Халықтар географиясы демография және этнография негіздері
жүктеу/скачать 0,76 Mb.
|
| М. Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті.
«Бекітемін» Пединститут директоры Ботағариев. Т.Ә.
Курс- 2
Семестр-4 Кредит саны-2 Дәріс-15 Практикалық сабақ- 15 Оқытушының жетекшілігімен Студенттердің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ)- 30 сағат СӨЖ- 30 сағат Емтихан- 4-ші семестрде Барлығы- 90 сағат
Пәннің оқу - әдістемелік кешені «Әлеуметтік және әкономикалық география» бойынша типтік оқу бағдарламалар, Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті «11» 05 2005ж.№ 289 негізінде құрастырылған. Құрастырушы(лар): аға оқытушы Жұмағалиева Жұмахиза Хамитқызы География кафедрасының отырысында бекітілді. Хаттама № « » 200__ ж. Кафедра меңгерушісі ________________ Ғалимов М.А. қолы (аты-жөні) Педагогикалық институтының оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді. Хаттама № « » _____________ 2009 ж.
Кеңесінің төрағасы ______________________ Е.К.Жанғалиев қолы (аты-жөні)
Оқытушы туралы мәлімет Жұмағалиева Жұмахиза Хамитқызы Жұмыс мекен-жайы. Достық даңғылы 121. 5оқу ғимараты. № 21 кабинет. Жұмыс телефоны: 50-35-49
Пән туралы мәлімет. «Тұрғындар географиясы, демография және этнография» Семестр 15 оқу аптадан және 2 сессия аптасынан тұрады. Аптасына 2 кредит сағат өткізіледі деп болжанады, әрбір кредит-сағат бір байланыс сағатынан (дәріс) және 1 сағат практикалық сабақ, 2 сағат оқытушының жетекшілігімен студенттердің өздік жұмысы (ӨЖСӨЖ) мен студенттің өздік жұмысынан (СӨЖ) тұрады. Кредиттің аптаға бөліну кестесі.
Кредит саны – 2. Өту орны: №5 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша Оқу жоспарынан көшірме.
Курсқа қысқаша сипаттама: Дүние жүзі халықтары жайлы жүйелі түрде түсінік беру Курстық мақсаты: Халықтың ұдайы өсіп-өнуі, миграциясы мен еңбек ресурстары географиясының сипатын ашу; Олардың таралып орналасуына , халықтың аумақтар бойынша бөлінуіне және олардың тұрмыс салттарының шартты түрдегі байланыстарын көрсету.
Дүниежүзі халықтарының құрамы мен құрылымына, этносына, қоныстану тұрлеріне біртұтас түсінік беру. Материалдарды жетік түсінуге, мектептегі-Дүние жүзінің, ТМД-ның және Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы курстары арқылы алған білім нәтижелері өз көмегін тигізеді. Пререквизиттер: Халықтар географиясында алған білім көлемі «ТМД-ң әлеуметтік және экономикалық география», «Дүниежүзінің әлеуметтік географиясы» Қазақстанның әлеуметтік экономикалық географиялық курстарын оқып білуде қоғам өміріндегі адамзат факторларының маңызын түсінуге көмегін тигізеді. Постреквизиттер: Студент курсын оқып танысу барысында Бітірушілерді мамандыққа дайындаудағы курстың алатын орны: Жер шары халқының саны және құрылымы, әртүрлі елдердің саны және құрылымы, әртүрлі елдердің халқының табиғи өсіміндегі ерекшеліктері туралы білім қалыптастыру Курсты оқытудағы меңгерудегі деңгейіне қойылатын талаптар. дүниежүзі және аймақтар халықтарының құрамымен, дүниежүзінің ірі халықтары және оның тілдерімен, урбандалу үрдісі және халықтың көші-қонымен, қоныстанумен және т.б. ерекшеліктерімен танысу қажет: бастапқы материалдармен жұмыс істеу дағдыларын алуы және халықтарды салыстырмалы географиялық зерттеулер үшін мәліметтерді жинақтау және өңдеу мақсатындамол ақпараттар ағынында бағдарлана білуі қажет; халықтардың таралып орналасуының болашағына баға беру, халықтың әркелкі орналасуына байланысты, оның себептері мен одан туындайтын мәселелер түсіндіре отырып және таба білулері қажет. Курстың мазмұны. Басқа да негізгі мәселелермен бірге , студенттерге – қоғам өміріндегі адамзат факторларының рөлін көрсетуге, халық шаруашыдығының дамуындағы еңбек ресурстарының маңызын түсінуге көмек береді. Курсты оқыту деңгейіне қойылатын талаптар. Студенттерге: Қазіргі экономикалық ұйымдар, өндірістер, қазіргі басты өнеркәсіп салалары,оның даму облыстары туралы ұғым білім қалыптастыру.
1. «Тұрғындар географиясы» пәні, оның міндеттері мен маңызы 1.Зерттеу объектілері, халықтардың дүниежүзілік және отандық географиясындағы зерттелу мәселелері. 2. Ғылымдар жүйесіндегі халықтар географиясы 2. Тұрғын халықтың ұдайы өсіп-өнуі 1.Халықтың табиғи қозғалысына әсер етуші факторлар: әлеуметтік –экономикалық, психологиялық, жаратылыс- биологиялық, демографиялық және т.б. Халықтың ұдайы өсу түрлері( 2 түр). Халықтың әртүрлі типтегі өніп-өсуіне жататын мемлекеттік демографиялық саясаты. 2. Халықтың туу мен өлімі, адам өмір жасының ұзақтығы. Халықтың жыныстық –жастық құрылымы және жанұялық құрамы. Халықтың қоныстану заңдары. Қазақстан Республикасындағы қазіргі кездегі демографиялық хал- ахуал. 1999 жылы ақпандағы республикамыздағвы халық санағы мәліметтерін талдау. Дамыған және дамушы елдер халықтарының жастық- жыныстық құрамындағы географиялық өзгешеліктері. 3. Дүниежүзінің тұрғын халықтарының нәсілдік құрамы. 1. Қазіргі дүниедегі адамдар нәсілінің үлкен және кіші, аралас және өтпелі түрлерінің географиясы. Негроидтық нәсіл- батыс ( африкалық ) және шығыс ( австралиялық) бұтақ тарауы, таралу орталықтары. Олардың арасындағы нәсілдік айырмашылықтары. Европеидтық нәсіл: нәсілдің басты ядросы, оның кіші нәсілдері: Оңтүстік европеидтық және Солтүстік европеидтық, оларға тән негізгі ерекшелік белгілері. Монголоидтық нәсіл- таралу арелалы, өзіне тән негізгі белгілері және олардың кіші нәсілдері: Оңтүстік монголоидтық, Солтүстік монголоидтық; Американдық ( үндістер) 2. Қазіргі кездегі аралас нәсілдердің қарқынды туындау аудандары, бұл құбылыстардың ішкі себептері.
1. Ру- тайпа, ұлт пен ұлыстар туралы түсінік. 2. Этникалық қауымдастықтардың таралу ерекшеліктері, этникалық құрам және сол жер аумағындағы шаруашылықтың мамандануы арасындағы байланыс. 5. Дүниежүзіндегі тұрғын халықтардың діни құрамы. 1. Әлемдік діндер: буддизм, ислаи ( мұсылман) және христиан. Ұлттық діндер: конфуций, сикхизм, даосизм, иудаизм,синтоизм. 2. Әртүрлі діни топтардың таралу географиясы 6. Еңбек ресурстары және оларды қолдау. 1. Еңбек ресурстарының сандық және сапалық сипаты. 2. Дүниежүзінің жекелеген елдердің экономикалық жағынан белсенді адамдардың халықшаруашылық салалары бойынша бөлінісі. 7. Тұрғын халықтың көші-қоны (миграциясы) 1. «Механикалық өсім», «Миграция масштабы»,»Миграциялық үрдістер», «Миграция сальдосы» ұғыждарының түсініктері Дүниежүзі халықтарының континентаралық және мемлекетаралық миграциясының негізгі бағыттары мен оның сипаты. 8. Тұрғын халықтың таралып орналасуы 1. Таралып орналасу формалары және оның түрлері. 2. Әлеуметтік-экономикалық факторлар: экономика салаларының орналасуның қалыптасу және даму деңгейі; халық табысы деңгейінің айырмашылықтарыт.б. мәселелер.
