Хасанов М. Ғылым теориясы indd



Pdf көрінісі
бет74/107
Дата28.02.2023
өлшемі1,92 Mb.
#170536
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   107
Байланысты:
dokumen.pub 9786010412965

«ан­тиуто­пиялар»
пай да бол ды. 
Осы жанр да бір қа тар та ны мал жа зу шы лар қа лам тер бе ді, мы са-
лы, Г. Уэллс, А. Франк, Э. Синк лер, Дж. Лон дон («Те мір та бан»), 
К. Вон не гут («Ме ха ни ка лық пиа ни но», орыс ті лі не «Уто пия 14» 
де ген атау мен ауда рыл ған), Р. Брэд бе ри («Фа рен гейт бой ын ша 
451º»), ағай ын ды Ст ру гац кий лер жә не т.б. Осы жанр да ғы клас-
си ка лық шы ғар ма лар ға Е. За мя тин нің «Біз», ағыл шын жа зу шы-
сы О. Хакс ли дің «О, ға жай ып жа ңа әлем» жә не Дж. Оруэлл дің 
«1984 жыл» ең бек те рі жа та ды. Бұл шы ғар ма лар да то та ли тар лық 
мем ле кет ке те ңел ген «ро бот тан ды рыл ған» бо ла шақ тың бей не ле-
рі кел ті ріл ген, мұн да ғы лым мен тех ни ка же тіл ген, ал ер кін дік 
пен дер бес тік жоқ. 
Ан тиуто пиялар дың ав тор ла ры ғы лым мен тех ни ка ның би лі-
гі ту ра лы идеяны пес си мис тік түр де ба ға лай ды жә не тех ни цис-
тік оп ти мизм ді қа был да май ды. Алай да тех ни цис тік-сциен тис тік 
жә не ан ти тех ни цис тік тұ жы рым да ма лар дың, уто пиялар мен ан-


4-бө лім. Адам зат тари хын дағы ғы лым және тех нология лық революция лар
94
тиуто пиялар дың идея лық-теория лық не гіз де рі ұқ сас. Тек эмо-
цияға то лы ба ға лаулар ға на қа ра ма-қар сы ба ғыт қа өз ге руі мүм-
кін. Бұ ған қо са ан тиуто пиялар дың адам мен адам зат қа ар нал ған 
әлеу мет тік сын ре тін де гі сақ тан ды ру шы қыз ме ті ора сан. Олар ғы-
лым мен тех ни ка ны ба қы лауға алу қа жет ті гін, егер бас ты орын да 
адам ның ма те ри ал дық қа жет ті лік те рі тұ рып, оның ру ха ни-адам-
гер ші лік мақ сат та ры мен құн ды лық та ры елен бе се, қо ғам да орын 
алуы мүм кін қа тер лер ту ра лы бол жам жа са ды. 
4.3.­ЭЕМ­жә­не­адам­миы­ның­бас­ты­қыз­мет­те­рін­
­
мо­дельдеу
Ғы лы ми-тех ни ка лық, өн ді ріс тік-тә жі ри бе лік жә не теория-
лық қыз ме ті са на лы түр де қол да ны ла тын ақ па рат қа не гіз дел ген 
қо ғам үл кен ма ңыз ға ие қор ды мен ші гі не ала ды. Бұл қор ды көп 
рет жә не жан-жақ ты пай да ла ну ға жә не жа ңа ақ па рат тық жүйе лер 
тү рін де шек сіз «жа ңар ту ға» бо ла ды. Ақ па рат – бұл, бі рін ші ден, 
әрі қа рай қол да ну ға жа рам ды, бі лім нің са лыс тыр ма лы жа ңа ти пі, 
екін ші ден, қо ғам үшін сақ та луы жә не қол да ны луы, өн ді рі луі ма-
ңыз ды бо лып та бы ла тын бі лім, ол өзі не сай ке ле тін тех ни ка лық-
ұйым дас ты ру шы лық құ ры лым дар ды ту ды ра ды. 
Бү кіл әлем де ақ па рат тық са ла да жұ мыс асайт ын адам дар дың 
са ны тоқ тау сыз өсіп отыр. Ақ па рат са ла сы ның ав то мат тан ды ры-
луы мен ком пью тер лен ді рі луі бар лық жер де орын алу да. ЭЕМ ең 
күр де лі есеп тер дің өзін жыл дам әрі дұ рыс ше ше ала ды, ол үл кен 
кө лем де гі ақ па рат тың се ман ти ка лық ана ли зі үшін де, жыл дам тү-
сін ді ру үшін де қол да ны ла ды. Ком пью тер лік ре во лю ция ба ры-
сын да «жа сан ды ин тел лек ті ні» құ ру мә се ле сі өт кір тұр ды. Бұл 
тер мин ді 1956 жы лы Дж. Мак кар ти ен гіз ді. Оның екі бас ты ма ғы-
на сы бар: бі рін ші сі – адам ның ин тел лек ту ал дық қыз ме тін жү зе ге 
асы ру ға қа бі лет ті 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   107




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет