Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары
А, В, Г, E, Ф, Л, М, П, Т, У, Х
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| А, В, Г, E, Ф, Л, М, П, Т, У, Х
harfleri çağdaş Rus alfabesi harflerine benzemektedir. Coptic olarak bilinen bir diğer alfabenin harfleri,Kiril alfabesine daha çok benzemektedir. В, Г, Д, Н, Л, О, Р, С, П, Т, Ф, Ч, Ш, Щ . Bazı harflerin farklı seslere tekabül etmesine rağmen şekil olarak bir birine benzemesi ortak kaynağa işaret eder. Coptic alfabesinin, Sami dil ailesine ait olduğu düşünülür; harflerin okunuşu alpha, vida, gamma, dalda …olarak geçer (Gelb 1963:80). Bu alfabelerde, Run harflerinin yer aldığı açıkça görülür. Demek ki, Kiril alfabesi de tarihen Ruslara veya Slavlara ait bir alfabe değildir. Kadim zamanlarda “Rus” ve “Slav” kavramlarının da eşanlamlı olmadığını hatırlamak yerinde olur. Bir alfabenin değişiminde veya reformunda öncelikle, söz konusu dilin ses ve yapı özellikleri dikkate alınmalıdır. A.A.Şahmatov’a göre (2002), “Kiev, Bulgaristan’dan Hıristiyanlığı aldıktan sonra, Bulgar edebi dilini de benimsemiş oldu. Ruslar bu dile, kendi mirasları olarak bakmaya başlamışlardır: canlı Bulgar ses veya cümle yapısı kaidelerini kendi dillerine uydurarak kullanıyorlardı”.O. Suleymenov’a göre, çağdaş Kiril alfabeleri siyasî ve ideolojik bir ürün olarak değil, Slav öncesi alfabelerden biri ve bugün ortak bir Türk-Slav mirası olarak değerlendirilebilir. Farklılıklarından ziyade ortak unsurlara yoğunlaşmak gerektiği fikrine katılmamak mümkün değildir. Kazak, Türk ve yabancı araştırmacılar tarafından bugün onlarca proje sunulmaktadır. Alfabe değişiminin çok önemli bir adım olduğunu düşünerek, ani ve hızlı karar almamaları olumlu olarak değerlendirilebilir. 1992 yılından beri bu konuda yapılan araştırmalar ve tartışmalar bugüne kadar devam etmiş ve etmektedir. Kazakistan, Latin alfabesine 2025 yılına doğru geçmeyi planlamakta; hazırlık çalışmaları da aşamalı olarak yürütülmektedir. Ancak internet, uluslararası metinler ve diğer dijital ağlarda Latin alfabesi zaten kullanılmaktadır. 304 Bundan dolayı, digraf kullanımlarının maalesef, yaygınlaşmış olduğu ve kabul gördüğü ileri sürülebilir. Meselâ, mevcut Kazak alfabesindeki жүктеу/скачать 4,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|