1. Халықтың топтанып және шашыранды қоныстануы. Көшпелі және жартылай көшпелі, отырықшы немесе тұрақты түрдегі қоныстану түрлері 2. Қала және ауыл халқы 10. Қазіргі қалалар және урбандалу мәселелері 1. Қалалар географиясының қалыптасуы «Урбанизация» ұғымы. 2. «Қала» түсінігі. Қалалардың классификациясы және типологиясы, олардың функциялары. 11. Азияның халықтар географиясы 1. Азия аумағындағы демографиялық хал-ахуал 2. Шетелдік Азия халқының ұлттық және діни құрамы, ұлтаралық және діни кикілжіңдер. 12. Европаның халықтар географиясы 1. Халқының таралып қоныстануының географиялық келбеті. 2. Европаның жоғары урбандалған аудандар және оның ауылшаруашылықтық аймақтары. 13.Американың халықтар географиясы 1. Халқының саны, ұдайы өсуі, ішкі және сыртқы көші- қон мәселелері. 2. Латын Америкасы халқының орналасуы мен таралуының басты ерекшеліктерінің әлеуметтік –экономикалық дамуға тәуелділігі 14. Африка халқының географиясы 1. Африка халқының құрамы ұдайы өсуі мен орналасуындағы ерекшеліктері. 2. Урбандалудың жоғарғы қарқыны( қалалардың арабтық түрі), оның Солтүстік және Тропиктік Африкалық бөліктерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтары. 15. Қазақстанның халықтар географиясы. 1. Қазақстанның қазіргі демографиялық хал- ахуал жағдайы. Жастық-жыныстық, ұлттық және діни құрамы. 2. Нарықтық жағдайы Қазақстан Республикасы аумағындағы халықтардың таралып орналасуы.
2. Зерттеу әдістері пән аралық байланыстары. Әдебиеттер: 1. Покшишевский В.В. Население и география М. 1979ж. 2.Шувалов В.М. География населения М 1985 г. ОЖСӨЖ 2 сағат. Тақырыбы: 1. Демографиялық саясат Мазмұны: Демографиялық саясаттың қалыптасуындағы жағдайлар. Әдебиеттер: В.П. Максаковский География картина мира 1 том 105-106 б. СӨЖ 2 сағат Тақырыбы: Әр түрлі елдердің халқының табиғи өсімдегі ерекшеліктер А) Әлемнің бүгінгі таңдағы демографиялық жағдайы соған байланысты туындайтын мәселелер. Әдебиеттер: В.П. Максаковский Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 10 сынып. Практикалық сабақ. Тақырыбы: Халық саны және оның құрылымы. Мақсаты: Халық санын құрылымын талдау Мазмұны: 1. Халықтың өсу қарқыны % есебімен 2. Жер шарындағы халықтың өсуінің сандық көрсеткіші Әдебиеттер: Ғ.А. Өтеева, С.Б. Абсалянова, А.А. Өтеева. 2 апта 2 кредит сағат. № 2 дәріс. Тақырыбы: Тұрғын халықтың ұдайы өсіп өну географиясы. Мақсаты: Тұрғын халықтың ұдайын өсуі Мазмұны: 1. Халықтың табиғи қозғалысына әсер етуші факторлар 2.Халықтың тууы мен өлімі жастық жыныстық құрылымы Әдебиеттер: Пакшишевский В.В. Население и география .М. 1979 Шувалов В.М. География населения ОЖСӨЖ 2 с Тақырыбы: Дүние жүзінің жастық құрылымы. В.П. Максаковский Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 10 сынып.
2. Халықтың ұдайы өсу заңдылықтары. Әдебиеттер: В.П. Максаковский Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 40-41 б Шувалов В.М. География населения 22-25 б. 3 апта 3 кредит сағат. №3 дәріс. Тақырыбы: Дүние жүзінің тұрғын халықтарының нәсілдік құрамы. Мақсаты: Дүние жүзінің тұрғын халықтарының нәсілдік құрамын талдау Мазмұны: 1.Қазіргі дүниедегі нәсілдер географиясы 2. Нәсілдік топтар Әдебиеттер: Е.Ахметов, Т. Увашев Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы А. 2003ж 39 б. ОЖСӨЖ. 2 с Тақырыбы: Дүние жүзі халықтарының этникалық құрамы Мазмұны: Этникалық құрамының топтасуы Әдебиеттер: В.П. Максаковский География картина мира 120-122бет СӨЖ. 2 с Тақырыбы: Халықтар құрамы, этникалық құрамы Әдебиеттер: Максаковский География 10 сынып 44 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы: Этногеографиялық картаға анализ. Мазмұны: 1.ТМД-ның халықтар картасын түсіру *** Әдебиеттер:1.Е.Л. Шуванов практикум по географии население 39-41 беттер 2. Әбілмәжитова География 58 бет 4 апта. 4 кредит сағат. №4 дәріс. Тақырыбы: Тұрғын халықтардың этникалық құрамы. Мақсаты: Тұрғын халықтардың этникалық құрамын талдау Мазмұны: 1. Әлем тілдері халықтарының жіктелуі 2. Этникалық қауымдастықтардың таралу ерекшеліктері Әдебиет: Шуванов География населения ОЖСӨЖ: 2 с Тақырыбы: Діннің топтасуы Мазмұны: 1. Қазіргі география дінінің негізгі белгілері Әдебиеттер: В.П.Максаковский Географическая карта мира 125-128 бет СӨЖ 2 с Тақырыбы: Дүние жүзінің цивилизациясы Әдебиеттер: В.П.Максаковский Географическая карта мира 129-131 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы: Дүние жүзі халықтарының этнолингвистикалық топтасуы. Мазмұны: 1. Этнолингвистика 2. Топтасуы Әдебиеттер: В.П.Максаковский Географическая карта мира 123-124 бет 5 апта. 5 кредит сағат. №5 дәріс. Тақырыбы: Дүние жүзіндегі халықтардың діни құрамы Мақсаты: Дүние жүзіндегі халықтардың діни құрамын талдау Мазмұны: 1. Әлемдік діндер 2. Әлемдік діни топтардың таралу географиясы Әдебиеттер: Ахметов Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 46 бет ОЖСӨЖ. 2 с. Тақырыбы: Жер шары халықтарының таралуы. Мазмұны: Халықтардың таралуына әсер ететін жағдайлар Әдебиеттер: В.П. Максаковский География карта мира 132-135 бет СӨЖ 2 с. Тақырыбы: реферат жазу. Атласқа анализ Әдебиеттер: Шуванов География населения 84 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы: Әлемдік діндер Мазмұны: 1.Діндік топтасуына байланысты дүние жүзі елдерінің айырмашылықтары 2. Атласқа анализ Әдебиеттер: В.П. Максаковский Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы Гладкий Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы Атлас С. Әбілмәжінова География 61-62 бет
№ 6 дәріс. Тақырыбы. Еңбек ресурстары және оларды қолдану. Мақсаты: Еңбек ресурстарына сипаттама Мазмұны: 1. Еңбек ресурстарының сандық сапалық сипаты 2. Қазақстанның еңбек ресурстары. Әдебиеттер: Е. Ахметов. Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 47-49 бет ОЖСӨЖ: 2 с. Тақырыбы: Халықтың сапасы денсаулық Мазмұны: Халықтарды медециналық көмекпен қамту Әдебиеттер: В.П. Максаковский География карта мира 113-114 бет СӨЖ: 2 с. Мазмұны: Өтілген тақырыптарға шолу жасай отырып, тестілік тапсырмалар орындау Әдебиеттер: Ғ.А. Өтеева С.Б. Абсалямова Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы Практикалық сабақ. Тақырыбы: Дүние жүзінің еңбек ресурстары Мазмұны: Еңбек ресурстарының қалыптасуындағы ерекшеліктер Әдебиеттер: В.П.Максаковский География карта мира 111-112 бет 7 апта. 7 кредит сағат. № 7 дәріс. Тақырыбы: Тұрғын халықтың көші-қонуы Мақсаты: Тұрғын халықтың көші-қонуын талдау Мазмұны: 1. Миграция сельдосы 2. Миграцияның бағыттары Әдебиеттер: Шувалов Е.Л. География населения ОЖСӨЖ: 2 с. Тақырыбы: Миграцияның негізгі белгілері Мазмұны: 80-90 жылдардағы халықаралық миграцияның негізгі бағыттары Әдебиеттер: Максаковский География карта мира 138-139 бет СӨЖ: 2 с. Мазмұны. Өз бетімен жұмыста Саяси карта өзгерістеріне байланысты ақыл-ой (утечка умов) Әдебиеттер: В.