын жаз:

14. Кинетикалық энергия деп _____________________________________________

________________________________________________________________атаймыз.

15. Кинетикалық энергияны есептеу формуласын жаз:





  1. Деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясының формуласын жаз:




  1. Деформацияланған дененің серпімділік күші:

19.Екі бірдей металл шар (m1=m2) әртүрлі жылдамдықпен еден бетімен қозғалып келеді.Мұндағы v1=3v2. Денелердің кинетикалық энергиясы жайлы не айтуға болады?


20.Жылжымалы блок көмегімен жүк 0,9 м биіктікке көтерілді. Жіптің бос ұшы қандай ұзындыққа созылды?
21.10 Н күшпен жіпті тартып қандай жүкті көтеруге болады? Блок массасы 250 г.
22.Механиканың алтын ережесі: ___________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________


23.Анықтаманы толықтыр.

1. Толық жұмыс дегеніміз

__________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Механизмнің ПӘК-і дегеніміз ___________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________


3. ПӘК-ті есептеу формуласы:




Молекула-кинетикалық теория негіздері

1. Қалыпты жағдайда 1 кг SO2 күкіртті газда қанша молекула бар?

М = 64 . 10-3 кг/моль

NA = 6,02 . 1023 моль-1 N= m / m0, бірақ m0= М / NA олай болса N= m NA/ М

m = 1 кг 1 кг 6,02 . 1023 моль-1



N= = 9,4 . 10-24

N-? 64 . 10-3 кг/моль


2. О2 оттегінің бір молекуласының массасын тап. 1-тәсілі

М = 32 . 10-3 кг/моль М

NA = 6,02 . 1023 моль-1 m 0= _____

NA

m 0 -? 32 . 10-3 кг/моль

m 0 = ______________________ = 5,3. 10-26 кг

6,02 . 1023 моль-1
2-ші тәсілі

m 0= 32 м.а.б. =1,66. 10-27. 32= 5,3. 10-26 кг


3. Судың салыстырмалы молекулалық массасы 18 м.а.б.екендігі белгілі, оны килограммен көрсет.

m 0= 18 м.а.б. =1,66. 10-27. 18= 3. 10-26 кг


4. Табиғатта әртүрлі атомдар мен молекулалар саны қанша?

Ж: Табиғатта химиялық элементтер саны 107, ал молекулалар саны шексіз.
5. Қалыпты жағдайда көлемі 60м3 бөлмеде қанша ауа молекулалары бар?Ауаның мольдік массасы М = 29 . 10-3 кг/моль, ауаның тығыздығы ρ0= 1,29 кг/ м3

М = 29 . 10-3 кг/моль N= m / m0, ондағы m- бөлмедегі ауа массасы; m0-бір молекуланың

NA = 6,02 . 1023 моль-1 массасы. m= ρ0. V0; m0= М / NA сонда N= ρ0. V0 . NA/ М

V= 60м3 1,29 кг/ м3. 60м3. 6,02 . 1023 моль-1

ρ0= 1,29 кг/ м3 N= = 1,6. 10-27

29 . 10-3 кг/моль



N-?

6. N2 азоттың молекулалық массасын анықта.

М = 28 . 10-3 кг/моль М 28 . 10-3 кг/моль

NA = 6,02 . 1023 моль-1 m 0 = ______ = _____________________________ = 4,65 . 10-26 кг

m 0 -? NA 6,02 . 1023 моль-1



Идеал газ. Газдың макроскопиялық параметрлері.

1. Егер жабық ыдыстағы газды 140 К – ге қыздырған кезде оның қысымы 1,5 есе артса, ол қандай температурада болған?

Көлемі тұрақты, демек Р0 Т0 2



_______ = _________________ = ______; Т0 = 280 К

Р Т0 +140 3


2. Идеал газдың күй теңдеуін ... деп жазуға болады.

