Жауап
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
Географиялық қабықтардағы өзгерістер, жер бедерлерінің өзгеруі, ластану, биоалуантүрліліктердің азаюы, жойылуы
|
2
|
Мысалдар қабылданады
|
2
|
Әлемдік көлемде ластану деңгейі: атмосфераның ластануы нәтижесінде ғаламдық жылыну, озон тесігі, Арал теңізі, шөлдену.
Аймақтық көлемде ластану деңгейі: белгілі бір аймақтардың ластануы, Семей аймағындағы ядролық қарудың жарылыуы, Нагасаки, Херосима радиациялық ластануы және т.б.
Жергілікті көлемде ластану деңгейі: қаланың көліктердің көп болуынан смог, зауыт фабрикалардан қышқыл жаңбырлар, қоқыстан ластануы.
|
1
1
1
|
Кез келген дұрыс жауап қабылданады.
|
3
|
Жанатын ресурстарды үнемдеу
Сарқылмайтын ресурстарды пайдалану
Жасыл энергияны тиімді пайдалану
Қайта өңдеу технологияларын дамыту
|
1
|
Мысалдар қабылданады
|
4
|
а. Қазақстандағы экологиялық ахуалы қауіпті.
Арал маңы, Семей полигоны, Риддер аймағындағы түсті металлургия, Қарағанды-Теміртау
Қауіптілігі әлсіз: Жетісу аймағы
(шартты белгілерді қолдану)
|
1
1
|
Кез келген дұрыс жауап қабылданады.
|
b. Арал теңізінің суын молайту жобалары.
Қалаларда метролар көбейту.
Автокөліктерден шығатын газдардың сапасын жақсарту.
|
1
1
|
Кез келген дұрыс жауап қабылданады.
|
5
|
Ресурстарды тиімсіз игеру, ядролық қаруларды сынау және пайдалану.
Көліктерден шығатын газдар, зауыттардан шығатын газдар.
Жер шарының физикалық, химиялық, биологиялық сапасының төмендеуі мен экожүйелердегі күрделі өзгерістер
|
1
1
|
Мысалдар қабылданады
|
6
|
a. Тұмша (смог)
|
1
|
|
b. Алматы, Астана қалаларында тұмша кездеседі.
Халық санының артуы, көліктің артуы.
Қалалардың географиялық орналасуына байланысты.
|
1
1
|
|
c. Аталған құбылыстың адам ағзасына зиянды, тыныс алу мүшелеріне, тері ауруларына әкелуі мүмкін.
Жергілікті аймақтың флорасы мен фаунасына кері әсер етеді.
|
1
1
|
Нақты мысалдермен басқа қалалар мен зардаптарын сипаттаса қабылданады
|
7
|
a. Жасыл экономиканы дамыту
Елдімекендерде жасыл желектерді көбейту
Зауыт-фабрикалардан шығатын газдардың қауіптілігін қадағалау, сүзгілер орнату
Зауыттардан шығатын қалдықтарды қайта өңдеу
Заманауи технологияларды тиімді пайдалану
|
1
1
1
1
|
Толық 2 мысал мен ұсыныстары болса 4 балл
|
8
|
а. Жергілікті елді мекеннің тұрмыстық қатты қалдықтармен ластану деңгейін анықтаса
Ластану деңгейі жоғары, ластану деңгейі төмен, ластанбаған
|
1
|
Жергілікті аймақ негізінде өз жауаптарын ұсынады
|
b. Қайта өңдеу зауыттары, көгалдандыру, жасыл ел бағдарламасы, қоқыс палигондарын тиімді пайдалану.
|
1
|
Басқа да мысалдары қабылданады
|
c. Әлемнің көп жерлерінде қоқысты өртеуге тыйым салынған, өйткені тұрмыс қалдықтарынан түрлі улы газдар бөлініп ауаны ластайды.
Жапондықтар өртелген қоқыс күлін арнайы құрылғылармен тығыздап, құрылыс заттарын өңдіреді, ғимараттар тұрғызып, тіпті бүтін жасанды аралдар салып жатыр.
|
1
1
|
|
|