П. Максаковский География карта мира 140-141 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы: Халықтардың халықаралық миграциясы Мазмұны: 1. Миграция топтасу себептері Әдебиеттер: Максаковский География карта мира 136-137 бет 8 апта. 8 кредит сағат. № 8 дәріс. Тақырыбы: Тұрғын халықтарының таралып орналасуы. Мақсаты: Тұрғын халықтарының таралып орналасуына сипаттама Мазмұны: 1. Таралып орналасу формалары 2. Әлеуметтік экономикалық факторы Әдебиеттер: Шувалов Е.Л. География население Е. Ахметов Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы ОЖСӨЖ: 2 с. Тақырыбы: Халықтың орналасуы көші қонуы Әдебиеттер: Максаковский В.П. География 10 сынып 46 СӨЖ: 2 с. Мазмұны. Халықтардың сыртқы көшіп қонуы Әдебиеттер: В.П. Максаковский География 10 сынып 47-48 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы: Картаға анализ Мазмұны: 1. Халықтардың таралуының бейнеленуі 2. Тығыздыққа байланысты топтасуы картаға түсіру Әдебиеттер: Шуванов Е.Л. Практикум география населении 54 бет Шуванов Е.Л. География населении 9 апта. 9кредит сағат. № 9 дәріс. Тақырыбы: Қоныстанудың географиялық формалары. Мақсаты: Қоныстанудың географиялық формаларын талдау Мазмұны: 1. Халықтардың қоныстануының түрлері. 2. Қала ауыл халқы. Әдебиеттер: Шувалов Е.Л. География население ОЖСӨЖ: 2с. Тақырыбы: Әлеуметтік экономиканың географиядағы халықтар географиясының тармағы Әдебиет: В.П.Максаковский Географическая карта мира 149-150 бет СӨЖ: 2с. Тақырыбы. Халықтардың селолық қалалық қоныстануындағы басты ерекшеліктерді талдау. Әдебиеттер: В.П.Максаковский Гладкий Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы Практикалық сабақ. Тақырыбы: Қоныстану формалары Мазмұны: 1. Схемаға талдау Әдебиеттер: Шувалов Е.Л. География население 111 бет 10 апта. 10кредит сағат. № 10 дәріс. Тақырыбы: Қазіргі қалалар урбандалу Мақсаты: Урбандалудың ерекшеліктеріне тоқталу Мазмұны: 1. Урбандалу 2. Азияның халықтар географиясы Әдебиеттер: Шувалов Е.Л. География население Е. Ахметов Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы ОЖСӨЖ: 2с. Тақырыбы: Қазіргі дүниедегі қалалық жарылыс Мазмұны: 1. Ғаламдық урбандалу 2. Урбандалу ерекшелік Әдебиеттер: В.П. Максаковский Географическая карта мира 142 бет СӨЖ: 2с. тақырыбы: Урбандалу және қоршаған орта Мазмұны: Қоршаған ортаны қорғаудағы урбандалу процесінің қайшылықтары. Әдебиеттер: В.П. Максаковский Географическая карта мира 147 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы. Урбандалудың экономикалық географиялық аспектілері Мазмұны: 1. Оқулықтағы атластағы урбандалу картасын пайдаланып жоғарғы, орта және аз урбандалған елдердің таралуын қарап талдаңдар 16 том 16 бет Дидактикалық материал 2. Атластағы картаға қарап дүние жүзінің ең ірі қалаларын рет санымен жазып шығыңдар Әдебиеттер: Ғ.А. Өтеева С.Б.Абсалямова Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 16-18 бет 11 апта. 11кредит сағат. № 11 дәріс. Тақырыбы: Азия халықтар географиясы. Мақсаты: Азия халықтарына сипаттама беру Мазмұны: 1. Азия халықтарының демографиялық хал-ахуалы. 2. Шетелдік Азия ұлтының діни құрамы Әдебиеттер: Ә. Бейсенова Дүние жүзінің экономикалық әлеуметтік географиясы 98 бет ӨЖСӨЖ: 2с. Тақырыбы: Еуропалық халықтар географиясы құрамы, демографиялық жағдайы Әдебиеттер: В.П.Максаковский География 10 сынып 129 бет СӨЖ: 2с. Мазмұны: Екі ел мысалында әр түрлі елдердің халқының ұлттық құрамын салыстыру Әдебиеттер: В.П. Максаковский География 10 сынып 130 бет Практикалық сабақ. Тақырыбы: Азия халықтарын сызба нұсқа түрінде талдау Мазмұны: 1. 11 сызба нұсқа негізінде қандай қорытынды жасауға болады. 2.13 сызба нұсқаны негізге ала отырып бір Азия еліне халқының жастық жыныстық құрамына құрастыр. 3. Халықтың тығыздық картасын түсіру.
жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|