Ж: PV/T = const

3. Температурасы 40С ал будың тығыздығы 0,0064 кг/м3, судың тығыздығы 1000 кг/м3 болса, онда су буының молекула аралық көлемі судың молекула аралық көлемінен неше есе үлкен?

t = 40С

ρбу = 0,0064 кг/м3, Vбу : Vсу = ρсу : ρбу

ρсу = 1000 кг/м3 Vбу : Vсу = 1000 кг/м3 : 0,0064 кг/м3 = 1,53. 10 5


Vбу : Vсу - ?


4. Ауаның қалыпты жағдайдағы тығыздығы 1,29 кг/м3. Ауаның мольдік массасын табу керек.

ρRT ρRT


Р = ____________ М = _________ М = 29 . 10 -3 кг/моль

М Р



5. Газдың қандай күйі вакуум деп аталады?

Ж: Молекулалардың еркін өту жолы ыдыстың мөлшерлерімен шамалас болатын кездегі күй.



6. Газдың қысымы газдың қозғалысын сипаттайтын қандай шамаларға тікелей тәуелді?

Ж: Молекулалардың кинетикалық энергиясына.
7. Қалыпты жағдайда аргонның молекулалары 6,35. 10-8 м еркін қозғала отырып, секундына 6 . 109 с-1 рет соқтығысты. Аргонның молекулаларының орташа жылдамдығын есепте.

ν = 6 . 10 9 с-1 υ = λ . ν

λ = 6,35 . 10 - 8 м. υ = 6,35 . 10 - 8 м . 6 . 10 9 с-1 = 381 м/с



υ - ?

8. Гелий атомының концентрациясы 2 . 10 20 м -3, ал гелий атомының диаметрі 2 . 10 -10 м тең. Еркін қозғалу ұзындығын есепте.

n = 2 . 10 20 м -3 1



d = 2 . 10 -10 м λ = ____________________ = 2,82 cм

2π d 2 n

λ -?
9. Әрбір молекула секундына 2 . 10 10 с-1 рет соқтығысқандағы газдың молекуласының жылдамдығы 1000м/с болса, онда еркін қозғалу ұзындығын есепте.

υ = 1000 м/с υ

ν = 8 . 10 9 с-1 λ = _________ λ = 5 . 10 - 8 м

λ -? ν


10. 5 . 10 23 молекуланың барлығы бір бағытта 800 м/с жылдамдықпен қозғалды. Бір молекуланың массасы 4 . 10 – 26 кг тең. Қозғалыс мөлшері қандай болғаны?

n = 5 . 10 23 Р = n . m0 . υ

υ = 800 м/с

m0 = 4 . 10 – 26 кг Р = 5 . 10 23 . 4 . 10 – 26 кг . 800 м/с = 16 кг . м/с

Р-?
11. Газ молекулаларының қысымы 3. 10 5 Па, λ = 8 . 10 – 8 м, қысымы 2. 10 5 Па тең болғанда еркін қозғалу ұзындығы қаншаға тең?

Р1 = 3. 10 5 Па Р1 λ1

λ1 = 8 . 10 – 8 м Р1 λ1 = Р2 λ2 λ2 = ____________ λ2 = 1,2 . 10 -7 м

Р2 = 2. 10 5 Па Р2




λ2 -?


Идеал газдың молекула-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі.
1. Мольдік жылусыйымдылығы Сm = 12,46 Дж/моль.К тең.10 моль болатын, тұрақты көлемде температурасы 50К көтерілген бір атомды идеал газдың ішкі энергиясын есепте.

ν = 10 моль ∆U = Сm. ν.∆T

Сm = 12,46 Дж/моль.К

∆T = 50К



∆U-?
2. 300 С, 180 С, -200 С-ді термодинамикалық шкалаға ауыстыр.

t1 = 300 С T = t + 273

t2 = 180 С T1 = 300 С + 273 =573К

t3 = -200 С T2 = 180 С + 273 =291К

T1-? T2-? T3 = -200 С + 273 =253К

T3-?

