Физикалық-географиялық аудандастыру – жер бетінің беткі бөліктерін табиғатының ортақ белгілері мен ерекшеліктеріне негізделе отырып, түрлі деңгейлердегі аумақтарға бөлу жүйесі
Физикалық-географиялық аймақ – ірі геологиялық құрылымға сәйкес келетін, орографиялық жағынан салыстырмалы түрде біртұтас, өзіндік географиялық зоналар құрылымы бар ірі аумақ
Физикалық-географиялық аудан – геоморфологиялық және геологиялық тұрғыдан жер бедері біртектес болып келетін өзіндік географиялық зоналар құрылымы бар ірі аумақ.
Географиялық ландшафт – жер бедері, су, топырақ, өсімдік жамылғысы мен жануарлар дүниесі өзара күрделі байланыста болатын, біртұтас үздіксіз жүйе құрайтын табиғи географиялық кешен.
Дүниежүзін тарихи-мәдени аудандастыру
ХХ ғасырда ағылшын ғалымы А.Тойнби адамзат тарихын жекелеген өркениеттерге жіктеп, олардың қалыптасуына табиғиғ және әлеуметтік факторлар ықпал ететінін талдаған.
-
|
Тарихи-мәдени аудандастыру
|
Тарихи-мәдени аймақтар
|
1
|
Юнеско жіктемесі
|
Еуропа, Араб-Мұсылман, Үнді, Қиыр Шығыс, Тропикалық Африка, Солтүстік Америка, Латын
Америкасы
|
2
|
С.Хантингтон жіктемесі (діни және географиялық негізде)
|
Батыс, славян-православиелік, исламдық,
конфуциялық, индуистік, жапондық, латынамерикалық, африкалық
|
3
|
В.Вольский жіктемесі
|
Батыс Еуропа, Орталық-Шығыс Еуропа, Ресей- Еуразиялық аймақ, Солтүстік Африка мен Орта шығыс, Шығыс Азия, Сахарадан оңтүстікке қарайғы Африка, Солтүстік Америкасы, Латын
Америкасы, Аустралия, Мұхиттық аралдар
|
Солтүстік Америка мен Аустралия – еуропалық қоныс аударушылар мекені. Латын Америкасы – үндіс, еуропалық, африкалық және қазіргі заманғы америкалық мәдениеттің үйлескен аймағы. Батыс Еуропа – ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлі еуропалық мәдениеттің отаны. Орталық Шығыс Еуропа – ХХ ғасырда өзіндік мәдени ерекшеліктері қалыптасқан жас аймақ. Ресей-Еуразиялық аймақ – тарихи тағдыры ортақ мәдени ерекшеліктері әртүрлі халықтар қоныстанған аумақ. Шығыс-Азия – айрықша ұлттық-мәдени көзқарастар мен оқшау дамудың аймағы. Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азия – ежелгі өркениеттерден бастау алған өзіндік мәдени бейнесі бар аймақтар. Солтүстік Африка мен Орта-Шығыс – ислам құндылықтары мен
мәдениеттің отаны. Сахарадан оңтүстікке қарайғы Африка, Мұхиттық аралдар – өзіндік дәстүрлі мәдениеті сақталған аймақтар.
Достарыңызбен бөлісу: |