3. Мольдік жылусыйымдылығы Сm = 12,46 Дж/моль.К тең. 5 моль болатын, тұрақты көлемде температурасы 50К көтерілген бір атомды идеал газдың ішкі энергиясын есепте.

ν = 10 моль ∆U = Сm. ν .∆T

Сm = 12,46 Дж/моль.К

∆T = 50К ∆U = 3115 Дж




∆U-?

4. Қысымы 10 5 Па және ρ0 = 5,85 кг/м3 ксенонның квадраттық жылдамдығын анықта.

Р0 = 10 5 Па

ρ0 = 5,85 кг/м3 1 3Р0

υ - ? ρ0 = _______ m0 n0υ2 υ2 = _______ υ = 223,6 м/с



3 ρ0
5. Көлемі 2м3 идеал газдың барлық молекулалары қандай қысымда ішкі энергисы 450 кДж құрау керек? 2 U

V0 = 168 м3 U = 3 / 2 Р V, олай болса Р = _______ Р = 1,5 . 10 5 Па = 150 кПа

U = 4,5 . 10 5 Дж 3 V

Р- ?
6. Температураларды Цельсий шкаласына айналдыр: 4 К, 313 К, 250 К

T = 4 К t = T - 273

T = 313 К t1 = (4 – 273) 0 С = - 269 0 С

T = 250 К t2 = (313 – 273) 0 С = 40 0 С

t1 - ? t3 = (250– 273) 0 С = - 23 0 С

t2 - ?

t3 - ?


7. Тығыздығы 1,43 кг/м3 тең, қалыпты қысымда оттегінің орташа квадраттық жылдамдығын анықта.

Р0 = 10 5 Па 3Р0

ρ0 = 1,43 кг/м3 υ2 = _______ υ = 447 м/с

ρ0



υ - ?
Термодинамикалық температура мен молекуланың

кинетикалық энергиясы арасындағы байланыс.
1. Молекуланың кинетикалық энергиясы 7,87 . 10 -21 Дж тең. Идеал газдың температурасын анықта.

Ек = 7,87 . 10 -21 Дж Ек = 3/2 k Т мұндағы k – Больцман тұрақтысы, осыдан

k = 1,38 . 10 - 23 Дж/К 2 Ек

Т = _______ Т = 380К



Т-? 3 k
2. Көлемі 0,02м3, массасы 0,03 кг, 2,1 . 10 5 Па қысыммен тұрған NH3 аммиактың температурасы қандай болғаны?

m = 0,03кг Менделеев - Клапейрон теңдеуінен температураны табамыз:

Р = 2,1 . 10 5 Па М Р V

V = 0,02м3 Т = _______

М = 17 . 10 -3 кг/моль m R

R = 8,31 Дж/(моль. К)

17 . 10 -3 кг/моль . 2,1 . 10 5 Па . 0,02м3

Т-? Т = __________________________________________________ = 286,4 К

0,03кг . 8,31 Дж/(моль. К)



3. Қалыпты жағдайдағы идеал газдың молекулалардың қозғалысының орташа кинетикалық энергиясын анықта.

Т0 = 273 К Ек = 3/2 k Т

k = 1,38 . 10 -23 Дж/К

3 . 1,38 . 10 -23 Дж/К . 273 К



ЕК-? Ек = ___________________________________ = 5,65 . 10 -21 К

2

4. Оттегінің 320К температурадағы орташа квадраттық жылдамдығы 500м/с тең. Д.И. Менделеевтің элементтердің периодтық жүйесін пайдаланбай оттегі молекуласының массасын есепте.

Т = 320К Оттегінің бір молекуласының кинетикалық энергиясы:

υ = 500м/с m0 υ2

k = 1,38 . 10 - 23 Дж/К Ек = _______ және Ек = 3/2 k Т олай болса, m0 υ2 = 3 k Т осыдан

m0 -? 2

3 k Т 3 . 1,38 . 10 - 23 Дж/К . 320К

m0 = _______ m0 = ____________________________________ = 5,3 . 10 – 26 кг



υ2 25 . 104 м22

5. Температурасы 270 С, тығыздығы 6,24 кг/м3 баллондағы ауа қандай қысыммен орналасқан?

М = 32 . 10 -3 кг/моль Менделеев - Клапейрон теңдеуін мына түрге келтіреміз:

Т = 300К m R Т m ρ R Т

ρ = 6,24 кг/м3 Р = ____________ бірақ ρ = _______ олай болса Р = ____________

R = 8,31 Дж/(моль. К) V М V М

Р-? Р = 4,86 . 10 5 Н / м2 = 4,9 . 10 5 Па



6. 7,48 . 10 5 Па қысымда температурасы 300К, көлемі 0,5 м3 ыдыста қанша молекула орналасқан?

Р =7,48 . 10 5 Па Р V

Т = 300К Р V = n k Т осыдан n = __________

V = 0,5 м3 k Т

k = 1,38 . 10 - 23 Дж/К 7,48 . 10 5 Па . 0,5 м3

n = _____________________________________ = 9,03 . 10 25

n-? 1,38 . 10 - 23 Дж/К . 300К



Идеал газ заңдары. Изопроцестер және оның графиктері.
1. Газ 1-ші суретте көрсетілгендей 1-ші күйден 2-ші күйге көшті. Бұл қандай процесс? Газдың тығыздығы қалай өзгерді?
Р V 1


1 2

2

Т Т



0 0

1-сурет 2- сурет


2. Температурасы 273К мен 8 . 10 5 Па қысымда 1 килограмм оттегі қандай көлем алады? Оттегінің мольдік массасы М = 32 . 10 -3 кг/моль тең.

Т1 = 273К Менделеев-Клайпейрон теңдеуінен:

Р1 = 8 . 10 5 Па

m = 1кг m R Т1

М = 32 . 10 -3 кг/моль . V1 : V2 = _______________

R = 8,31 Дж/(моль. К) Р1 М


V1-? 1кг . 8,31 Дж/(моль. К) . 273К

V1 = _________________________________________ = 06087 м3

8 . 10 5 Па . 32 . 10 -3 кг/моль


3. Идеал газды изохоралық қыздыру кезінде 320К температурада оның қысымы 1,4. 10 5 Па- дан

2,1. 10 5 Па-ға дейін артты. Газдың температурасы қалай өзгерді?

Т1 = 320К Изохоралық процесс болғандықтан,

Р1 = 1,4. 10 5 Па Р 1 : Р 2 = Т1: 1 + Т)

Р2 = 2,1. 10 5 Па Т1 Р 2

Т2 = Т1 + Т Т = _____________ - Т1



Р1

∆ Т-? 320К . 2,1. 10 5 Па



Т = __________________________ - 320К = 160К

1,4. 10 5 Па
Т, V координат осіндегі изобаралық процестің графигі 3-суретте кескінделген:
V Р

А В


С

Т V


0 0

3-сурет 4-сурет


4. Температурасы 520 С баллондағы газдың қысымы 2. 10 5 Па тең. Егер 2,1 . 10 5 Па тең болса, онда температурасы қандай болғаны?

Т1 Р2

V1= V2 Процесс изохоралық болғандықтан Р1 : Р2 = Т1 : Т2 осыдан Т2 = _______________

Т1 = 325К Р1

Р1 = 2. 10 5 Па 325К . 2,1 . 10 5 Па

Р2 = 2,1 . 10 5 Па Т2 = __________________________ = 406,25К



2. 10 5 Па

Т2-?


5. Ыдыстың қабырғасына 7270 С температурада газ 2. 10 5 Па қысым түсіре отырып, 8 л көлемді алады. Ал -230 С температурада 160 л көлемді алса, онда қысымы қандай болғаны? Т1 = 10 3К Газ күйінің теңдеуі:

V1= 8 л Р1 Т1 V2 Р1 V1 Т2

V2 = 160 л _________ = _________ = _________ ; Р2= _____________;

Р1 = 2. 10 5 Па Р2 Т2 V1 Т1 V2

Т2 = 250К

2. 10 5 Па . 8 л . 250К

Р2-? Р2= ______________________________ = 2500 Па

10 3К . 160 л

6. 480К температурада идеал газдың изохоралық суынуы кезінде қысымы 1,5 есеге азайды. Газдың соңғы температурасы қандай болды?

Т2 = 480К Т1 Р 2

Р1 = 1,5 Р2 Процесс изохоралық болғандықтан Р 1 : Р 2 = Т1 : Т2 осыдан Т2 = _________;

Р 1



Т2-? Т1 Р 2 Т1

Т2 = _________ = _________; Т2 = 480К : 1,5 = 320К

1,5 Р2 1,5


7. Газдың біраз массасы бір күйден екінші күйге Р1 V1 = Р2 V2 заңы бойынша өтеді. 6-сурет пен 7-суретте көрсетілгендей изопроцестегі газдың V, Р және Т, V осіндегі графиктерін сыз. Координат осіндегі графиктер қиылыса ма?

Ж. Тұрақты массада Р1 V1 = Р2 V2 теңдеуі идеал газдың изотермиялық процесін көрсетеді.

Р V


V Т



0 6-сурет 0 7-сурет

Графиктер координат осінде қиылыспайды, өйткені газдың көлемі, не оның қысымы нольге тең болуы мүмкін емес.



8. Массасы 6 кг газдың 2. 10 5 Па қысымдағы көлемі 8 м3 және температурасы -230 С тең. Массасы 5 кг газдың температурасы 300К болғандағы қысымы 4. 10 5 Па болуы үшін қандай көлемді алады?

m1 = 6кг

m2 = 5кг Бір мезгілде массасы, қысымы, температурасы және көлемі өзгеретін газ

Р1 = 2 . 10 5 Па күйінің теңдеуінен V2 тапсақ:

Р2 = 4 . 10 5 Па

V1= 8 м3 Р1 V1 Т2 m2

Т1 = 250К V2 = __________________;

Т2 = 300К m1 Т1 Р2




V2-? 2 . 10 5 Па . 8 м3 . 300К . 5кг

V2 = _________________________________________ = 4м3



6кг . 250К . 4 . 10 5 Па
9. 300К температурада 2,8 . 10 5 Па қысым тудырады, газдың көлемі 0,8 м3 тең. 1,6 . 10 5 Па қысымда оның көлемі 1,4 м3 болса, онда сол массадағы газдың температурасын қанша кельвинге арттыруға болады?

V1= 0,8 м3 Т = Т2- Т1. Газ күйінің теңдеуінен Т2-ні табамыз:

Т1= 300К Т1 Р2 V2

Р1 = 2,8 . 10 5 Па Т2 = _______________

Р2 = 1,6 . 10 5 Па Р1 V1

V2 = 1,4 м3 300К . 1,6 . 10 5 Па . 1,4 м3

Т2 = ____________________________________ = 300К

Т1-? 2,8 . 10 5 Па . 0,8 м3

Т = 300К - 300К= 0К
10. Көмірқышқыл газдың тығыздығы 4,91 кг/м3 ,330К температурада қысымы қандай болғаны?

М = 44 . 10 -3 кг/моль

Т = 330К Газдың температурасы өзгерген жоқ, газдың күйі изотермиялық

R = 8,31 Дж/(моль. К) өзгерді. Менделеев-Клапейрон теңдеуінен ρ = m / V өзгертеміз:

ρ = 4,91 кг/м3 ρ R Т

Р = _______________



Р-? М

4,91 кг/м3 . 8,31 Дж/(моль. К) . 330К

Р = _______________________________________________ = 3,06 . 10 5 Па

44 . 10 -3 кг/моль
Изопроцестердегі газдың жұмысы.
1. 240 г О2 оттегіні 100К-ге дейін суытқанда оның ішкі энергиясы қалай өзгереді?

m = 0,24 кг 5 m

∆Т =100К ∆U = _____ = _____ RТ ;

М = 32 . 10 -3 кг/моль 2 М

R = 8,31 Дж/(моль. К) 0,24 кг . 8,31 Дж/(моль. К) . 100К

∆U = __________________________________________ = 15,58 кДж;

∆U-? 32 . 10 -3 кг/моль
Газдың ішкі энергиясы 15,58 кДж-ге азайды.
2. О2 оттегіні 200К изобаралық қыздырып, көлемін арттыру үшін 25 кДж жұмыс атқарылады. Оттегінің массасын анықта. m

∆Т = 200К Изобаралық процесс үшін жұмыстың формуласы: А = ________ RТ;



А = 2,5 . 104 Дж М А М

М = 32 . 10 -3 кг/моль m = ________ ;

R = 8,31 Дж/(моль. К) RТ

32 . 10 -3 кг/моль. 2,5 . 104 Дж

m-? m = ________________________________________ = 0,481 кг;

8,31 Дж/(моль. К) . 200К

3. Температурасын 200К-ге дейін төмендетсе 4 моль бір атомды идеал газдың ішкі энергиясы қалай өзгереді?

ν = 4 моль Бір атомды идеал газдың ішкі энергиясының өзгеруі:

∆Т = 200К 3

R = 8,31 Дж/(моль. К) ∆U = ____ ν RТ; ∆U = 1,5 . 4 моль. 8,31 Дж/(моль. К) . 200К = 9,972 Дж;

2

∆U-?


4. 5кг NH3 аммиактың температурасы 340К тең болса, онда ішкі энергиясын анықта.

m = 5кг Көпатомды идеал газдың ішкі энергиясы:

М = 17 . 10 -3 кг/моль m

Т = 340К U = 3 ___ RТ;

R = 8,31 Дж/(моль. К) М

3. 5кг . 8,31 Дж/(моль. К) . 340К



U-? U = _________________________________________ = 24,93 . 10 5 Дж = 2,5 МДж

17 . 10 -3 кг/моль

5. О2 оттегінің 960 грамын 80К суыту үшін ішкі энергиясын қаншаға азаяды?

m = 0,96 кг

М = 32 . 10 -3 кг/моль Екі атомды идеал газдың ішкі энергиясы:

∆Т = 80К

R = 8,31 Дж/(моль. К) m 5 5 . 8,31 Дж/(моль. К) . 80К

∆U = ___ ___ R ∆Т; ∆U = _______________________________ = 49,86 кДж



∆U-? М 2 2
Газдың ішкі энергиясы 49,86 кДж азаяды.

Жылу машинасының жұмыс істеу принципі. Жылу қозғалтқышының

пайдалы әсер коэффициенті.
1. Жылытқыш пен суытқыштың температурасы 1500 К және 300 К тең. Жылу машинасының пайдалы әсер коффициентін анықта?

Т1= 1500 К Т1- Т2 1500 К-300 К

Т2= 300 К η = _________ ; η = ___________________ = 0,8; η = 80℅

Т1 1500 К

η-?



2. Жұмыстық дене қыздырғыштан 1,1. 107 Дж жылу алып, 9,5 . 106 Дж жылуды суытқышқа береді.

Жылу машинасының пайдалы әсер коэффициентін анықта.

Q1 = 1,1. 107 Дж Q2 – Q1 9,5 . 106 Дж - 1,1. 107 Дж

Q2 = 9,5 . 106 Дж η = _________ ; η = ____________________________________ = 0,136; η = 13,6℅

Q1 1,1. 107 Дж

η-?



3. Жылу машинасының ең үлкен пайдалы әсер коэффициенті 35℅. Егер суытқыштың температурасы 585 К болса, онда қыздырғыштың температурасы қандай болғаны?

ηmax = 0,35 Т1- Т2 Т2 585 К

Т2= 585 К Мына формуладан: η = _________ ; Т1-ді тапсақ: Т1 = ________; Т1 = __________ = 900 К

Т1 1- ηmax 1-0,35



Т1-?



4. Карно циклы бойынша жылу машинасы әр цикл сайын қыдырғыштан 2500 Дж жылу алады. Қыздырғыштың температурасы 400 К, суытқыштың температурасы 300 К тең. Бір циклдегі машинаның атқарған жұмысын, суытқышқа беретін жылу мөлшерін анықта.

Q1= 2500 Дж Q1- Q2 Т12 Q2 Т2 Q1 Т2

Т1= 400 К _________ = _________; осыдан _________ = _________ және Q2 = _________ ;

Т2= 300 К Q1 Т1 Q1 Т1 Т1


А-? Q2-? 2500 Дж . 300 К



Q2 = _______________________ = 1875 Дж.

400 К
Энергияның сақталу және айналу заңына сәйкес: А= Q1- Q2; А= 2500 Дж – 1875 Дж =625 Дж.

Қаныққан бу және оның қасиеттері
1. 20 0 С температурадағы су буының тығыздығы 17,3 кг/м3 болса қысымын анықта.

Т=293 К m ρ R Т

ρ=17,3 кг/м3 РV= ________ R Т осыдан Р= ________

М=18 . 10-3 кг/моль M M

R=8,31Дж/(моль. К) 17,3 кг/м3 . 8,31Дж/(моль. К) . 293 К

Р= _______________________________________________ =2,34 кПа

Р-? 18 . 10-3 кг/моль

2. Қысымы 19,92 кПа, температурасы 600С тең болғандағы қаныққан су буының тығыздығын тап.

Т=333 К m ρ R Т Р M

Р=19,92 кПа РV= ________ R Т осыдан Р= ________ ρ-ны тапсақ, онда ρ= ________ ;

М=18.10 -3 кг/моль M M R Т

R=8,31Дж/(моль. К)

19,92 .10 3 Па . 18.10 -3 кг/моль ρ-? ρ= _______________________________________ = 129,6 .10 -3 кг/м3 =130 .10 -3 кг/м3 8,31Дж/(моль. К) . 333 К
3. 300К температурада қанықпаған бу су буының қысымы 1,5 кПа. Молекулалардың концентрациясын анықта.

Т=300 К Газдың молекула-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуінен:

Р=1,5 кПа Р= n κ Т осыдан

κ=1,38.10 -23 Дж/К Р 1,5.10 -3 Па

n= _______; n= _________________________________ = 3,62.10 23 м -3

n-? κ Т 1,38.10 -23 Дж/К . 300 К



4. Қанықпаған су буының температурасы 300 К, қысымы 1600 Па тең. Берілген температурадағы қаныққан су буының қысымы 2000 Па болады. Әр м 3 сайын қаныққан бу болуы үшін қанша судың молекуласы буға айналуы керек?

Т=300 К 1м 3 қанықпаған будың молекулаларының санын n1, және

Р=1600 Па қаныққан будың молекулаларының санын n2 деп белгілейік.

Рқ=2000 Па

κ=1,38.10 -23 Дж/К Р Р Рқ Рқ - Р

n= _______; n1= _______; n2= _______; ∆n= _______;

∆n-? κ Т κ Т κ Т κ Т

400 Па

∆n= _______________________________ = 9.10 22 м - 3

1,38.10 -23 Дж/К . 300 К


ПӘН МҰҒАЛІМІ

Мамбетова К К

ПӘНІ

физика

КЛАСЫ

7

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ

Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама.

САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ

Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама мәнін білу, анықтамасы мен формуласын қорытып шығару арқылы түсіну.

КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕ

Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама мәнін ұғады, анықтамасы мен формуласын қорытып шығару арқылы түсінеді.

ТҮЙІНДІ ИДЕЯ


Ұсынылған проблема бойынша өз елестетуін таныстыра біледі. Таным әрекеті үдерісінде қарым – қатынас жасау шеберлігі дамиды.

Ресурстар (көрнекілігі)

Гир, әртүрлі денелер. электрондық оқулық, оқулық

Сабақ кезеңдері:

Сабақтағы іс-әрекет

Бағалау

Уақыты

Кіріспе (сабақ басталмас бұрын оқушылар алдын-ала нені білетіндігін анықтау жұмыстары)

Психологиялық тренинг "Жағымды сөз"
Үй тапсырмасы: «Қарлы кесек» сұраққау жауап

1.Денелердің өзара әрекеттесуі деген не?

2.Масса дегеніміз не? Оның бірліктерін ата.

3.Массаны қалай анықтаймыз?

4.Заттың тығыздығы деп нені айтамыз?

5.Заттың тығыздығын қалай анықтауға болады?

6.Қандай тығыздық бірліктерін білесіңдер?

7.Тығыздығы мен көлемі бойынша дененің көлемін қалай есептейді?



Үш шапалақ

2 мин
6



Жаңа материалдың таныстырылымы (оқушылардың жаңа тақырыпты оқып-үйренуі үшін қолданылатын жұмыс түрлері)

1.Электрондық оқулық

3.Ауызша түсіндіру

2. Тірексызбаны тақтаға іліп, тақырыпты шапшаң қайталап шығу

Үш шапалақ



3 мин

6 мин


8 мин


Жаңа материалды қолдану (сабақта қолданылатын нақты мысалдар, проблемалар, жобалар және т.б. )

Жеке жұмыс Тест жұмысы

1.Күш дегеніміз ................



А) дененің көлем бірлігіндегі массасына тең шама

В) денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама

С) қашықтыққа байланысты уақыттың өзгерісіне тең шама

2.Күшті қандай әріппен белгілейді?



А) m В) t С) F

3.Күш бірлігі ретінде ....... қабылданған.



А) килограмм В) Ньютон С) метр

4.Күш сызбада қалай кескінделеді?



А) ұшында бағыты көрсетілген түзу кесінді

В) бөліктерге бөлінген шеңбер С) пирамида тәрізді

5.1,5 кН=……Н



А) 0,015 Н В) 15 Н С) 1500 Н

6.Бірдей екі дене өзара әсерлескенде төмендегі физикалық шамалардың қайсысы өзгереді?



А) жылдамдық В) масса С) тығыздығы

7.Қандай күш 1 Н-ға тең?



А) тыныштық күйдегі массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1м/с жылдамдық беретін күш

В) массасы 1 кг дененің көлемін 1 м3-ке өзгертетін шама

С) бірлік уақыт ішіндегі орын ауыстырудың сол уақытта қатынасына тең шама


жиынтық

8 мин


Каталог: 2016
2016 -> Дәріс №1 Тақырыбы: Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде
2016 -> ОҚУ Әдістемелік кешен пәН «Қазақ Әдебиетін жаңа технология бойынша оқыту әдістемесі» мамандық
2016 -> Жырымен елін қуантқан Т.Әбдірахманова – 95ж
2016 -> Қазақстанның ірі мемлекет қайраткері, ұлт жанашыры, ел қамқоры, халқымыздың біртуар перзенті
2016 -> Сабақтың тақырыбы Үш бақытым. Мұқағали Мақатаев Туған тілім. Дихан Әбілов Жалпы мақсаты
2016 -> «Алаштану негіздері» таңдау курсы Түсінік хат «Алаштану негіздері»
2016 -> Сабақтың атауы Н.Әлімқұлов Қоңырау Мақсаты
2016 -> Силлабус Пән: Педагогика тарихы Курс: 4 Мамандық: 5В010200 «Бастауышта оқытудың педагогикасы мен әдістемесі» Кредит саны: 2 Экзамен: 7 семестр Семей-2015 «Педагогика тарихы»
2016 -> Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет